Навіны

9-10 красавіка ў Мінску міністр па тэхнічным рэгуляванні Еўразійскай эканамічнай камісіі Валянцін Татарыцкі прыняў удзел у Міжнароднай навукова-тэхнічнай канферэнцыі «Метралогія 2024», прысвечанай 100-годдзю ўтварэння Беларускай палаты мер і вагаў.

Больш за 200 прадстаўнікоў метралагічнай грамадскасці з дзевяці краін, уключаючы дзяржавы Еўразійскага эканамічнага саюза, абмеркавалі пытанні вызначэння перспектыў развіцця метралогіі, пашырэння шляхоў узаемадзеяння і супрацоўніцтва, садзейнічання павышэнню якасці, укараненню дасягненняў метралогіі ў рэальны сектар эканомікі і іншыя.

«Аснову еўразійскай інтэграцыі складае тэхнічнае рэгуляванне, дзе забеспячэнне адзінства вымярэнняў пры іх правядзенні прадвызначае абгрунтаванасць прыняцця тых ці іншых тэхнічных мер, – адзначыў міністр ЕЭК.

Па словах Валянціна Татарыцкага, на бягучы момант узгодненая палітыка рэалізавана ў 11 актах Камісіі. Напрыклад, са снежня мінулага года дзейнічае новая рэдакцыя Парадку арганізацыі правядзення міжлабараторных параўнальных выпрабаванняў, што стварае аднолькавыя ўмовы правядзення міжлабараторных параўнанняў і забяспечвае супастаўнасць вынікаў выпрабаванняў прадукцыі, якія праводзяцца ў рамках ацэнкі адпаведнасці. У чэрвені 2023 года прыняты завяршальны ў шэрагу асноватворных актаў саюзнага права дакумент – Парадак каліброўкі сродкаў вымярэнняў. Камісія распачала дапрацоўку правіл ўзаемнага прызнання для яго распаўсюджвання на вынікі каліброўкі сродкаў вымярэнняў.

Валянцін Татарыцкі падкрэсліў, што з моманту прыняцця метралагічных парадкаў прайшло больш за восем гадоў, таму наспела практычная неабходнасць іх карэкціроўкі. Камісія сумесна з дзяржавамі ЕАЭС забяспечыла выпрацоўку і ўзгадненне шэрагу паправак у Дагавор аб Саюзе. У прыватнасці, адпрацаваны актуальныя рэдакцыі тэрмінаў «нацыянальны эталон» і «апорнае значэнне велічыні». Яны ўвайшлі ў «трэці Вялікі» Пратакол аб унясенні змяненняў у Дагавор аб Саюзе, які ўжо падпісаны і знаходзіцца на стадыі ратыфікацыі краінамі ЕАЭС.

Шэраг тэрміналагічных карэкціровак па метралагічным блоку прадугледжаны «чацвёртым Вялікім» Пратаколам аб унясенні змяненняў у Дагавор аб Саюзе («метралагічны нагляд» і «стандартны ўзор»), які праходзіць стадыю ўнутрыдзяржаўнага ўзгаднення ў дзяржавах-членах. У праект «чацвёртага Вялікага» Пратаколу таксама ўвайшлі змяненні, якія ўрэгулююць вельмі важныя для метралогіі пытанні магчымасці ажыццяўлення закупак з адной крыніцы ў сапраўды абгрунтаваных выпадках. Гаворка ідзе пра закупку тавараў для правядзення параўнанняў, паверкі, каліброўкі эталонаў адзінак велічынь і сродкаў вымярэнняў са складу эталонаў, а таксама закупку стандартных узораў даследчымі лабараторыямі, якія праводзяць работы на адпаведнасць саюзным рэгламентам.

Для пошуку прычыны нізкай запатрабаванасці саюзных Парадкаў правядзення метралагічных работ на прыкладзе найбольш запатрабаванай метралагічнай працэдуры – зацвярджэння тыпу, у рамках Саюза рэалізуецца пілотны праект па адпрацоўцы механізму допуску сродкаў вымярэнняў (СВ) да прымянення ў рамках ЕАЭС. Удзельнікі праекта – Арменія, Беларусь, Кыргызстан і Расія. Для рэалізацыі «пілота» выбраны базавыя і найбольш запатрабаваныя СВ: лічыльнікі электраэнергіі, шалі неаўтаматычнага дзеяння, цеплалічыльнікі, расходамеры-лічыльнікі, ультрагукавыя трансфарматары току. Да цяперашняга часу ў краінах Саюза, якія ўдзельнічаюць у пілотным праекце, ужо завершаны выпрабоўванні ў мэтах зацвярджэння тыпу і паверкі выбраных СВ. Вынікі праекта да цяперашняга часу абмяркоўваюцца рабочай групай па пытаннях актуалізацыі права Саюза ў галіне забеспячэння адзінства вымярэнняў. 22 лютага бягучага года разгледжаны вынікі работ, праведзеных у Расіі, 18 красавіка намечана разгледзець беларускія вынікі.  Затым будуць вызначаны тэрміны абмеркавання армянскіх і кыргызскіх вынікаў.

Міністр ЕЭК звярнуў увагу, што асноўнай праблемай нізкай запатрабаванасці саюзных Парадкаў правядзення метралагічных работ з'яўляецца тое, што без прызнання зацвярджэння тыпу сродкаў вымярэнняў хоць бы ў адной дзяржаве-члене сертыфікат аб зацвярджэнні тыпу заяўніку не выдаецца. Адпаведна, трэба ўрэгуляваць пытанне выдачы такога сертыфіката, калі вынікі самой метралагічнай працэдуры прызнаныя не ўсімі краінамі Саюза. Для гэтага ўдзельнікі пілотнага праекта выпрацавалі адпаведныя рашэнні.

Нягледзячы на стварэнне ў ЕАЭС адзінай сістэмы тэхнічнага рэгулявання, Камісіі сумесна з краінамі Саюза трэба будзе яшчэ нямала зрабіць па забеспячэнні адзінства вымярэнняў. Міністр ЕЭК перакананы: «Сучасны этап развіцця інтэграцыі ў забеспячэнні адзінства вымярэнняў аб'ектыўна мае патрэбу ў пашырэнні сфер, па якіх варта гэту лінію развіваць. Сёння многія разумеюць неабходнасць правядзення ўзгодненай палітыкі ў такіх сферах, як агульны энергетычны рынак Саюза, агульны рынак медвырабаў і лекаў Саюза, прымяненне ветэрынарных і фітасанітарных мер, гандаль і сацыяльная сфера».

Па словах Валянціна Татарыцкага, дэ-факта развіццё адзінства вымярэнняў у гэтых сферах ужо адбываецца. Пры гэтым падрыхтоўка адпаведных змяненняў у Дагавор аб Саюзе сёння абмяркоўваецца на пляцоўцы Камісіі. Напрыклад, ужо сёння ва ўзаемадзеянні з метролагамі і энергетыкамі ўсіх дзяржаў ЕАЭС распрацоўваюцца тры праекты рэкамендацый. Гэта агульныя падыходы да вымярэнняў колькасці і параметраў якасці электраэнергіі, нафты і газу на агульных рынках Саюза.

Еўразійская эканамічная камісія займае актыўную пазіцыю па абмеркаванні і выпрацоўцы розных ініцыятыў і сцэнарыяў, накіраваных на паглыбленне інтэграцыйных працэсаў, у тым ліку ў сферы забеспячэння адзінства вымярэнняў. «На пляцоўцы Камісіі вядзецца актыўны дыялог з упаўнаважанымі органамі краін Саюза па фарміраванні плана мерапрыемстваў пад Дэкларацыю аб далейшым развіцці ЕАЭС да 2030 года і на перыяд да 2045 года. Мы заклікаем метралагічную супольнасць дзяржаў Саюза больш актыўна ўключацца ў гэту дыскусію, – прапанаваў міністр ЕЭК. – Пытанне вельмі важнае, і ў яго вырашэнні мы павінны абапірацца на цэлы комплекс унутраных і знешніх фактараў, зыходзіць з комплексных задач, у тым ліку накіраваных на абарону рынку ад небяспечнай прадукцыі і стварэнне спрыяльных умоў для развіцця саюзнага бізнесу».

9 красавіка адбылася рабочая сустрэча Валянціна Татарыцкага і міністра прамысловасці Рэспублікі Беларусь Аляксандра Рагожніка. Абмеркаваны актуальныя пытанні функцыянавання сістэм электронных пашпартоў транспартных сродкаў (шасі транспартных сродкаў), самаходных машын і іншых відаў тэхнікі. Дасягнуты дамоўленасці аб далейшым удасканаленні інфармацыйнага ўзаемадзеяння ў гэтай галіне. Тэму плануецца разгледзець на бліжэйшым пасяджэнні Савета Камісіі 12 красавіка.