Мытныя плацяжы, мытны кошт і краіна паходжання тавараў

Мытныя плацяжы 

Базавыя пытанні выкарыстання мытных плацяжоў пры перамяшчэнні тавараў праз мытную мяжу Мытнага саюза вызначаны Мытным кодэксам Мытнага саюза, якім прыводзіцца класіфікацыя мытных плацяжоў, устанаўліваецца парадак іх вылічэння, вызначаюцца плацельшчыкі мытных плацяжоў, моманты ўзнікнення  і спынення абавязку па выплаце мытных пошлін, падаткаў, устанаўліваецца тэрмін іх выплаты, рэгламентуюцца агульныя пытанні забеспячэння выплаты мытных плацяжоў, асаблівасці выкарыстання мытных плацяжоў у адпаведнасці з заяўленай мытнай працэдурай.

  Пытанні змянення тэрміну выплаты ўвазных мытных пошлін рэгулююцца нормамі Пагаднення аб падставах, умовах і парадку змянення тэрміну выплаты мытных пошлін ад 21 мая 2010 г.
 
 Асаблівасці выкарыстання забеспячэння выплаты мытных пошлін, падаткаў устаноўлены Пагадненнем аб некаторых пытаннях прадастаўлення забеспячэння выплаты мытных пошлін, падаткаў у адносінах тавараў, якія перавозяцца ў адпаведнасці з мытнай працэдурай мытнага транзіту, асаблівасцях спагнання мытных пошлін, падаткаў і парадку пералічэння спагнаных сум у адносінах такіх тавараў ад 21 мая 2010 г.

Разам з тым шэраг пытанняў, такіх як вызначэнне формы выплаты мытных пошлін, падаткаў, парадак выкарыстання генеральнага забеспячэння выплаты мытных пошлін, падаткаў, выкарыстанне ўстаноўленых Мытным кодэксам Мытнага саюза спосабаў забеспячэння выплаты мытных пошлін, падаткаў, парадак звароту лішне выплачаных мытных пошлін, падаткаў, парадак спагнання мытных пошлін, падаткаў рэгулююцца заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза.

  Да мытных плацяжоў у адпаведнасці з артыкулам 70 Мытнага кодэкса Мытнага саюза належаць:
 
   1) увазная мытная пошліна;

2) вывазная мытная пошліна;

3) падатак на дабаўлены кошт, які спаганяецца пры ўвозе тавараў на мытную тэрыторыю Мытнага саюза;

4) акцыз (акцызы), які спаганяецца (спаганяюцца) пры ўвозе тавараў на мытную тэрыторыю Мытнага саюза;

5) мытныя зборы. 

Названыя плацяжы маюць розную прыроду і , як вынік, істотныя асаблівасці прававога рэгулявання.

Увазныя мытныя пошліны.

Мытная пошліна, уяўляючы сабой абавязковы плацеж, які збіраюць мытныя органы ў сувязі з перамяшчэннем тавараў праз мытную мяжу (пп. 25 п. 1 арт. МК МС), з'яўляецца інструментам тарыфнага рэгулявання  знешнегандлёвай дзейнасці. Ва ўмовах функцыянавання Мытнага саюза ўстанаўліваецца і выкарыстоўваецца Адзіны мытны тарыф і адзіныя меры рэгулявання знешняга гандлю з трэцімі краінамі (Дамова аб стварэнні адзінай мытнай тэрыторыі і фарміраванні Мытнага саюза ад 6 кастрычніка 2007 г.).

         Прававыя аспекты ўстанаўлення і вылічэння ўвазных мытных пошлін, а таксама вызначэння і выкарыстання тарыфных ільгот рэгулююцца Пагадненнем аб адзіным мытна-тарыфным рэгуляванні ад 25 студзеня 2008 г., якім устаноўлены парадак фарміравання Адзінага мытнага тарыфу, віды ставак увазных мытных пошлін, выкарыстанне тарыфных ільгот (у выглядзе вызвалення ці зніжэння стаўкі), выпадкі вызвалення ад выплаты ўвазных мытных пошлін, парадак выкарыстання ставак пошлін у залежнасці ад краіны паходжання тавараў. 

  Адзіны мытны тарыф уяўляе сабой звод ставак мытных пошлін, якія прымяняюцца да тавараў, якія ўвозяцца на адзіную мытную тэрыторыю з трэціх краін, сістэматызаваны ў адпаведнасці з Адзінай таварнай наменклатурай знешнеэканамічнай дзейнасці (ТН ЗЭД МС).   

Стаўкі ўвазных мытных пошлін устанаўліваюцца Камісіяй. У цяперашні час выкарыстоўваюцца стаўкі ўвазных мытных пошлін, зацверджаныя Рашэннем Савета Еўразійскай эканамічнай камісіі ад 16 чэрвеня 2012 г. № 54. 

У Адзіным мытным тарыфе выкарыстоўваюцца наступныя віды ставак увазных мытных пошлін:  

1) адвалорныя, якія налічваюцца ў працэнтах ад мытнага кошту абкладзеных тавараў; 

2) спецыфічныя, якія налічваюцца за адзінку абкладзеных тавараў; 

3) камбінаваныя, якія спалучаюць адвалорныя і спецыфічныя складнікі.  

         Выкарыстанне ставак увазных мытных пошлін залежыць ад краіны паходжання тавару.  

  Так, у Мытным саюзе выкарыстоўваецца адзіная сістэма тарыфных прэферэнцый. Пералікі краін-вытворцаў адзінай сістэмы тарыфных прэферэнцый Мытнага саюза і пералік тавараў, якія паходзяць з развіваючыхся краін, у адносінах якіх пры ўвозе на адзіную мытную тэрыторыю прадастаўляюцца тарыфныя прэферэнцыі, вызначаюцца Камісіяй (Рашэнне Камісіі Мытнага саюза ад 27 лістапада 2009 г. № 130 «Аб адзіным мытна-тарыфным рэгуляванні Мытнага саюза Рэспублікі Беларусь, Рэспублікі Казахстан і Расійскай Федэрацыі»).  

У адносінах тавараў, уключаных у такі пералік, якія паходзяць з развіваючыхся краін-карыстальнікаў адзінай сістэмы тарыфных прэферэнцый Мытнага саюза, выкарыстоўваюцца стаўкі ўвазных мытных пошлін у памеры 75 працэнтаў ад ставак увазных мытных пошлін Адзінага мытнага тарыфу.  

У адносінах тавараў, уключаных у такі пералік, якія паходзяць з найменш развітых краін-карыстальнікаў адзінай сістэмы тарыфных прэферэнцый і ўвозяцца на адзіную мытную тэрыторыю, выкарыстоўваюцца нулявыя стаўкі ўвазных мытных пошлін.  

Сума мытнай пошліны, якая падлягае выплаце, вызначаецца шляхам выкарыстання базы для вылічэння мытнай пошліны і адпаведнага віду стаўкі мытнай пошліны (арт. 76 МК МС). Такім чынам, для правільнага вызначэння памеру мытнай пошліны, якую належыць заплаціць, надзвычай важнымі з'яўляюцца правільная класіфікацыя тавараў, правільнае вызначэнне краіны паходжання тавараў і дакладнае вызначэнне базы для вылічэння мытнай пошліны – мытнага кошту і (ці) іншай характарыстыкі тавара.  

Тарыфныя льготы выкарыстоўваюцца ў выглядзе вызвалення ад выплаты ўвазной мытнай пошліны ці зніжэння стаўкі ўвазной мытнай пошліны. 

         Выкарыстанне тарыфных ільгот рэгулюецца палажэннямі артыкулаў 5 і 6 Пагаднення аб адзіным мытна-тарыфным рэгуляванні ад 25 студзеня 2008 г.  

         Пратаколам аб прадастаўленні тарыфных ільгот ад 12 снежня 2008 г. устаноўлена, што рашэнне аб прадастаўленні тарыфных ільгот у выпадках, не прадугледжаных Пагадненнем аб адзіным мытна-тарыфным рэгуляванні ад 25 студзеня 2008 г., прымаюцца Камісіяй. Такія тарыфныя льготы ўстаноўлены Рашэннем Камісіі Мытнага саюза ад 27 лістапада 2009 г. № 130 «Аб адзіным мытна-тарыфным рэгуляванні Мытнага саюза Рэспублікі Беларусь, Рэспублікі Казахстан і Расійскай Федэрацыі».  

         Парадак выплаты ўвазных мытных пошлін рэгулюецца главой 11 Мытнага кодэкса Мытнага саюза з улікам нормаў, устаноўленых Пагадненнем аб устанаўленні і выкарыстанні ў Мытным саюзе парадку залічэння і размеркавання ўвазных мытных пошлін ад 20 мая 2010 г.   

         Вывазныя мытныя пошліны 

Устанаўленне ставак вывазных мытных пошлін аднесена да ўзроўню нацыянальнага заканадаўства дзяржаў-членаў Мытнага саюза. Парадак вылічэння і выплаты вывазных мытных пошлін рэгулюецца Мытным кодэксам Мытнага саюза, а ў частцы, не ўрэгуляванай мытным заканадаўствам Мытнага саюза, – нацыянальным заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза. У адносінах нафты сырой і асобных катэгорый тавараў, выпрацаваных з нафты, якія вывозяцца з тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, устаноўлены асобы парадак выплаты і залічэння вывазных мытных пошлін (Пагадненне аб парадку выплаты і залічэння вывазных мытных пошлін (іншых пошлін, падаткаў і збораў, якія маюць эквівалентнае дзеянне) пры вывазе з тэрыторыі Рэспублікі Беларусь за межы мытнай тэрыторыі Мытнага саюза нафты сырой і асобных катэгорый тавараў, выпрацаваных з нафты ад 09 снежня 2010 г.). 

Адпаведнымі актамі дзяржаў-членаў Мытнага саюза стаўкі вывазных мытных пошлін устанаўліваюцца ў разрэзе класіфікацыі тавараў у адпаведнасці з ТН ЗЭД МС. У адносінах тавараў, якія абкладаюцца вывазнымі мытнымі пошлінамі, выкарыстоўваюцца адвалорныя, спецыфічныя і камбінаваныя стаўкі мытных пошлін. Адпаведна, правільнае вызначэнне памеру мытнай пошліны, якая належыць выплаце, непасрэдным чынам звязана з правільнай класіфікацыяй тавараў і дакладным вызначэннем базы для вылічэння мытнай пошліны – мытнага кошту і (ці) іншай характарыстыкі тавару.  

         Акцызы, падатак на дабаўлены кошт

          Устанаўленне, увядзенне і выкарыстанне акцызаў і ПДК рэгулюецца нормамі заканадаўства дзяржаў-членаў Мытнага саюза.

         Актамі заканадаўства дзяржаў-членаў Мытнага саюза ўстанаўліваюцца стаўкі падаткаў, парадак вызначэння падатковай базы для вылічэння падаткаў, падатковыя льготы, парадак вызначэння сумы падаткаў, якія належаць выплаце.  

         Разам з тым асаблівасці выкарыстання падаткаў у адпаведнасці з заяўленай мытнай працэдурай рэгулююцца Мытным кодэксам Мытнага саюза.  

         Мытныя зборы 

Мытнымі зборамі з'яўляюцца абавязковыя плацяжы, якія збіраюцца мытнымі органамі за ажыццяўленне імі дзеянняў, звязаных з выпускам тавараў, мытным суправаджэннем тавараў, а таксама за ажыццяўленне іншых дзеянняў, устаноўленых Мытным кодэксам Мытнага саюза і (ці) заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза. 

Віды і стаўкі мытных збораў устанаўліваюцца заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза.  

Пры гэтым памер мытных збораў не можа перавышаць прыкладнага кошту затрат мытных органаў за ажыцццяўленне дзеянняў, у сувязі з якімі ўстаноўлены мытны збор. 

Плацельшчыкі мытных збораў, тэрмін выплаты мытных збораў, парадак іх вылічэння, выплаты, звароту (заліку) і спагнання, а таксама выпадкі, калі мытныя зборы не належаць выплаце, вызначаюцца Мытным кодэксам Мытнага саюза і (ці) заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза. 

Іншыя плацяжы, спагнанне якіх ускладзена на мытныя органы.  

Акрамя мытных плацяжоў, мытныя органы ажыццяўляюць спагнанне спецыяльных, антыдэмпінгавых і кампенсацыйных пошлін, устаноўленых у адпаведнасці з Пагадненнем аб выкарыстанні спецыяльных абарончых, антыдэмпінгавых і кампенсацыйных мер у адносінах да трэціх краін ад 25 студзеня 2008 года. Такія пошліны спаганяюцца ў парадку, прадугледжаным Мытным кодэксам Мытнага саюза для спагнання ўвазной мытнай пошліны. Пры гэтым асаблівасці выплаты (спагнання), залічэння, размеркавання і звароту спецыяльных абарончых, антыдэмпінгавых і кампенсацыйных пошлін устаноўлены артыкулам 28.1 Пагаднення аб выкарыстанні спецыяльных абарончых, антыдэмпінгавых і кампенсацыйных мер у адносінах да трэціх краін ад 25 студзеня 2008 года. 

Пры нявыплаце ці няпоўнай выплаце мытных пошлін, падаткаў ва ўстаноўлены Мытным кодэксам Мытнага саюза тэрмін выплачваюцца пені. Парадак налічэння, выплаты і звароту пеняў устанаўліваецца заканадаўствам дзяржавы-члена Мытнага саюза, мытным органам якога ажыццяўляецца спагнанне мытных пошлін, падаткаў і пеняў.  

        За адтэрміноўку ці растэрміноўку выплаты мытных пошлін спаганяюцца працэнты, якія налічваюцца ў адпаведнасці з заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза на сумы мытнай пошліны, тэрмін выплаты якой быў зменены, за перыяд з дня, які ідзе за днём выпуску тавараў, па дзень спынення абавязку па выплаце мытных пошлін. 

Мытны кошт тавараў

Мытны кошт тавараў, якія ўвозяцца, вызначаецца адпаведна метадаў вызначэння мытнага кошту, устаноўленых Пагадненнем аб вызначэнні мытнага кошту тавараў, якія перамяшчаюцца праз мытную мяжу Мытнага саюза ад 25 студзеня 2008 года.

Заяўленне мытнага кошту тавараў, якія ўвозяцца, ажыццяўляецца дэкларантам пры дэклараванні тавараў мытнаму органу. Парадак дэкларавання мытнага кошту тавараў, якія ўвозяцца, а таксама формы дэкларацый мытнага кошту і правілы іх запаўнення ўстаноўлены Рашэннем Камісіі Мытнага саюза ад 20.09.2010 № 376 "Аб парадках дэкларавання, кантролю і карэкціроўкі мытнага кошту тавараў".
 
Кантроль мытнага кошту тавараў ажыццяўляецца мытным органам у адпаведнасці з Парадкам кантролю мытнага кошту тавараў, зацверджаным Рашэннем Камісіі Мытнага саюза ад 20.09.2010 № 376 «Аб парадках дэкларавання, кантролю і карэкціроўкі мытнага кошту тавараў».
 
Па выніках кантролю мытнага кошту тавараў мытным органам прымаецца рашэнне аб прыняцці заяўленага мытнага кошту тавараў ці рашэнне аб карэкціроўцы заяўленага мытнага кошту тавараў. 

У выніку выяўлення мытным органам пры правядзенні кантролю мытнага кошту тавараў да іх выпуску прыкмет, якія ўказваюць на тое, што звесткі аб мытным кошце тавараў могуць з'яўляцца недакладнымі або заяўленыя звесткі належным чынам не пацверджаны, мытны орган праводзіць дадатковую праверку у адпаведнасці з артыкулам 69 Мытнага кодэкса Мытнага саюза. 

Мытны кошт тавараў, якія вывозяцца з мытнай тэрыторыі Мытнага саюза, вызначаецца ў адпаведнасці з заканадаўствам дзяржавы-члена Мытнага саюза, мытнаму органу якога праводзіцца мытнае дэклараванне тавараў. 

Краіна паходжання тавараў

Краіна паходжання тавараў вызначаецца з мэтай выкарыстання тарыфных і нетарыфных мер рэгулявання ўвозу замежных тавараў на мытную тэрыторыю Мытнага саюза і вывазу тавараў з мытнай тэрыторыі Мытнага саюза, а таксама з мэтай уліку тавараў у статыстыцы знешняга гандлю. 

Вызначэнне краіны паходжання тавараў праводзіцца ва ўсіх выпадках, калі выкарыстанне мер мытна-тарыфнага і нетарыфнага рэгулявання залежыць ад краіны паходжання тавараў. Асноўныя палажэнні аб краіне паходжання тавараў замацаваны ў Главе 7 Мытнага кодэкса Мытнага саюза. Так, у адпаведнасці з пунктам 1 артыкула 58 Мытнага кодэкса Мытнага саюза краінай паходжання тавараў лічыцца краіна, у якой тавары былі поўнасцю выраблены ці падвергнуты дастатковай апрацоўцы (перапрацоўцы) у адпаведнасці з крытэрыямі, устаноўленымі мытным заканадаўствам Мытнага саюза.

На адзінай мытнай тэрыторыі дзяржаў-членаў Мытнага саюза ў адносінах тавараў, якія паходзяць з трэціх краін, выкарыстоўваюцца Правілы вызначэння краіны паходжання тавараў, устаноўленыя Пагадненнем аб адзіных правілах вызначэння краіны паходжання тавараў ад 25 студзеня 2008.

Выключэнне складаюць тавары, якія паходзяць з краін, якія развіваюцца, і найменш развітых краін, а таксама з краін, якія маюць дамовы аб свабодным гандлі, удзельнікамі якіх з'яўляюцца ўсе дзяржавы-члены Мытнага саюза.

Так, правілы вызначэння краіны паходжання тавараў з краін, якія развіваюцца, і найменш развітых краін зацверджаны Пагадненнем аб правілах вызначэння краіны паходжання тавараў з краін, якія развіваюцца, і найменш развітых краін ад 12 снежня 2008.

У сваю чаргу ў адносінах тавараў, якія паходзяць з краіны, што мае дамову аб свабодным гандлі, удзельнікамі якой з'яўляюцца ўсе дзяржавы-члены Мытнага саюза, выкарыстоўваюцца правілы вызначэння краіны паходжання тавараў, устаноўленыя гэтай дамовай. Да такіх дамоў адносіцца, напрыклад, Дамова аб зоне свабоднага гандлю ад 18 кастрычніка 2011 і Пагадненне Урадаў дзяржаў-удзельніц краін СНД «Аб Правілах вызначэння краіны паходжання тавараў у Садружнасці Незалежных Дзяржаў» ад 20.11.2009.  

Дакументы, якія пацвярджаюць краіну паходжання тавараў, прадастаўляюцца ў адпаведнасці з артыкулам 62 Мытнага кодэкса Мытнага саюза ў выпадку, калі краіне паходжання гэтых тавараў на тэрыторыі Мытнага саюза прадастаўляюцца тарыфныя прэферэнцыі. У якасці такіх дакументаў могуць выкарыстоўвацца сертыфікат аб паходжанні тавара ці дэкларацыя аб паходжанні тавара.​

Пры гэтым прадастаўлення дакумента, які пацвярджае краіну паходжання тавараў, не патрабуецца: 

1) калі тавары, якія ўвозяцца, заяўляюцца да мытнай працэдуры мытнага транзіту ці мытнай працэдуры часовага ўвозу з поўным вызваленнем ад выплаты мытных пошлін, падаткаў, за выключэннем выпадкаў, калі мытным органам выяўлены прыкметы таго, што краінай паходжання тавараў з'яўляецца краіна, тавары якой забаронены да ўвозу на мытную тэрыторыю Мытнага саюза ці транзіту праз яго тэрыторыю ў адпаведнасці з мытным заканадаўствам Мытнага саюза ці заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза;

2) калі тавары перамяшчаюцца праз мытную мяжу фізічнымі асобамі ў адпаведнасці з главой 49 дадзенага кодэкса;

3) калі агульны мытны кошт тавараў, якія перамяшчаюцца праз мытную мяжу, адпраўленых у адзін і той жа час адным і тым жа спосабам і адным і тым жа адпраўшчыкам на адрас аднаго атрымальніка, не перавышае суму, устаноўленую Камісіяй Мытнага саюза (Рашэнне Камісіі Мытнага саюза ад 20.05.2010 № 254 «Аб мытным кошце тавараў, якія перамяшчаюцца праз мытную мяжу Мытнага саюза, у адносінах якіх не патрабуецца прадастаўлення дакумента, які пацвярджае краіну паходжання тавараў»); 

4) у іншых выпадках, прадугледжаных мытным заканадаўствам Мытнага саюза.