«На палях» пасяджэння Вышэйшага Еўразійскага эканамічнага савета ў Санкт-Пецярбургу 25 снежня адбылося падпісанне Пагаднення аб свабодным гандлі паміж Еўразійскім эканамічным саюзам і яго дзяржавамі-членамі, з аднаго боку, і Ісламскай Рэспублікай Іран, з другога боку.
Подпісы пад дакументам паставілі: Віцэ-прэм'ер-міністр Рэспублікі Арменія Мгер Грыгаран, намеснік Прэм'ер-міністра Рэспублікі Беларусь Ігар Петрышэнка, намеснік Прэм'ер-міністра Рэспублікі Казахстан Серык Жумангарын, Першы намеснік Старшыні Кабінета Міністраў Кыргызскай Рэспублікі Адылбек Касымаліеў, Намеснік Старшыні Ўрада Расійскай Федэрацыі Аляксей Авярчук, Старшыня Калегіі Еўразійскай эканамічнай камісіі Міхаіл Мясніковіч, а таксама міністр прамысловасці, руднікоў і гандлю Ісламскай Рэспублікі Іран Абас Алі-Абадзі.
«Падпісанае цяпер Пагадненне аб свабодным гандлі паміж ЕАЭС і Ісламскай Рэспублікай Іран перавядзе гандаль паміж нашымі краінамі на якасна новы ўзровень, – падкрэсліў Міхаіл Мясніковіч. – Здзелка з'яўляецца амбіцыйнай – увазныя мытныя пошліны будуць ліквідаваны ў дачыненні да амаль 90% таварнай наменклатуры, на долю якой прыпадае больш за 95% нашага ўзаемнага гандлю».
Часовае пагадненне, якое ўступіла ў 2019 годзе ў сілу і вядзе да стварэння зоны свабоднага гандлю паміж ЕАЭС і яго дзяржавамі-членамі, з аднаго боку, і Іранам, з другога боку, ужо дазволіла нарасціць узаемны тавараабарот у два разы (з 2,4 млрд дол. у 2019 годзе да 6,2 млрд дол. у 2022 годзе), пры тым, што таварны ахоп пагаднення абмяжоўваўся мінімальным наборам сельскагаспадарчай і прамысловай прадукцыі.
У часовым пагадненні ЕАЭС і Іран замацавалі дамоўленасці, што прэферэнцыйны гандлёвы рэжым, які ствараецца ім, стане першым этапам пераходу ўжо на поўнафарматны рэжым свабоднага гандлю.
«Пры правядзенні перамоў па пагадненні аб свабодным гандлі за базіс мы ўзялі дзеючае з 2019 года часовае пагадненне, якое на практыцы паказала сваю эфектыўнасць. Але мы зыходзілі з двух падыходаў. Першы – паляпшэнне рэгулятарнай часткі нашага гандлёвага рэжыму, другі – забеспячэнне гандлю паміж нашымі краінамі ў бяспошлінным рэжыме па максімальна шырокай наменклатуры тавараў. Гэтыя два падыходы цалкам падзялялі і ЕАЭС, і Іран. У выніку сфарміравана здзелка, ад якой выйграюць усе яе ўдзельнікі», – адзначыў міністр па гандлі Еўразійскай эканамічнай камісіі Андрэй Сляпнёў.
Паводле яго слоў, у адпаведнасці з падпісаным пагадненнем аб свабодным гандлі «аграрыі краін ЕАЭС будуць мець эксклюзіўныя ўмовы для паставак на рынак Ірана такіх прынцыпова важных тавараў, як збожжавыя, кукуруза, раслінныя алеі, мяса буйной рагатай жывёлы і бараніны, вырабы з мяса і птушкі, кансервы, кандытарскія вырабы і шырокі набор іншай сельскагаспадарчай прадукцыі. Што тычыцца прамысловых тавараў, то рэжым бяспошліннага гандлю будзе вызначаны на шырокую наменклатуру прадукцыі металургіі, хімічнай і дрэваапрацоўчай прамысловасці, самалёта- і суднабудавання, машынабудавання, чыгуначнай тэхнікі і абсталявання і іншай прадукцыі прамысловага сектара».
Дадатковыя дамоўленасці былі дасягнуты і ў нетарыфнай частцы: у сферах тэхнічнага рэгулявання, санітарных, ветэрынарных і фітасанітарных мер, мытнага адміністравання, электроннай сістэмы верыфікацыі паходжання тавараў, мер гандлёвай абароны, забеспячэння неабходнага ўзроўню транспарэнтнасці ажыццяўлення дзяржаўных закупак.
Акрамя таго, у рамках пагаднення будзе развівацца супрацоўніцтва па шырокім коле галін. Гэта здабыча карысных выкапняў, энергаэфектыўнасць і «зялёны рост», даследаванні і інавацыі, адукацыя, медыцына, тэлекамунікацыі. З улікам важнасці, якую надаюць урады краін ЕАЭС і Ірана развіццю эканамічнага пояса «Поўнач – Поўдзень», асаблівая ўвага нададзена транспартна-лагістычным рашэнням і пытанням транзітных перавозак.
Пасля падпісання пагадненне аб свабодным гандлі будзе прадстаўлена для правядзення ратыфікацыйных працэдур у Іране і краінах ЕАЭС, неабходных для яго ўступлення ў сілу.
«З улікам таго, што развіццю адносін паміж ЕАЭС і Іранам надаецца прыярытэтная ўвага з боку ўсіх удзельнікаў Пагаднення, мяркуем, што гэтыя працэдуры не павінны зацягнуцца і пагадненне запрацуе ў найбліжэйшы час», – рэзюмаваў Міхаіл Мясніковіч.
