Пра гэта ў выступленні на пленарным пасяджэнні «Адукацыя і рынак працы: інструменты ўзаемадзеяння» ў рамках IX Усерасійскага форуму «Нацыянальная сістэма кваліфікацыі Расіі» заявіў Старшыня Калегіі Еўразійскай эканамічнай камісіі Міхаіл Мясніковіч.
Як адзначыў кіраўнік Калегіі ЕЭК, фарміраванне ў Еўразійскім эканамічным саюзе агульнага рынку працы з'явілася рэалізацыяй аднаго з чатырох ключавых прынцыпаў або «свабод» ЕАЭС – свабоды руху працоўных рэсурсаў.
«Для грамадзян ЕАЭС ліквідаваны абмежаванні па допуску на рынак працы, яны вызвалены ад абавязковай рэгістрацыі на працягу 30 сутак, прызнаюцца ўзаемна дакументы аб адукацыі», – прывёў прыклады Міхаіл Мясніковіч.
У цэлым, паводле слоў старшыні Калегіі ЕЭК, згодна з экспертнай ацэнкай Знешэканамбанка, агульны рынак працы рэалізаваны ад зададзенага Дагаворам аб ЕАЭС узроўню больш чым на 70%, у той час, як рынак тавараў – на 65%, паслуг – 45%, капіталу – каля 40%.
Разам з тым, як адзначыў Міхаіл Мясніковіч, на сённяшні дзень сістэмы фарміравання прафесійных стандартаў і незалежнай ацэнкі кваліфікацыі ў краінах ЕАЭС развіваюцца самастойна.
«Уніфікацыі нормаў адукацыйнай прасторы няма ў ЕАЭС, ды і ў СНД. Гэта сфера не ўваходзіць у парадак дня ЕАЭС. Мы бачым гэту праблему, спрабуем вырашыць, але намаганні Камісіі пакуль не ўвянчаліся поспехам. Сітуацыя пагаршаецца, разыходжанні ва ўмовах падрыхтоўкі спецыялістаў растуць, і калі на высокім узроўні задачу не вырашаць, то могуць быць праблемы «свой/чужы», што недапушчальна», – адзначыў Старшыня Калегіі ЕЭК і падкрэсліў, што, нягледзячы на тое, што ЕАЭС з'яўляецца эканамічным саюзам, здароўе і жыццё людзей павінны заставацца прыярытэтам.
«У перыяд пандэміі падала мабільнасць людзей, але цяжкасці пераадолелі разам», – нагадаў аб эфектыўнасці выкарыстання такой практыкі Міхаіл Мясніковіч.
Ён таксама распавёў пра новыя формы занятасці ў ЕАЭС ва ўмовах развіцця лічбавай эканомікі, адрозныя ад звыклых адносін паміж работнікам і работадаўцам, такіх як самазанятасць, платформавая занятасць, фрыланс і дыстанцыйны наём работадаўцам з адной дзяржавы - члена ЕАЭС работніка ў іншай дзяржаве-члене для выканання работы без адкрыцця прадстаўніцтва ў краіне знаходжання работніка.
«Гэтыя новыя формы занятасці развіваюцца хутчэй, чым традыцыйныя, больш актыўна, чым заканадаўчая база, а значыць, ствараюцца рызыкі для ўсіх суб'ектаў працоўных праваадносін з прычыны адсутнасці прававога рэгулявання і сыходу асобных момантаў у цень. Вельмі важна, каб работнікі гэтых відаў занятасці былі ахоплены ўсімі стандартамі аховы працы», – адзначыў Міхаіл Мясніковіч.
На думку старшыні Калегіі ЕЭК, гэтыя праблемныя пытанні могуць быць вырашаны толькі пры паслядоўнай рабоце краін ЕАЭС па збліжэнні нацыянальных правілаў.
«Пакуль у Камісіі няма адпаведных паўнамоцтваў. Але прашу Ўрады надзяліць ЕЭК правам вырашаць гэтыя задачы. Мы гатовы ўдзельнічаць у гэтым», – заявіў Міхаіл Мясніковіч.
Кіраўнік Калегіі ЕЭК звярнуў увагу і на неабходнасць выпрацоўкі механізму прагназіравання і забеспячэння адзінага рынку працы ў работніках для мінімізацыі дысбалансу паміж патрэбнымі работнікамі і тымі, якіх падрыхтоўваюць сістэмы прафесійнай адукацыі. Адказам Камісіі на гэту задачу выступае ўведзеная ў эксплуатацыю лічбавая праграма «Праца без межаў», якая дазваляе атрымаць поўны цыкл паслуг для працаўладкавання, у тым ліку аддалена. Сёння ў сістэме змяшчаецца звыш 643 тысяч зваротаў, больш чым ад 171 тысячы карыстальнікаў.
Вельмі важным, на думку Міхаіла Мясніковіча, з'яўляецца стварэнне ўмоў для аблегчанага доступу працоўных і членаў іх сем'яў да сістэмы сацыяльнай абароны і медыцынскага забеспячэння ў дзяржаве працаўладкавання.
«Гэта пытанне актыўна абмяркоўваецца на пляцоўцы Камісіі. Ёсць шмат праблем, звязаных з фінансаваннем. Але тэма не павінна замоўчвацца. Грамадзяне павінны адчуваць не толькі абарону сваіх краін, але і Еўразійскага эканамічнага саюза», – рэзюміраваў старшыня Калегіі ЕЭК.
Міхаіл Мясніковіч выказаў надзею, што дыскусія на палях IX Усерасійскага форуму будзе садзейнічаць вырашэнню актуальных задач і прыняццю адпаведных кіраўніцкіх рашэнняў для фарміравання эфектыўнага агульнага рынку працы краін ЕАЭС у сучасных умовах.