Նորություններ

29.12.2023

Հրատարակվել է 2018-2022 թվականներին ԵԱՏՄ-ում ՄԱԿ-ի կայուն զարգացման նպատակների նվաճման մասին ժողովածուն

Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի վիճակագրության վարչությունը հրապարակել է «Եվրասիական տնտեսական միության տարածաշրջանում կայուն զարգացման ոլորտի նպատակների նվաճում» ժողովածուն։ Ժողովածուն վիճակագրական տվյալներ է ներկայացնում Եվրասիական տնտեսական միությունում 2018-2022 թվականներին ԿԶՆ-ների տարածաշրջանային ցանկի ցուցանիշներին հասնելու վերաբերյալ: Տարածաշրջանային ցանկը ներառում է 130 ցուցիչ, որոնցից 63-ը առաջարկվել է գլոբալ մակարդակով մշտադիտարկման համար, ինչպես նաև ԵԱՏՄ-ում զարգացման առաջնահերթություններն արտացոլող 67 ցուցիչ։

Այսպես, 2022 թվականին աղքատության ազգային շեմից ցածր ԵԱՏՄ երկրներում ապրում են Բելառուսի բնակչության 3.9%-ից մինչև Ղրղզստանի 33.2%-ը։ Անցյալ տարվա համեմատ աղքատների տեսակարար կշիռը նվազել է Միության բոլոր երկրներում, բացառությամբ Ղազախստանի, որտեղ այն մնացել է նույն մակարդակի վրա։

Նախորդ տարվա համեմատ իրական դրամական եկամուտներն աճել են Ղազախստանում (4.5%-ով) և Ղրղզստանում (5.0%-ով)։ Իրական աշխատավարձը բարձրացել է ԵԱՏՄ բոլոր երկրներում, բացի Բելառուսից: Ընդ որում, աճը տատանվել է 0.3%-ից Ռուսաստանում մինչև 20.5% Ղրղզստանում։

Սննդի և ոչ ալկոհոլային խմիչքների վրա կատարված ծախսերի բաժինը տնային տնտեսությունների սպառողական ծախսերի ընդհանուր գումարում 2022 թվականին նվազել է ԵԱՏՄ երկրների մեծ մասում և կազմել 32.9%-ից Ռուսաստանում մինչև 51.2% Ղազախստանում։

Կյանքի ակնկալվող տևողությունը ծնվելիս 2021 թվականի համեմատությամբ աճել է ԵԱՏՄ բոլոր երկրներում: Տղամարդկանց կյանքի տևողությունը կազմել է 67.57 տարեկանից Ռուսաստանում մինչև 71.43 տարեկանը Հայաստանում, կանանց՝ 76.31 տարեկանից Ղրղզստանում մինչև 78.41 տարեկանը Ղազախստանում: Մայրական մահացության գործակիցը 2022 թվականին նվազել է ԵԱՏՄ բոլոր երկրներում:

Միջին մասնագիտական կրթություն ստացողների թիվը ԵԱՏՄ-ում կազմել է 4.3 մլն մարդ և աճել բոլոր երկրներում, իսկ բարձրագույն կրթություն ստացողներինը՝ 5.3 մլն մարդ, աճ է նկատվում ԵԱՏՄ երկրների մեծ մասում։ Երեխաների ընդգրկվածությունը նախադպրոցական հաստատություններում աճել է ԵԱՏՄ բոլոր երկրներում և կազմել Ղրղզստանի նախադպրոցական տարիքի երեխաների 26.4%-ից մինչև Բելառուսի երեխաների 89.2%-ը:

ԵԱՏՄ-ում գործազրկության միջին մակարդակը նվազել է 0.7 տոկոսային կետով: ԵԱՏՄ-ում զբաղված բնակչության ընդհանուր թվում կանանց մասնաբաժինը 2021 թվականի համեմատ աճել է 0.1 տոկոսային կետով, ընդ որում, ղեկավար պաշտոններում կանանց մասնաբաժինն աճել է միայն Ղազախստանում (1.8 տոկոսային կետով):

Ավելի մանրամասն վիճակագրական տեղեկատվությունը ներկայացված է Վիճակագրության վարչության կայքէջի «Վիճակագրական հրապարակումներ» բաժնում:

Տեղեկանք

2015 թվականին Միավորված ազգերի կազմակերպության Գլխավոր ասամբլեան ընդունել է «Աշխարհի փոխակերպումը: Կայուն զարգացման ոլորտի օրակարգը մինչև 2030 թվականն ընկած ժամանակահատվածի համար» բանաձևը: Կայուն զարգացման ոլորտի օրակարգը ներառում է 17 նպատակ և 169 խնդիր, որոնք համալիր բնույթ են կրում և ապահովում կայուն զարգացման երեք բաղադրիչների՝ տնտեսական աճի, սոցիալական ինտեգրման և բնապահպանական կայունության հավասարակշռությունը:

Կայուն զարգացման ոլորտի նպատակներն ուղղված են աղքատությանը և սովին համընդհանուր վերացմանը, երկրների ներսում և դրանց միջև անհավասարության կրճատմանը, բոլորի համար առողջ ապրելակերպի և ամբողջ կյանքի ընթացքում արդար որակյալ կրթության և ուսումնառման, գենդերային հավասարության ապահովմանը, մատչելի, հուսալի, կայուն էներգիայի աղբյուրների հասանելիության ապահովմանը, աջակցությանը առաջընթաց, համապարփակ և կայուն տնտեսական աճին, բոլորի համար լիարժեք և արտադրողական զբաղվածության և արժանապատիվ աշխատանքին, բնապահպանական կայունության ապահովմանը և մարդկանց կյանքի որակի բարելավմանն առնչվող այլ ոլորտներին:

Կայուն զարգացման նպատակների նվաճման մշտադիտարկման նպատակով Միավորված ազգերի կազմակերպության Ռազմավարական հանձնաժողովի 47-րդ նստաշրջանի ընթացքում մշակվել և հավանության է արժանացել Կայուն զարգացման նպատակներին նվաճման և Մինչև 2030 թվականը կայուն զարգացման ոլորտի օրակարգի իրականացման գլոբալ ցուցանիշների համակարգը:

Գլոբալ ցուցանիշների համակարգի հիման վրա, հաշվի առնելով ապրանքների, ծառայությունների, աշխատանքային ռեսուրսների և կապիտալի տեղաշարժի ազատության իրականացման վերաբերյալ Եվրասիական տնտեսական միության մասին 2014 թվականի մայիսի 29-ի պայմանագրի նպատակները, մշակվել և 2022 թվականի ապրիլի 25-ին՝ Վիճակագրության հարցերով խորհրդատվական կոմիտեի նիստի ընթացքում հավանության է արժանացել Կայուն զարգացման ոլորտի նպատակների նվաճման ցուցանիշների տարածաշրջանային ցանկը: Այն ներառում է 130 ցուցիչ, որոնցից 63-ը առաջարկվել է գլոբալ մակարդակով մշտադիտարկման համար, ինչպես նաև Եվրասիական տնտեսական միությունում զարգացման առաջնահերթություններն արտացոլող 67 ցուցիչ։