Навіны
Віктар Назаранка: «Нам неабходна праявіць смеласць і пераступіць бар'ер для руху наперад у фарміраванні адзінай сістэмы тэхнічнага рэгулявання ЕАЭС»
Пра гэта заявіў міністр па тэхнічным рэгуляванні Еўразійскай эканамічнай камісіі Віктар Назаранка на пленарным пасяджэнні Еўразійскага дзелавога форуму «Інтэграцыя» 15 лістапада ў Маскве.
Міністр ЕЭК адзначыў, што стварэнне адзінай сістэмы тэхнічнага рэгулявання Еўразійскага эканамічнага саюза ўступіла ў завяршальную стадыю, калі вяртанне да рэгулявання на ўзроўні дзяржаў-членаў ужо немагчыма. Але далейшаму руху перашкаджаюць тэндэнцыі да захавання інструментаў уплыву на ўзроўні дзяржаў на шкоду інтэграцыйным магчымасцям.
Менавіта таму, на думку міністра, усё больш складана становіцца інтэгравацца па новых сферах. Паказальным прыкладам з'яўляецца выкананне плана распрацоўкі тэхрэгламентаў і ўнясення ў іх змяненняў. На сёння гэта толькі 27% і 23% адпаведна.
«Тэхнічнае рэгуляванне – гэта не проста «цацка», з якой можна нейкі час пагуляць, а інструмент, які спрыяе павышэнню канкурэнтаздольнасці. Пасля падпісання Дагавора аб Саюзе пры агульнай згодзе аб правядзенні адзінай палітыкі ў сферы тэхнічнага рэгулявання больш чым за 10 гадоў мы змаглі толькі па двух напрамках тэхнічнага рэгулявання з шасці выйсці на стварэнне наднацыянальных механізмаў. Пры гэтым і іх рэалізацыя ажыццяўляецца дзяржавамі-членамі Саюза праз прызму нацыянальных асаблівасцяў», – лічыць Віктар Назаранка.
Паводле яго слоў, праз шырокае выкарыстоўванне інструментаў тэхнічнага рэгулявання «мы асаблівае значэнне надаём стандартызацыі», якая выступае эфектыўным механізмам рэалізацыі абавязковых патрабаванняў тэхнічных рэгламентаў Саюза. Безумоўна, у гэтай сферы таксама ёсць слабыя месцы, над якімі ЕЭК сумесна з дзяржавамі-членамі працуе з мэтай павышэння гарманізацыі нацыянальных і міждзяржаўных стандартаў з міжнароднымі патрабаваннямі. «Цяпер мы ўжо бачым, якія канкрэтныя крокі патрэбны для актывізацыі працэсу распрацоўкі сучасных і запатрабаваных стандартаў, асабліва міждзяржаўных, і, вядома, гэта патрабуе адпаведных фінансавых рэсурсаў», – адзначыў міністр ЕЭК.
На думку Віктара Назаранкі, правядзенне ацэнкі навукова-тэхнічнага ўзроўню тэхнічных рэгламентаў і пералікаў стандартаў да іх прастымулюе распрацоўку новых стандартаў, паколькі парадак ацэнкі НТУ накіраваны на прывядзенне патрабаванняў да прадукцыі ў адпаведнасць з сучасным узроўнем развіцця навукі і тэхналогій.
Асаблівую ўвагу ў сваім выступленні міністр ЕЭК надаў пытанням абароны адзінага рынку Саюза ад небяспечнай прадукцыі і фарміраванню роўных умоў доступу на гэты рынак айчыннай і замежнай прадукцыі. Вынікі маніторынгу, як заўважыў Віктар Назаранка, сведчаць аб сур'ёзных перакосах у сферы ацэнкі адпаведнасці ў шэрагу дзяржаў-членаў, калі пры адсутнасці даследчых магчымасцяў і іншых неабходных рэсурсаў выдаецца ў кароткія тэрміны неапраўданы аб'ём дакументаў аб ацэнцы адпаведнасці.
Эфектыўнасць абароны агульнага рынку ад небяспечнай прадукцыі напрамую залежыць і ад эфектыўнасці дзяржкантролю (нагляду) за выкананнем вызначаных патрабаванняў. Узровень гэтай дзейнасці ў краінах ЕАЭС вельмі розны: ад сістэмнага кантролю ў адных краінах да мараторыяў на правядзенне кантрольных мерапрыемстваў у іншых. «На сёння мы маем 30 упаўнаважаных органаў дзяржаўнага кантролю (нагляду) за патрабаваннямі тэхнічных рэгламентаў, пры гэтым вынікі мізэрныя. Гэта, бясспрэчна, адбіваецца на ўзроўні абароны нашага агульнага рынку. Нядобрасумленныя суб'екты вельмі ўмела карыстаюцца такой сітуацыяй», – падкрэсліў міністр. Многія ўпаўнаважаныя органы ў сферы дзяржаўнага кантролю (нагляду) шэрагу дзяржаў-членаў занадта спрасцілі сваю задачу па ўдасканаленні сістэмы дзяржаўнага кантролю (нагляду) і перайшлі да зняцця залішніх наглядных мерапрыемстваў, а таксама падрыхтавалі адпаведныя акты на мараторый або іншыя абмежаванні дзяржаўнага кантролю (нагляду). Гэта, на думку Віктара Назаранкі, з'яўляецца стратэгічнай памылкай.
Яшчэ адной значнай сферай, якая, па перакананні міністра, памылкова аднесена да сферы тэхнічнага рэгулявання і якой варта надаць асаблівую ўвагу, з'яўляецца забеспячэнне адзінства вымярэнняў. Бо яна закранае не толькі сферу тэхнічнага рэгулявання, а ўсе галіны эканомікі, уключаючы гандаль, прамысловасць, сацыяльную сферу і іншыя найважнейшыя галіны дзяржаўнай і міжнароднай дзейнасці. Таму, як упэўнены міністр ЕЭК, забеспячэнне адзінства вымярэнняў варта вывесці са сферы тэхнічнага рэгулявання і разглядаць як асобную сферу.
Эфектыўным штуршком для інтэнсіфікацыі развіцця элементаў сістэмы тэхнічнага рэгулявання ў бягучых умовах можа стаць лічбавізацыя эканомікі і канкрэтна – рэалізацыя праекта «Лічбавае тэхнічнае рэгуляванне ЕАЭС». «Стварэнне сучаснай лічбавай платформы не толькі забяспечыць лічбавыя пераўтварэнні ўсіх працэсаў тэхнічнага рэгулявання, але і створыць умовы для лічбавага ўзаемадзеяння пры праектаванні, вытворчасці і вывадзе прадукцыі на рынак», – заявіў міністр ЕЭК.Менавіта гэта платформа, як лічыць Віктар Назаранка, дазволіць у тым ліку навесці парадак у сферах акрэдытацыі, ацэнкі адпаведнасці, дзяржаўнага кантролю і нагляду. Таксама гэта дасць магчымасць прадставіць бізнесу краін Саюза дадатковыя магчымасці па своечасовым укараненні перадавых патрабаванняў да прадукцыі і правядзенні неабходных працэдур па атрыманні сертыфікатаў і дэкларацый аб адпаведнасці.
Сумесная работа Камісіі і ўпаўнаважаных органаў накіравана як на рэалізацыю бягучых задач Саюза, так і на далейшае развіццё інтэграцыйных працэсаў, у тым ліку ў сферы тэхнічнага рэгулявання. «У той жа час у стратэгічных дакументах Саюза знайшлі адлюстраванне далёка не ўсе задачы, якія бачыць ЕЭК, але тыя, на якія, у тым ліку з вялікім намаганнем, пагадзіліся краіны Саюза», – звярнуў увагу ўдзельнікаў Форуму Віктар Назаранка і заклікаў вывесці інтэграцыйны складальнік развіцця тэхнічнага рэгулявання ў безумоўны прыярытэт перад захаваннем разрозненых краінавых механізмаў і інструментаў.
