Класіфікацыя тавараў па ТН ЗЭД МС

​	​Рашэнні па класіфікацыі тавараў па ТН ЗЭД МС, прынятыя Камісіяй​
​	Папярэднія рашэнні па класіфікацыі тавараў па ТН ЗЭД МС, прынятыя мытнымі органамі дзяржаў-членаў Мытнага саюза

Па-першае, ад таго, да якога класіфікацыйнага кода ТН ЗЭД МС будзе аднесены тавар, залежыць стаўка ўвазной/вывазной пошліны, а адпаведна, і памер накладзеных мытных плацяжоў, выкарыстанне да тавараў і транспартных сродкаў нетарыфных мер, забарон і абмежаванняў. 

Па-другое, аднясенне тавара да таго ці іншага класіфікацыйнага кода ТН ЗЭД МС часта патрабуе наяўнасці спецыяльных тэхнічных ведаў і правядзення дадатковых экспертыз, звязаных з вызначэннем тэхнічных характарыстык тавараў, спосабаў яго вытворчасці і г.д.

У тым ліку дакладнасць класіфікацыі тавараў мае вялікае значэнне і для павышэння аб'ектыўнасці мытнай статыстыкі знешняга гандлю, якая выкарыстоўваецца пры выпрацоўцы мытнай палітыкі дзяржаў-членаў Мытнага саюза і прыняцця канкрэтных мер па яе рэалізацыі ў працэсе мытнага афармлення і кантролю тавараў і транспартных сродкаў.

Згодна палажэнняў Мытнага кодэкса Мытнага саюза (далей — МК МС) удзельнік ЗЭД самастойна вызначае код тавара, які перамяшчаецца праз мытную мяжу.       

У выпадку выяўлення няправільнай класіфікацыі тавараў пры іх дэклараванні, мытны орган самастойна ажыццяўляе класіфікацыю тавараў (пункт 3 артыкула 52 МК МС).  

Упаўнаважаныя ў галіне мытнай справы па запыце зацікаўленай асобы прымаюць папярэднія рашэнні аб класіфікацыі тавараў (пункт 3 артыкула 52 МК МС).   

Мытныя органы, вызначаныя заканадаўствам дзяржаў-членаў Мытнага саюза, могуць прымаць рашэнні і даваць тлумачэнні па класіфікацыі асобных відаў тавараў, забяспечваючы іх публікацыю (пункт 6 артыкула 52 МК МС).      

З мэтай забеспячэння аднастайнасці тлумачэння Таварнай наменклатуры знешнеэканамічнай дзейнасці на падставе прапаноў мытных органаў Камісія Мытнага саюза (Еўразійская эканамічная камісія) прымае і публікуе рашэнні і тлумачэнні па класіфікацыі асобных відаў тавараў (пункт 7 артыкула 52 МК МС).  

Існуюць адзнакі і правілы класіфікацыі:

1. Адзнака класіфікацыі — уласцівасць ці характарыстыка аб'екта (тавара), пакладзеная ў аснову класіфікацыі (прызначэнне, від сыравіны, канструкцыя, тэхналогія вырабу, від апрацоўкі і інш.). У аснове класіфікацыі тавараў ляжаць такія прыкметы, як выкарыстаная сыравіна, хімічны састаў, выкарыстанне і г.д.  

2. Выкарыстоўваюцца шэсць правіл класіфікацыі тавараў — гэта Асноўныя Правілы інтэрпрэтацыі ТН ЗЭД (далей — АПІ ТН ЗЭД).  

Стварэнню наменклатуры тавараў, якая выкарыстоўваецца ў сучаснай міжнароднай практыцы ЗЭД, папярэднічала доўгая гісторыя.  

Для ажыццяўлення дзяржаўнага рэгулявання экспарту і імпарту тавараў у Мытным саюзе выкарыстоўваецца міжнародны класіфікатар — Таварная наменклатура знешнеэканамічнай дзейнасці Мытнага саюза (ТН ЗЭД МС).  

У аснову яго пабудовы закладзены вопыт міжнароднага гандлю і палажэнні Міжнароднай канвенцыі аб Гарманізаванай сістэме апісання і кадзіравання тавараў. Такім чынам, у аснове ТН ЗЭД МС закладзена наменклатура Гарманізаванай сістэмы апісання і кадзіравання тавараў і Камбінаваная наменклатура Еўрапейскай супольнасці, якія былі выкарыстаны ў якасці асновы для пабудовы ТН ЗЭД ЕўрАзЭС, ТН ЗЭД СНД, ТН ЗЭД Расіі, а затым і ТН ЗЭД МС. Першыя шэсць знакаў кодавага абазначэння тавараў адпавядаюць наменклатуры ГС, сёмы і восьмы знакі — Камбінаваная наменклатура Еўрапейскай супольнасці, дзявяты знак ТН ЗЭД СНД. Дзясяты знак кода тавара прызначаны для дэталізацыі тавараў на нацыянальным узроўні. 

Гарманізаваная сістэма — гэта наменклатура, якая ўключае ў сябе таварныя пазіцыі і субпазіцыі, адпаведныя ім лічбавыя коды, згрупаваныя паводле пэўных адзнак у групы і раздзелы, заўвагі, а таксама асноўныя правілы тлумачэння Гарманізаванай сістэмы. 

Асноўны прынцып Гарманізаванай сістэмы — абавязковая супастаўляльнасць нацыянальных і міжнародных даных аб знешнім гандлі той ці іншай краіны.  

У асноўных палажэннях Канвенцыі вызначана наступнае: асобныя краіны ці групы краін, якія да яе далучыліся, могуць на аснове Гарманізаванай сістэмы распрацоўваць свае таварныя наменклатуры і мытныя тарыфы з больш глыбокай ступенню дэталізацыі таварных субпазіцый у дадатковых структурных элементах звыш шасцізначнага лічбавага кода, прыведзенага ў Наменклатуры Гарманізаванай сістэмы.  

Класіфікацыйная схема Гарманізаванай сістэмы выконвае тры ўмовы:  

-    тавары дзеляцца на групы такім чынам, што ў кожнай групе іх аб'ядноўвае адна адзнака. Усе звёны класіфікацыі з'яўляюцца самастойнымі, і іх можна падраздзяліць унутры сябе;  

-    адначасова тавары класіфікуюцца толькі па адной галоўнай адзнацы;  

-    класіфікацыя тавараў ажыццяўляецца спачатку па больш агульных адзнаках, затым па больш падрабязных (спецыфічных).  

 Такім чынам, распрацоўка Гарманізаванай сістэмы з'яўлялася часткай агульных умоў, накіраваных на спрашчэнне міжнародных гандлёвых працэдур, пераадоленне тарыфных і нетарыфных бар'ераў, стандартызацыю міжнародных гандлёвых дакументаў, атрыманне магчымасці абмену данымі ў электронным выглядзе.  

У цяперашні час больш за 170 дзяржаў распрацоўваюць свае мытныя тарыфы і таварныя наменклатуры на аснове Гарманізаванай сістэмы апісання і кадзіравання тавараў.  

Такім чынам, Гарманізаваная сістэма — гэта першая міжнародная наменклатура, якая ўлічвае патрабаванні статыстыкі знешняга гандлю.  

Паралельна са стварэннем наменклатуры Гарманізаванай сістэмы ішоў працэс фарміравання Міжнароднай Канвенцыі па яе выкарыстанні.  

У Канвенцыі выказваліся мэты стварэння Гарманізаванай сістэмы , сфера яе выкарыстання, замацоўваўся прававы механізм выкарыстання Гарманізаванай сістэмы краінамі-ўдзельніцамі Канвенцыі, іх абавязацельствы, парадак працы па далейшым удасканаленні сістэмы.  

Згодна Канвенцыі, Бакі, якія дамаўляюцца, маюць наступныя абавязацельствы:  

- выкарыстоўваць усе таварныя пазіцыі і субпазіцыі Гарманізаванай сістэмы, а таксама коды, якія да іх належаць, без якіх-небудзь дапаўненняў і змяненняў; 

- выкарыстоўваць асноўныя правілы класіфікацыі для тлумачэння Гарманізаванай сістэмы, усе заўвагі; не змяняць аб'ёмаў раздзелаў і груп Гарманізаванай сістэмы; 

- прытрымлівацца парадку кадзіравання, прынятага ў Гарманізаванай сістэме; 

- публікаваць свае статыстычныя даныя па імпарце і экспарце тавараў;  

- не забараняецца ствараць у межах нацыянальнай наменклатуры мытных тарыфаў ці статыстычнай наменклатуры падраздзелы для класіфікацыі тавараў па большай колькасці знакаў, чым у Гарманізаванай сістэме (пры ўмове, што яны дабаўлены звыш шасцізначнага лічбавага кода, прынятага ў Гарманізаванай сістэме).                  

Неад'емнымі структурнымі элементамі ТН ЗЭД МС, якія маюць аднолькавую юрыдычную сілу, з'яўляюцца:  

-    асноўныя правілы інтэрпрэтацыі ТН ЗЭД;  

-    класіфікацыйная частка;  

-   заўвагі да раздзелаў, груп, пазіцый, субпазіцый, падсубпазіцый, а таксама дадатковыя заўвагі. 

У ТН ЗЭД МС дакладна выконваецца прынцып адназначнага занясення тавараў у класіфікацыйныя групоўкі.   

Шэсць асноўных правіл інтэрпрэтацыі прадугледжваюць уключэнне канкрэтнага тавара ў пэўную таварную пазіцыю, а затым у адпаведную субпазіцыю і далей у падсубпазіцыю.   

Невыкананне вышэйуказанага алгарытма можа прывесці ўдзельнікаў знешнеэканамічнай дзейнасці да памылак пры дэклараванні тавараў, якія ўвозяцца і вывозяцца.  

Асновы ТН ЗЭД , у тым ліку веды аб тым, як фарміруецца код тавара, неабходныя як супрацоўнікам мытных органаў, так і ўдзельнікам ЗЭД, паколькі дэклараванне тавара няправільным кодам ТН ЗЭД можа прывесці да дадатковага налічэння плацяжоў, штрафных санкцый.  

Структура дзесяцізначнага кода ТН ЗЭД МС пабудавана па дзесяцічнай сістэме і ўключае код групы, таварнай пазіцыі, субпазіцыі і падсубпазіцыі і мае наступную групу лічбаў, дзе кожны знак змяняецца (вар'іруецца) ад 0 да 9.   

Таварная група ўключае першыя дзве лічбы, таварная пазіцыя — чатыры лічбы, субпазіцыя — шэсць, і падсубпазіцыя — дзесяць лічбаў.   

Апісанне тавара ў графе 31 дэкларацыі на тавары (далей — ДТ) павінна быць поўным у адпаведнасці з патрабаваннямі ТН ЗЭД з указаннем абавязковых і дадатковых характарыстык (калі гэта прадугледжана мытным заканадаўствам Мытнага саюза) і адпавядаць коду тавара па ТН ЗЭД МС у графе 33 ДТ.  

Класіфікацыйная частка наменклатуры ўтрымлівае інфармацыю аб адзінках вымярэння тавара, асноўнай з якіх з'яўляецца кілаграм, астатнія называюцца дадатковымі.  

Заўвага — тэкставы матэрыял, які папярэднічае класіфікацыйнай частцы ТН ЗЭД і ўдакладняе значэнні кожнай класіфікацыйнай групоўкі (пайменаваныя ў ТН ЗЭД МС сукупнасці тавараў, якія маюць агульныя адзнакі). Класіфікацыйная групоўка ўключае раздзелы, групы, таварныя пазіцыі, субпазіцыі і падсубпазіцыі.  

Усе заўвагі маюць юрыдычную сілу, як і сама ТН ЗЭД МС.   

Функцыі заўваг: 

1)  выключаюць тавары з класіфікацыйных груповак; 

2)  уключаюць тавары ў класіфікацыйную групоўку;  

3)  вызначаюць значэнне тэрмінаў з мэтай не дапускаць перагрузкі тэкстаў таварных пазіцый;  

4)  тлумачаць паняцці, бо тлумачэнні тых ці іншых слоў, тэрмінаў, якія маюцца ў ТН ЗЭД МС, не абавязкова адпавядаюць іх агульнапрынятаму разуменню, а таксама дзяржаўныя стандарты не заўсёды могуць быць выкарыстаны ў наменклатуры;  

5)  рэкамендуюць кадзіраванне пэўным чынам тых ці іншых тавараў.  

Заўвагі дзейнічаюць толькі на тую класіфікацыйную групоўку, над якой знаходзяцца, за выключэннем тых, дзе сказана, што яны распаўсюджваюцца на ўсю ТН ЗЭД МС. Калі такой заўвагі няма, то нельга распаўсюджваць дзеянне гэтай заўвагі на ўсю наменклатуру, неабходна абмежавацца толькі раздзелам ці групай.  

Такім чынам, для дакладнай класіфікацыі неабходна добра ведаць уладкаванне і прызначэнне тавара, прынцып працы, матэрыял, з якога ён зроблены, часам патрэбна ведаць таксама тэхналогію вырабу тавара, вузкапрафесійныя тэрміны, якімі характарызуюцца многія тавары ў апісаннях таварных пазіцый.  

Для мэтаў адназначнай класіфікацыі тавараў у ГС і ў ТН ЗЭД МС, пабудаванай на яе аснове, пры класіфікацыі выкарыстоўваюць АПІ ТН ЗЭД.   

Прызначэнне правілаў — парадак вызначэння класіфікацыйнага кода тавара па ТН ЗЭД МС. 

АПІ — свайго роду алгарытмізацыя дзеянняў пры класіфікацыі тавараў.  

Нумаруюцца АПІ ад 1 да 6, аднак некаторыя правілы ўнутры сябе маюць дзяленні. 

​	Правіла 1​​​ Правіла 2 а, б
​	​Правіла 3​ а, б, в
​	​Правіла 4​
​	​Правіла 5​ а, б
​	​Правіла 6

  

Пры дапамозе АПІ ТН ЗЭД выразна выконваецца прынцып адназначнага аднясення тавараў у класіфікацыйныя групоўкі.  

Шэсць асноўных правіл ТН ЗЭД прадугледжваюць уключэнне канкрэтнага тавара ў пэўную таварную пазіцыю (АПІ ТН ЗЭД 1-5), затым у адпаведную субпазіцыю (АПІ ТН ЗЭД 6) і далей — у падсубпазіцыю (АПІ ТН ЗЭД 6).    

Гэта прынцыповая схема аперацый па вызначэнні кода ТН ЗЭД МС, невыкананне якой часта прыводзіць удзельнікаў знешнеэканамічнай дзейнасці да памылак пры дэклараванні тавараў і транспартных сродкаў.  

Для правільнага вызначэння кода тавара ў адпаведнасці з ТН ЗЭД неабходна выкананне наступных умоў: 

-    дакладнае найменне тавара і характарыстыка тавара; 

-    веданне пабудовы класіфікатара.

Такім чынам, у асноўных правілах сфармуляваны галоўныя прынцыпы класіфікацыі тавараў, дзе першыя пяць правіл належаць да ўстанаўлення таварнай пазіцыі, а апошняе (шостае) — для вызначэння субпазіцыі і падсубпазіцыі. 

Перад тым як звярнуцца да правілаў інтэрпрэтацыі 2, 3, 4, 5 і 6, неабходна азнаёміцца з заўвагамі да пэўных раздзелаў і груп (АПІ ТН ЗЭД 1). У выпадку калі код тавара з дапамогай АПІ ТН ЗЭД 1 вызначыць не ўдалося, неабходна памятаць наступнае: 

-    правілы 2 і 6 могуць выкарыстоўвацца толькі пасля выкарыстання правіла 1; 

-    для неаднародных тавараў правілы 2б, 3а, 3б, 3в выкарыстоўваюцца паслядоўна;  

-    правіла 4 выкарыстоўваецца пасля выкарыстання правіл 1-3в;  

-  правілы 2б, 5а, 5б і 6 могуць выкарыстоўвацца ў любым парадку і нават адно з адным адначасова (напрыклад, разабраны дзіцячы веласіпед у кардоннай скрынцы павінен класіфікавацца па правілах 2б і 5б).  

Такім чынам, выкананне парадку выкарыстання АПІ ТН ЗЭД дазволіць правільна вызначыць класіфікацыйны код тавара па ТН ЗЭД МС.