Жаңалықтар

II Еуразиялық экономикалық форум 24-25 мамырда Мәскеуде өтті және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер мен бақылаушы мемлекеттер басшыларының қатысуымен Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысына орайластырылды. Іс-шаралар 2023 жылы Ресей Федерациясының Еуразиялық экономикалық одақ органдарына төрағалық етуі аясында өтті. Форумның ұраны — «Көпполярлы әлемдегі еуразиялық интеграция».

Іскерлік бағдарлама

Форумның іскерлік бағдарламасы 35 сессияны қамтыды. Негізгі тақырыптар ЕАЭО-дағы интеграциялық процестердің неғұрлым өзекті және сұранысқа ие мәселелері, оның ішінде ұзақ мерзімді жоспарлаудың жаңа құжаттарын дайындау және 2030 және 2045 жылдарға дейінгі кезеңге арналған интеграциялық өзара іс-қимылдың негізгі бағыттарын айқындау, ЕАЭО-ның алыс шет елдермен ынтымақтастығын дамыту, кедендік реттеу, ЕАЭО-ның ішкі нарығының перспективалары, сондай-ақ цифрлық трансформация және халықаралық есеп айырысу механизмдерін жетілдіру болды.

Іс-шаралар жеті тақырыптық бағытқа бөлінді:

            «Адами капитал»,

            «Технологиялар және кооперация»,

            «Өзгермелі әлемдегі ЕАЭО»,

            «Еуразиялық ұштасу»,

            «ЕАЭО ішкі нарығы: кедендік ынтымақтастық, бәсекелестік және мемлекеттік сатып алулар»,

            «Стратегиялық блок»,

            ЕАЭО-ның Іскерлік кеңесінің блогы.

Сонымен қатар, іскерлік бағдарлама аясында:

            ЕАЭО Іскерлік Кеңесі Төралқасының отырысы;

            «ЕАЭО ішкі нарығы: қиындықтар мен даму перспективалары» іскерлік таңғы асы,

            СБА-ның «Еуразияда халықаралық ынтымақтастықты дамытуға арналған жаңа мүмкіндіктер» іскерлік таңғы асы,

            «ЕАЭО – Индонезия» бизнес-диалогы,

            «ЕАЭО – Индонезия» бизнес-диалогының таңғы асы,

            «ЕАЭО – Индонезия» салалық жобалардың презентациясы,

Пленарлық отырыс өтті

II Еуразиялық экономикалық форумның негізгі іс-шарасы – пленарлық отырыс. Іс-шараға Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путин, Беларусь Республикасының Президенті Александр Лукашенко, Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев, Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаров, Армения Республикасының Вице-Премьер-министрі Мгер Григорян, Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының Төрағасы Михаил Мясникович қатысты.

Отырыстың модераторы «Ресей өнеркәсіпшілері мен кәсіпкерлерінің одағы» Жалпыресейлік қоғамдық ұйымының президенті, төралқа төрағасы – ЕАЭО Іскерлік кеңесінің президенті Александр Шохин болды.

Мгер Григорян: «Біздің Одақтың аумағы табиғи ресурстармен және пайдалы қазбалармен қанықтырылған әлемдегі ең бай аумақтардың бірі. Бірақ біздің ең құнды байлығымыз, әрине, адамдар. Мақсаттарға жету тиімділігі және біздің бәсекелестік артықшылығымыз адамдарға және олардың ынталануына байланысты. Барлық ресми анықтамаларды ескере отырып, біздің интеграциямыздың негізгі мәні – Еуразияның басты әлеуеті және болашағы ретінде адами капиталды дамыту».

Александр Лукашенко: «Соңғы уақытта әлем үнемі шиеленіс пен белгісіздік жағдайында өмір сүруде. Әдеттегіден тыс жағдайларда қуатты күш тұрақты экономика болып табылады. Бірақ бүгінде кез келген мемлекеттің экономикалық шекаралары соншалықты ашық, ал сауда желілері бір-бірімен тығыз байланысты болғанымен экономикалық тұрақтылыққа жеке дара қол жеткізу кез келген мемлекет үшін орындалмайтын міндет болып табылады. Сондықтан кез келген ел ЕАЭО, ШЫҰ, БРИКС, АСЕАН сияқты қуатты өңірлік және халықаралық бірлестіктерге қатысуға мүдделі».

Касым-Жомарт Токаев: «Өткен жылғы оқиғалар жаңа жаһандық логистиканың негізгі элементі ретінде «Солтүстік ‒ Оңтүстік» көлік дәлізін дамытудың маңыздылығын тағы да айқын көрсетті. Бұл меридиандық дәліз ендік Транскаспий халықаралық көлік маршрутымен қиылысады. Сондықтан біз екі маршруттың үйлесімді және жүйелі дамуында айтарлықтай синергияны байқап отырмыз. Бұл өнеркәсіп, көлік және экономика үшін тек өсу нүктесі ғана емес. Бұл маршруттар үлкен Еуразия ішіндегі өзара іс-қимыл мен кооперация деңгейін түбегейлі өзгерте алады. <...> Жалпы, біз қазір бұған дейін ешқашан болмаған Еуразияның жаңа көлік қаңқасын қалыптастырып жатырмыз, деп айтуға болады».

Садыр Жапаров: «Бизнес мүдделерін қорғау және оларды мемлекет тарапынан қолдау ЕАЭО-ның барлық елдерінде басым міндет болып табылады. Осыған байланысты Одақта бизнес-омбудсмен институтын құрудың орындылығы мәселесін пысықтау қажет деп ойлаймын. <…> Еуразиялық рейтингтік агенттікті құру кәсіпкерлік субъектілері тап болатын шектеулерді жоюмен қатар, еуразиялық өңір елдерінің қаржылық тәуелсіздігінің деңгейін арттыруға және инвестициялық қызметті жандандыруға мүмкіндік береді».

Владимир Путин: «Біз жаһандық аренада шынымен де терең, түбегейлі өзгерістер болып жатқанын көріп отырмыз. Көптеген мемлекеттер ұлттық егемендікті нығайтуға, өз бетінше, тәуелсіз ішкі және сыртқы саясатты жүргізуге бағыт алып отыр, өзінің даму моделін ұстанады. Олардың барлығы халықаралық экономикалық қатынастардың жаңа, әділ архитектурасын құруды жақтайды, әлемдік процестерге сындарлы әсер етуге, өзара тиімділікке, бір-бірінің мүдделерін құрметтеуге және есепке алуға негізделген әріптестік байланыстар желісін кеңейтуге ұмтылады».

Михаил Мясникович: «Перспективада дамудың негізгі факторы инвестициялық қызмет болып табылады. Импортты алмастырудың жалпыодақтық бағдарламасы қажет. Технологиялық тәуелсіздік электрониканы, білдек жасауды, дәрі-дәрмек өндірісін дамыту, химиялық және биологиялық кәсіпорындарды, жоғары технологияларды құру бойынша ауқымды міндеттерді шешуді көздейді. Осы мақсатта қаржыландыру көздері мен мотивациялық механизмдерді анықтау қажет».

Қатысушылар

Форум жұмысына Ресейден және 59 ел мен аумақтан келген 2700-ден астам БАҚ қатысушылары мен өкілдері қатысты.

Форум жұмысына Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путин; Беларусь Республикасының Президенті Александр Лукашенко; Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев; Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаров қатысты.

Іс-шараға сондай-ақ Армения Республикасының Вице-премьер-министрі Мгер Григорян; Беларусь Республикасы Премьер-министрінің орынбасары Игорь Петришенко, Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің орынбасары, сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин, Қырғыз Республикасы Министрлер кабинеті Төрағасының бірінші орынбасары Адылбек Қасымалиев, Ресей Федерациясы Үкіметі Төрағасының орынбасары Алексей Оверчук қатысты.

Форумға тоғыз министр қатысты, олардың ішінде:

Ресей Федерациясының Энергетика министрі Николай Шульгинов, Қазақстанның энергетика министрі Алмасадам Сатқалиев; Қырғызстанның Энергетика министрі Таалайбек Ибраев; Қырғызстанның Еңбек, әлеуметтік қамсыздандыру және көші-қон министрі Құдайберген Базарбаев; Қырғызстанның экономика және коммерция министрі Данияр Амангелдиев; Қырғызстанның Әділет министрі Аяз Баетов; Никарагуа қаржы және мемлекеттік несиелер министрі Иван Адольфо Акоста Монтальван; Беларусь Республикасының Экономика министрі Александр Червяков; Беларусь Республикасының Еңбек және әлеуметтік қорғау министрі Ирина Костевич; Беларусь Республикасының Энергетика министрі Виктор Каранкевич; Беларусь Республикасының Білім министрі Андрей Иванец.

Форумға халықаралық ұйымдар мен бірлестіктердің басшылары қатысты, соның ішінде:

Шанхай ынтымақтастық ұйымының Бас хатшысы Мин Чжан; Еуразиялық экономикалық одақ Сотының Төрағасы Эрна Айриян; Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт Ұйымы Парламенттік Ассамблеясының Жауапты хатшысы Сергей Поспелов; ТМД Электр энергетикалық Кеңесінің Атқарушы комитетінің Төрағасы Тарас Купчико; Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы Атқарушы комитетінің Бас хатшысы Сергей Лебедев; Одақтас мемлекеттің Тұрақты комитетінің Мемлекеттік хатшысы Дмитрий Мезенцев.

Біздің Америка халықтарына арналған Боливар альянсының атқарушы хатшысы Феликс Рамон Пласенсия Гонсалес сессия аясында бейне хабарлама жасады.

Сондай-ақ, алаңға дипломатиялық корпустың 13 басшысы келді.

Форумға Индонезиядан келген көптеген делегация қатысты, жоғары лауазымды шенеуніктер арасында алаңға Индонезияның Энергетика және минералдық ресурстар министрінің энергетикалық ауысуды енгізуді жеделдету стратегиясы және энергетикалық инфрақұрылымды дамыту жөніндегі арнайы кеңесшісі Эго Сяхриал; Индонезияның Ресейдегі Төтенше және өкілетті елшісі Хосе Антонио Морато Тавареш; Минахаса Үкіметінің регенті (Индонезия) Ройке Октавиан Роринг; Солтүстік Сулавеси провинциясы үкіметінің губернаторы (Индонезия) Олли Дондокамбей; Манадо қаласының мэрі (Индонезия) Андрей Ангоукелді.

Іс-шара алаңына 38 ел мен аумақтың шетелдік ресми делегацияларының өкілдері келді.

Форумға 400-ге жуық компанияның 550-ден астам бизнес өкілдері қатысты.

ЕЭФ-2023 серіктес елі

Форумның серіктес елі Индонезия Республикасы болды. ЕЭФ-2023 аясында осы елдің билік органдары мен кәсіпкерлік қоғамдастық өкілдерімен бірқатар іс-шаралар өтті. «ЕАЭО – Индонезия» бизнес-диалогына қатысушылар ынтымақтастықты тереңдету бөлігіндегі басым міндеттерді қарастырды, тұрақты инфрақұрылым құру, сондай-ақ жеткізу тізбегін ұлғайту, цифрлық бастамаларды дамыту және тарифтік емес кедергілерді жою мәселелерін талқылады. Бизнес-диалог бизнес-таңғы ас және B2B іс-шаралар – нетворкинг – сессия және компаниялардың екіжақты кездесулері форматында жалғасты.

«Жасыл Еуразия» халықаралық климаттық байқауы

Форум аясында «Жасыл Еуразия» халықаралық климаттық байқауының жеңімпаздары марапатталды. Байқауды «Жаңа жобаларды ілгерілету жөніндегі стратегиялық бастамалар агенттігі» АКҰ Еуразиялық экономикалық комиссиямен бірлесіп 10 номинация бойынша өткізді, оның ішінде: «Таза энергия және энергия тиімділігі», «Таза өнеркәсіп», «Тұрақты ауыл шаруашылығы», «Төмен көміртекті көлік», «Жасыл құрылыс», «Жасыл қаржыландыру», «Қалдықтарды тиімді басқару», «Экологиялық мәдениет және халықты климаттық күн тәртібіне тарту», «Экологиялық және климаттық мониторинг» және «Төмен көміртекті даму саласындағы мемлекеттік саясат». Конкурс аясында ұсынылған жобаларды кәсіби қоғамдастық өкілдерінен құралған сараптамалық топ бағалады.

Марапаттауға Армения Республикасының Вице-премьері Мгер Григорян, Ресей Федерациясы Үкіметі Төрағасының орынбасары Алексей Оверчук, Беларусь Республикасы Премьер-министрінің орынбасары Игорь Петришенко қатысты.

Келісімдер

Еуразиялық экономикалық комиссияның жастар кеңесі мен Ресей Федерациясы Сыртқы істер министрлігінің Жас дипломаттар Кеңесі ынтымақтастық бағдарламасына қол қойды.

Ресей СІМ ММХҚИ, Беларусь мемлекеттік университеті, Беларусь мемлекеттік экономикалық университеті, Қырғыз Республикасы СІМ Қ. Дикамбаев атындағы Дипломатиялық академиясы және Ереван мемлекеттік университеті еуразиялық интеграция саласындағы Консорциум туралы келісімге қол қойды.

Ақпараттық серіктестер

Ақпараттық серіктестер ретінде 31 БАҚ қатысты.

Армения: Armenpress, АрмИнфо, «NovostiNK» желілік басылымы, «Ноев Ковчег» газеті

Беларусь: БЕЛТА, «ПраймПресс»

Қазақстан: «DKNews», МИА «Казинформ», «24KZ» телеарнасы

Қырғызстан: ЭлТР, Акчабар Телекомпаниясы, «АиФ-Кыргызстан», ИД «Комсомольская правда» Қырғызстан газеті, «News-Asia» Орталық Азия ақпараттық порталы, КНИА «Кабар», Қырғыз Республикасының Ұлттық телерадио хабарларын тарату корпорациясы

Ресей: ТАСС, РИА «Новости», Федерал пресс, Интерфакс, TV BRICS, NEWS.ru, «Парламентская газета», «Мир», «Российская газета», ИД «Комсомольская правда», «Лента.ru», «Газета.ru», «Секрет фирмы»

Иран: IranPress

Мир: Sputnik

Форум операторы