кыр

Жаңылыктар

ЕЭК СМИде Фото Видео
24 апрелиндеги 2025 ЕАЭБ өлкөлөрү экономикалык өсүш темпин дүйнөлүк орточо көрсөткүчтөн жогору сакташты Интеграция жана макроэкономика боюнча министр Эльдар Алишеровдун төрагалыгы алдында өткөн Макроэкономикалык саясат боюнча Консультативдик комитеттин отурумунда 2024-жылга социалдык-экономикалык өнүгүүнүн жыйынтыктары жана келечеги жана мүчө мамлекеттердин макроэкономикалык саясат жаатында кабыл алган чаралары жөнүндө баяндама каралды. 2024-жылдын жыйынтыгы боюнча экономикалык өсүш темпи дүйнөлүк орточо көрсөткүчтөн ашты: жалпы ИДӨ 4,4%га өстү. Негизги макроэкономикалык көрсөткүчтөрдүн көпчүлүгү оң динамиканы көрсөттү. Мүчө мамлекеттер тарабынан кабыл алынган чаралар макроэкономикалык туруктуулукту камсыз кылууга, өз убагында алдын алууга жана дисбаланстарды жөнгө салууга багытталган. Отурумда Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттеринин экономикалык өнүгүүсүнүн туруктуулугун аныктоочу макроэкономикалык көрсөткүчтөрдүн мониторингинин жыйынтыктары сунушталды. Жалпысынан алганда, ЕАЭБдин көпчүлүк өлкөлөрүндө бюджеттик жана карыздык туруктуулук сакталууда. Ошол эле учурда баалардын туруктуулугуна жетишүү мүчө мамлекеттердин макроэкономикалык саясатынын артыкчылыктарынын бири бойдон калууда. Отурумдун катышуучулары болжолдоо тутумуна мамилелерди өркүндөтүү үчүн социалдык-экономикалык өнүгүүнүн расмий болжолдоолорун даярдоо үчүн колдонулган болжолдоолордун тышкы параметрлеринин интервалдык сандык маанилерин макулдашуу тартибине өзгөртүүлөрдү талкуулашты. Макроэкономикалык саясат боюнча консультативдик комитет Евразия экономикалык бирлигинин алкагында макулдашылган макроэкономикалык саясат маселелери боюнча корутундуларды, сунуштарды, сунуштамаларды даярдоону жана консультацияларды өткөрүүнү камсыз кылган, Комиссиянын Коллегиясына караштуу консультативдик орган болуп саналат.  ЕАЭБ жөнүндө келишимдин 63-беренесине ылайык экономикалык өнүгүүнүн туруктуулугун аныктоочу макроэкономикалык көрсөткүчтөргө инфляциянын деңгээли, мамлекеттик башкаруу секторунун бюджетинин тартыштыгы жана мамлекеттик башкаруу секторунун карызы кирет.
ЕАЭБ өлкөлөрүндө ишкердик жигердүүлүктүн оң динамикасы сакталууда 26 февралындагы 2025 ЕАЭБ өлкөлөрүндө ишкердик жигердүүлүктүн оң динамикасы сакталууда Дал келүүчү жана алдыга озуучу индикаторлордун жаңыртылган эсебине ылайык Евразия экономикалык бирлигинин бардык өлкөлөрүндө экономикалык активдүүлүктүн позитивдүү динамикасы сакталууда. Казакстан Республикасынын, Кыргыз Республикасынын жана Россия Федерациясынын экономикалары ишкердик жигердүүлүктүн өсүү фазасында, Армения Республикасынын жана Беларусь Республикасынын экономикалары — басаңдоо фазасында турат. Комиссиянын баалоосу боюнча, март айында Беларуста, Казакстанда жана Кыргызстанда учурдагы тенденциялар сакталат. Россиянын экономикасы ишкердик жигердүүлүктүн туу чокусунан өтүп, андан соң бара-бара жайлоого өтөт, Армения үчүн мындан ары да жайлоо күтүлөт. Алдыга озуучу индикаторлор евразиялык "бешилтик" өлкөлөрүндө ишкердик жигердүүлүктүн өзгөрүү динамикасынын багыты жөнүндө түшүнүктү түзүү үчүн Комиссия тарабынан кыска мөөнөттүү келечекте колдонулуучу болжолдоонун инструменти болуп саналат. Алар экономикалык агенттердин жүрүм-турумун жана экономиканын негизги тенденцияларын көрсөткөн кыска мөөнөттүү процесстер жөнүндө эң маанилүү маалыматтарды топтошот.
Комиссия ЕАЭБ өлкөлөрүндө ишкердик жигердүүлүктүн динамикасынын өзгөрүүсүн белгилейт 03 февралындагы 2025 Комиссия ЕАЭБ өлкөлөрүндө ишкердик жигердүүлүктүн динамикасынын өзгөрүүсүн белгилейт Дал келүүчү жана алдыга кеткен индикаторлорду эсептөөнүн натыйжалары Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүндө ишкердик жигердүүлүктүн динамикасынын өзгөргөндүгүн тастыктап турат. Жарыяланган божомолдорго ылайык, Казакстан менен Кыргызстандын экономикалары өсүү фазасында калууда, Россия менен Беларус – басаңдоо фазасына өтүштү. Армения жогорулоо фазасынан ишкердик жигердиктин төмөндөө фазасына өттү. Мүчө мамлекеттердин экономикаларында учурдагы тенденциялар 2025-жылдын февралында уланат деп күтүлүүдө. Алдыга кеткен индикаторлор Евразия экономикалык комиссиясы тарабынан кыска мөөнөттүү келечекте евразиялык "бешилтиктин" өлкөлөрүндө ишкердик активдүүлүктүн өзгөрүү динамикасынын багыты жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу үчүн колдонулуучу болжолдоо инструменти болуп саналат. Алар экономикалык агенттердин жүрүм-турумун жана экономиканын негизги тенденцияларын көрсөткөн кыска мөөнөттүү процесстер жөнүндө эң маанилүү маалыматтарды топтошот.  
31 январындагы 2025 ЕАЭБдин экономикалык өсүш арымы экинчи жыл катары менен дүйнөлүк орточо көрсөткүчтөн жогору Евразия өкмөттөр аралык кеңеши Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттериндеги макроэкономикалык кырдаал жөнүндө баяндаманы жана Евразия экономикалык комиссиясы жыл сайын ЕАЭБ өлкөлөрүнө берип турган туруктуу экономикалык өнүгүүнү камсыз кылуу боюнча сунуштамаларды карап чыкты. ЕЭКтин интеграция жана макроэкономика боюнча министри Эльдар Алишеров белгилеп өткөндөй, региондогу сооданын, транспорттук-логистикалык каттамдардын, эмгек миграциясынын жана каржы агымдарынын жаңы конфигурациясы жигердүү экономикалык саясат менен катар ЕАЭБде экономикалык өсүш үчүн өбөлгө болуп калды. Анын айтымында, Бирликте соода, каржы жана өндүрүштүк байланыштар туруктуулукту, ал эми экономика – өзгөрүп жаткан жаңы шарттарга ыңгайлашуу мүмкүнчүлүгүн көрсөттү. ЕЭКтин алдын ала баалоосу боюнча, ЕАЭБдин жалпы ИДӨсү 2024-жылы 4%га өскөн, бул дүйнөлүк орточо өсүш темпинен (3,2%) жана баштапкы божомолдордон жогору. Товарлар менен өз ара соодалашуунун нарктык көлөмү 2024-жылы башка интеграциялык бирикмелердеги тышкы жана өз ара соодага салыштырмалуу жогорку арым менен өсүүнү улантты жана 2026-жылга карата дээрлик 100 миллиард АКШ долларына жетет. Эльдар Алишеров экономикада кирешелердин деңгээлинин өсүшүнө жана конвергенциясына көмөктөшүүчү жагымдуу шарттар түзүлгөнүн баса белгиледи. Буга акыркы эки жылда жетишилген жогорку экономикалык өсүш, капиталды топтоо, ошондой эле жумуш менен камсыздоо деңгээлинин жогорулашы өбөлгө түзгөн. Жумушсуздуктун деңгээли тарыхый төмөнкү деңгээлге жеткен — 3%, инвестициялардын өсүшү жогорку деңгээлде калууда — 8,2%дан ашык. "Туруктуу экономикалык өнүгүүнү камсыздоого телекоммуникациялар, транспорт жана электр энергиясы сыяктуу тармактык чөйрөлөргө инвестициялардын көбөйүшү жардам берет. Алар биринчи кезекте соода агымдарын кайра багыттоо менен байланышкан инфраструктурадагы "тар жерлерди" жеңүүгө, мүчө мамлекеттердин экономикаларынын транспорттук, логистикалык байланышын жакшыртууга, эмгек мобилдүүлүгүн колдоого багытталышы керек", — деп жыйынтыктады Эльдар Алишеров. Евразия экономикалык бирлигинин мүчө мамлекеттериндеги макроэкономикалык кырдаал жана туруктуу экономикалык өнүгүүнү камсыз кылуу боюнча сунуштар жөнүндө баяндама жыл сайын Евразия экономикалык бирлиги жөнүндө келишимдин 62-беренесине ылайык даярдалат.
ЕАЭБ өлкөлөрүнүн экономикалары экономикалык өсүштүн оң динамикасын сактап калууда 23 декабрындагы 2024 ЕАЭБ өлкөлөрүнүн экономикалары экономикалык өсүштүн оң динамикасын сактап калууда 2024-жылдын 9 айынын жыйынтыгы боюнча Евразия экономикалык бирлигинин бардык өлкөлөрүндө ички дүң продуктунун өсүшүнүн оң динамикасы байкалууда (Арменияда 6,0%га, Беларуста 4,5%га, Казакстанда 4,1%га, Кыргызстанда 8,4%га, Россияда 4,2%га), ал эми ЕАЭБ ИДӨсүнүн өсүш арымы бул мезгилде 4,2%га өскөн. Бирликтин бардык өлкөлөрүндө экономикалык өсүштүн негизги булактары дүң жана чекене соода, кайра иштетүүчү өнөр жай жана курулуш болду. Экономиканын өсүшүнүн жогорку арымдары ошондой эле Арменияда кыймылсыз мүлк операцияларынын, Беларустун жана Казакстандын – айыл чарбасынын, Кыргызстандын жана Россиянын – каржылык жана камсыздандыруу ишмердигинин эсебинен камсыздалган. ЕЭК Бирликтин ИДӨсүнүн 2024-жылдын жыйынтыгы боюнча 4,1%га өсүшүн күтөт. 2024-жылдын январь-сентябрь айларындагы ички дүң өнүм жөнүндө маалыматтар:
03 декабрындагы 2024 ЕАЭБ өлкөлөрүнүн эксперттери макулдашылган макроэкономикалык саясатты жүргүзүү маселелерин карашты Интеграция жана макроэкономика боюнча министр Эльдар Алишеровдун төрагалыгы алдында Макроэкономикалык саясат боюнча консультативдик комитеттин отурумунда Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүндөгү макроэкономикалык кырдаал жана туруктуу экономикалык өнүгүүнү камсыз кылуу боюнча сунуштар жөнүндө баяндама каралды. Эксперттердин баалоосу боюнча, Бирлик өлкөлөрүнүн экономикалары үстүбүздөгү жылы экономикалык өсүштүн туруктуу арымдарын сактап калууда, алар 2024-жылдын жыйынтыгы боюнча дүйнөлүк орточо көрсөткүчтөн жогору күтүлөт. Баяндамада дүйнөлүк экономиканын өнүгүү тенденциялары, ЕАЭБ өлкөлөрүнүн экономикалык өнүгүүсүнүн динамикасы, ошондой эле перспективалары чагылдырылган. Ошондой эле евразиялык "бешилтик" өлкөлөрүндө бюджеттик жана карыздык туруктуулук сакталгандыгы белгиленген. Ошол эле учурда баалардын туруктуулугуна жетишүү мүчө мамлекеттердин макроэкономикалык саясатынын артыкчылыктарынын бири бойдон калууда. Консультативдик комитеттин отурумунда 2016 – 2023- жылдар үчүн ЕАЭБ мамлекеттеринин экономикаларына интеграциялык процесстердин таасирине баа берүү сунушталды. Тараптар аткарылган иштердин маанилүүлүгүн баса белгилешти, ошондой эле интеграциялык процесстердин таасирин баалоо ыкмасын өркүндөтүүнү улантышты. Отурумдун катышуучулары макроэкономикалык туруктуулукка мониторинг жүргүзүүнүн колдонулуп жаткан ыкмаларын андан ары өркүндөтүүнү жана өнүктүрүүнү, интеграциялык натыйжалардын таасирин баалоону жана макроэкономикалык болжолдоону камтыган 2025-жылга биргелешкен иштердин пландарын талкуулашты. Макроэкономикалык саясат боюнча консультативдик комитет Евразия экономикалык бирлигинин алкагында макулдашылган макроэкономикалык саясат маселелери боюнча корутундуларды, сунуштарды, сунуштамаларды даярдоону жана консультацияларды өткөрүүнү камсыз кылган, Комиссиянын Коллегиясына караштуу консультативдик орган болуп саналат.  ЕАЭБ жөнүндө келишимдин 63-беренесине ылайык экономикалык өнүгүүнүн туруктуулугун аныктоочу макроэкономикалык көрсөткүчтөргө инфляциянын деңгээли, мамлекеттик башкаруу секторунун бюджетинин тартыштыгы жана мамлекеттик башкаруу секторунун карызы кирет.
Жылдын аягына чейин ЕАЭБ өлкөлөрүндө ишкердик активдүүлүктүн оң тенденциясы сакталат 27 ноябрындагы 2024 Жылдын аягына чейин ЕАЭБ өлкөлөрүндө ишкердик активдүүлүктүн оң тенденциясы сакталат Евразия экономикалык бирлигинин бардык өлкөлөрүндө дал келүүчү жана алдыга озуучу индикаторлордун жаңыланган эсебине ылайык жылдын аягына чейин экономикалык жигердүүлүктүн оң динамикасы сакталат. Бирликтин көпчүлүк өлкөлөрүндө мурда түзүлгөн тенденциялар сакталууда: Арменияда жана Казакстанда ишкердик жигердүүлүктүн өсүшүнүн тездеши күтүлүүдө, Беларуста жана Россияда өсүш басаңдайт. Кыргызстан кыска басаңдоодон кийин жогорулоо фазасына өттү жана өсүүнүн андан ары тездеши болжолдонууда. Алдыга кеткен индикаторлор Евразия экономикалык комиссиясы тарабынан кыска мөөнөттүү келечекте евразиялык "бешилтиктин" өлкөлөрүндө ишкердик активдүүлүктүн өзгөрүү динамикасынын багыты жөнүндө түшүнүктү калыптандыруу үчүн колдонулуучу болжолдоо инструменти болуп саналат. Алар экономикалык агенттердин жүрүм-турумун жана экономиканын негизги багыттарын көрсөткөн кыска мөөнөттүү процесстер жөнүндө эң маанилүү маалыматтарды топтошот. 
20 ноябрындагы 2024 ЕАЭБдин станок куруу жана микроэлектроника чөйрөсүндөгү өнөр жай саясатынын артыкчылыктары талкууланды Евразия экономикалык комиссиясынын Өнөр жай саясаты департаментинин директорунун орун басары Георгий Арзуманян "Интеграция" VI Евразия ишкер форумунун "Станок куруу жана микроэлектроника – технологиялык эгемендүүлүктү камсыз кылуу үчүн ЕАЭБдин өнөр жай саясатынын негизги артыкчылыктары" тармактык сессиясынын ишине катышты. "Комиссиянын өнөр жай блогу тарабынан станок куруу рыногуна жүргүзүлгөн талдоо көрсөткөндөй, Евразия экономикалык бирлигинде керектөөнүн жалпы көлөмүндө импорттун үлүшү 80-85%га жакынды түзөт. Жалпысынан станок продукциясынын импортунун көлөмү да, ЕАЭБ рыногунда Азия-Тынч океан регионунун өндүрүүчүлөрүнүн үлүшү да өсүүдө. Микроэлектроника рыногу да импорттон олуттуу көз карандылыкты көрсөтүүдө, бул ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин ортосунда тездетилген өнөр жай кооперациясынын зарылдыгын жаратууда", – деп билдирди Георгий Арзуманян. Ал сессиянын катышуучуларын Комиссиянын бул багыт боюнча иши, Бирликте станок курууда жана микроэлектроникада өнөр жай кооперациясын өнүктүрүү, ошондой эле өнөр жай кооперациясын каржылоонун жаңы механизми жана аны пайдалануу мүмкүнчүлүктөрү жөнүндө маалымдады. Бизнес-коомдоштуктун өкүлдөрү заманбап станок куруу өндүрүштөрүн роботтоштуруу жана автоматташтыруу, технологиялык кайра жабдуудагы кызыкчылыктардын теңдеми, санкциялар шартында ЕАЭБ өлкөлөрүндө станок курууну өнүктүрүү, микроэлектроника тармагындагы импортту алмаштыруучу инновациялык чечимдер жөнүндө айтып беришти.
Дагы көрсөтүү

Ресурсы ЕАЭС