Жаңалықтар

22 сәуірдің 2025 ЕЭК пен ЭСКАТО Өзара түсіністік туралы жаңа меморандумға қол қоюға дайын Еуразиялық экономикалық комиссия және Азия мен Тынық мұхитына арналған экономикалық және әлеуметтік комиссия (ЭСКАТО) ынтымақтастықты одан әрі кеңейтуге және өзара түсіністік туралы жаңа меморандумға қол қоюға дайын екендігін растады. Бұл туралы 21 сәуірде Бангкокта (Таиланд) ашылған ЭСКАТО сессиясы барысында белгілі болды, онда ЕЭК Экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтанов Еуразиялық экономикалық интеграцияның жетістіктері мен перспективаларын таныстырды. "Еуразиялық экономикалық одақта болып жатқан интеграциялық процестердің ықпалы Орталық Азияны қоса, көршілес өңірлерге оң әсерін тигізе отырып, оған мүше мемлекеттердің шеңберінен асып отыр", – деп атап көрсетті Бақыт Сұлтанов. ЕЭК өкілі Одақ тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің еркін қозғалысына, инвестициялық ынтымақтастыққа, тиімді көлік және логистикалық желіні қалыптастыруға байланысты бірқатар түйінді процесті қамтамасыз ете отырып, Еуразиялық өңірде орнықты дамуға ықпал ететінін атап өтті. Сапар шеңберінде ЕЭК министрінің БҰҰ Бас хатшысының орынбасары – ЭСКАТО-ның атқарушы хатшысы Армида Салсия Алишахбанамен кездесуі болып өтті. Орнықты даму мақсаттарын іске асыру тұрғысында ынтымақтастықтың өзекті мәселелері талқыланды. БҰҰ Бас хатшысының орынбасары ЭСКАТО ЕЭК-пен, сондай-ақ ЕАЭО елдерімен түрлі саладағы өзара іс-қимылды кеңейтуге мүдделі екенін атап өтті. Бақыт Сұлтанов қазіргі заманғы сыни шақырыстарды еңсеру және жаһандық өзгерістерге бейімделу үшін ынтымақтастықты жандандырудың маңыздылығын атап көрсетті. Өзара түсіністік туралы меморандум жасасуға қатысты тараптар оның жаһандық өзгерістерге бейімделу қажеттілігін ескере отырып, ынтымақтастықтың жаңа басымдықтары мен міндеттерін кірістіретінін растады. Құжатқа қол қою ЕЭК пен ЭСКАТО арасындағы әріптестікті нығайтудағы маңызды қадам болады. БҰҰ-ның Азия мен Тынық мұхитына арналған экономикалық және әлеуметтік комиссиясы (ЭСКАТО) – Біріккен Ұлттар Ұйымының ең ірі өңірлік комиссияларының бірі. ЭСКАТО құрамына 53 мемлекет кіреді, соның ішінде Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей және Өзбекстан бар. ЕЭК пен БҰҰ ЭСКАТО-ның өзара іс-қимылы 2019 жылғы 17 мамырда Қазақстанда қол қойылған Өзара түсіністік туралы меморандумға негізделген. 

26 ақпанның 2025 Бақыт Сұлтанов: «Экономикалық диалогқа кәсіпкерлерді көбірек тартуды жоспарлап отырмыз» 26 ақпанда Еуразиялық экономикалық комиссияның Экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтановтың төрағалық етуімен ЕЭК өкілдерінің Беларусь бизнес-қоғамдастығымен кездесуі болып өтті. Комиссия өкілдері кәсіпкерлердің Еуразиялық экономикалық одақтың жұмыс істеуі мен дамуының кең ауқымды аспектілеріне қатысты сұрақтарына жауап берді. "Кәсіпкерлер Еуразиялық экономикалық интеграцияның негізгі бенефициарлары және ЕАЭО құқығының практикалық сұраныста болуын қамтамасыз ететін интеграциялық процестердің драйвері болуға тиіс. Жақында Ресейлік кәсіпкерлермен кездесу өткіздік, өткен жылы Арменияның және Қазақстанның бизнес өкілдерімен кездестік. Экономикалық диалогқа шаруашылық жүргізуші субъектілерді көбірек тарту үшін мұндай кездесулерді тек мүше мемлекеттердің астаналарында ғана емес, сондай-ақ басқа қалаларда да тұрақты негізде өткізу жоспарланып отыр", — деп атап өтті Бақыт Сұлтанов. ЕЭК министрі Комиссияның Экономика және қаржы саясаты жөніндегі блогында ЕАЭО шеңберінде бизнесті жүргізу жағдайларын жақсарту бойынша қабылданып жатқан шаралар туралы айтып берді. Ол реттеушілік әсерді бағалауды (РӘБ) және нақтылы әсерді бағалауды қоса, бизнесті жүргізу жағдайларына реттеудің ықпалын бағалау рәсімдеріне кәсіпкерлердің қатысу мүмкіндіктері туралы бөлек хабардар етті. "Беларусь бизнесі өкілдерінің Комиссия шешімдерінің жобаларын жария талқылауға қатысу үлесі соңғы жылдары 26-дан 32 пайызға дейінгі шамада. Бұл жеткілікті түрде жоғары көрсеткіш әрі Беларусь Республикасы кәсіпкерлерінің РӘБ рәсімдеріне кеңінен тартылғанын айғақтайды", — деп хабарлады Бақыт Сұлтанов. ЕЭК министрі кәсіпкерлерді биылғы Еуразиялық экономикалық форум шеңберінде Комиссия мен ЕАЭО Іскерлік кеңесінің Өзара іс-қимыл жөніндегі консультативтік кеңесінің отырысына қатысуға шақырды. ЕЭК Кәсіпкерлік қызметті дамыту департаментінің директоры Ернар Бәкенов бұрын Беларусьтің іскер топтары белгілеп көрсеткен проблемалық мәселелердің шешілуі жайында ақпарат берді. Атап айтқанда, ол кооперациялық жобаларды ынталандырудағы, ЕАЭО елдерінің нарықтарына тауарлардың кедергісіз қол жеткізуін қамтамасыз етудегі, көрсетілетін қызметтер саудасы мен зияткерлік меншікті ырықтандыру салаларындағы Одақ құқығын жетілдірудегі жақсарысты атап өтті.

17 ақпанның 2025 Бақыт Сұлтанов: "ЕЭК бизнестің ЕАЭО-ның интеграциялық әлеуетін тиімді пайдалануы үшін жағдай жасайды" Еуразиялық экономикалық комиссияның Экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтанов "ЕАЭО-дан 2030 жылға дейін: бизнес пен биліктің өзара іс-қимылының мақсаттары, механизмдері, сыни шақырыстары" Ресей бизнес апталығы — 2025 интеграциялық форумы шеңберінде Еуразиялық экономикалық одақта реттеудің бизнесті жүргізу шарттарына әсерін бағалаудың жаңа механизмдерінің бастау алуы туралы айтты. Іс-шара 17 ақпанда Мәскеудегі Ресей өнеркәсіпшілер мен кәсіпкерлер одағының (РӨКО) алаңында өтті. ЕЭК министрі жаңа механизмдерге, соның ішінде, Комиссия қабылдаған шешімдердің нақты әсерін бағалау және халықаралық шарттар жобаларының реттеуші әсерін бағалау кіретінін атап өтті. Оның сөзінше, Одақ қызметінің он жылы ішінде бизнестен келіп түскен ұсыныстардың 60%-дан астамы ЕЭК-тің нормативтік актілерін әзірлеу кезінде ескерілген. "Біз елдеріміздің кәсіпкерлері үшін бизнес-ортаны жақсарту жолында ұдайы жұмыс істеп келеміз. Жаңа нормалар мен реттеулерді әзірлеу кезінде бизнестің пікірін ескеру маңызды міндет болып табылады", — деп атап көрсетті ЕЭК министрі.       Бақыт Сұлтанов бизнес-қоғамдастықтың өзекті проблемаларын ашып айтып, Еуразиялық экономикалық интеграцияның кәсіпкерлік қызметті жүргізу жағдайларына әсерін бағалаудың талдамалық құралын ұсынды. Бұдан басқа, ЕЭК министрі көрсетілетін қызметтер саудасын ырықтандыру, туризмдегі экономикалық ынтымақтастық, үшінші елдерден келетін тауарларды қадағалап отыру механизмін ендіру және еңбек ресурстары қозғалысының еркіндігін қамтамасыз ету туралы хабарлады. "Біз Комиссияның ЕАЭО Іскерлік кеңесімен өзара іс-қимылы жөніндегі консультативтік кеңестің жұмысын қайта форматтадық, бірыңғай терезе режиміндегі коммуникацияға көштік", — деп атап өтті Бақыт Сұлтанов.       Ол Консультативтік кеңестің келесі отырысын осы жылғы мамыр айында Еуразиялық экономикалық форумның іскерлік бағдарламасының іс-шаралары шеңберінде күндізгі форматта өткізу туралы бастама көтерді. Форумға ЕЭК министрлері, Ресей мемлекеттік билік органдарының басшылары, ЕАЭО Іскерлік кеңесі төралқасының, ресейлік ірі кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің мүшелері қатысты.

10 ақпанның 2025 ДЗМҰ-да ЕАЭО-дағы зияткерлік меншіктің бұзылуына кешенді шолу ұсынылды Женевадағы ДЗМҰ штаб-пәтерінде өткен Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының (ДЗМҰ) Құқықтарды қорғау жөніндегі консультативтік комитетінің бейінді сессиясында ЕЭК Кәсіпкерлік қызметті дамыту департаменті директорының орынбасары Нуржамал Ильясова Еуразиялық экономикалық комиссияның 2024 жылы дайындалған есебі негізінде Еуразиялық экономикалық одақ елдеріндегі зияткерлік меншік саласындағы жылдық құқық қолдану практикасының негізгі нәтижелерімен таныстырды. 2023 жылы ЕАЭО елдерінде зияткерлік меншік саласында 4 667 бұзушылық тіркелді, 5,8 млн контрафактілік тауар анықталды. Бұзушылықтардың басым көпшілігі — 91%-дан астам немесе 4256 жағдай сауда белгілеріне арналған құқықтармен байланысты. Бұдан кейін авторлық құқық пен сабақтас құқықтардың бұзылуы (шамамен 8% немесе 366 жағдай) және патенттік құқықтардың бұзылуы (0,1% немесе 5 жағдай) тұр. "Соңғы бес жыл ішінде ЕАЭО елдерінде зияткерлік меншік саласында 46 мыңнан астам бұзушылық анықталды, 60 млн астам контрафактілік тауар алып қойылды", — деді Нуржамал Ильясова. Комиссия баяндамасында мүше мемлекеттердің уәкілетті органдары ұсынған ақпарат ескерілгенін атап өткен жөн. ЕЭК солармен бірге осы саладағы жағдаяттың барынша ашық болуы үшін бар күшін салады. Бұл контрафактінің ЕАЭО-ның ортақ нарығына түсуін болдырмау және тиісті салдарды жою үшін неғұрлым тиімді шаралар қабылдауға көмектеседі. ДЗМҰ – Біріккен Ұлттар Ұйымы жүйесінің мамандандырылған мекемесі, 193 мемлекет оның мүшесі болып табылады. 2019 жылы ЕЭК пен ДЗМҰ Өзара түсіністік туралы меморандум жасасты. Техникалық көмек көрсету және зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласында үйлестіруді жүзеге асыру мандаты бар Құқықтарды қорғау жөніндегі консультативтік комитетті ДЗМҰ Бас Ассамблеясы 2002 жылы құрды.

26 желтоқсанның 2024 ЕАЭО елдерінің басшылары бірыңғай қызметтер нарығының қызметін талқылады 26 желтоқсанда Ленинград облысында (РФ) өткен Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысында Еуразиялық экономикалық одақ мемлекеттерінің басшылары Еуразиялық экономикалық комиссияның бірыңғай қызметтер нарығының қызметі және бірлестік аясындағы қызметтердің жекелеген секторларын ырықтандыру туралы баяндамаларын қарады. Бірыңғай қызметтер нарығының қызметі туралы баяндамада оны қалыптастырудың негізгі кезеңдері, ағымдағы ахуал баяндалған, ЕАЭО мемлекеттерінің қызмет жеткізушілерінің кедергісіз қол жеткізуі жолындағы жойылған кедергілер аталған. Бұдан басқа, бірыңғай қызметтер нарығын одан әрі дамыту үшін мүмкіндіктер айқындалды және Одақ елдерінің бизнесі үшін артықшылықтар белгіленді. Баяндама қорытындылары бойынша жасалған ұсыныстарды Комиссия және қатысушы елдердің реттеушілері толыққанды бірыңғай нарықты қалыптастыруға ықпал ететін қызметтер саудасын ырықтандыру механизмдерін жетілдіру үшін пайдаланатын болады. ЕЭК экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов құжатқа түсініктеме бере отырып, бүгінгі таңда ЕАЭО қызметтерінің бірыңғай нарығында 142 сектор бар екенін, бұл барлық қызмет көрсету секторларының шамамен 31% құрайтынын атап өтті. «Бұл оның өсуі үшін әлеуетінің бар екендігін айғақтайды және ЕАЭО қызметтерінің бірыңғай нарығын қалыптастыру және оның толыққанды қызметін қамтамасыз ету жөніндегі одан әрі жұмыстың бағыттарын белгілеуге мүмкіндік береді», – деп атап өтті ЕЭК министрі. Ырықтандыру жоспарларын іске асыру туралы баяндама аясында туризм, метеорология, маркшейдерлік түсірілім, мүлікті бағалау, құрылыс жұмыстары және кинематография саласындағы қызметтер негізгі бағыттарға айналды. 18 сектор бойынша жоспарларды орындау нәтижесінде олардың 10-ы бірыңғай қызметтер нарығына ауыстырылды, ал тағы екі секторды – жерасты және жер үсті маркшейдерлік түсірілім қызметтерін ауыстыруды аяқтау соңғы сатыда тұр. «Комиссия тағы сегіз сектордағы құзыретті органдар арасында әкімшілік ынтымақтастық туралы келісімдер жасасу үшін Одақ елдерімен белсенді өзара іс-қимыл жасайды. Бұл ынтымақтастық осы секторлардың бірыңғай нарық режимінде табысты жұмыс істеуі үшін қосымша жағдайлар жасайды», – деп түйіндеді Бақыт Сұлтанов.

12 желтоқсанның 2024 ЕАЭО елдері ортақ қаржы нарығын қалыптастыру және Одақтың қаржы саласындағы құқығын жетілдіру мәселелерін талқылады Еуразиялық экономикалық комиссиясының Алқасы жанындағы Қаржы нарығы жөніндегі консультативтік комитетте ортақ қаржы нарығын қалыптастыру және қаржы қызметтері саласындағы заңнаманы үйлестіру тәсілдері талқыланды. Отырыс Мәскеуде Комиссияның экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтановтың төрағалығымен ЕЭК-тің штаб-пәтерінде өтті. ЕАЭО-ның ортақ қаржы нарығын қалыптастыру тұжырымдамасы аясында еншілес ұйымдар және олардың коммерциялық қатысуы арқылы қаржы қызметтерін жеткізушілердің нарықтарына өзара қолжетімділікті қамтамасыз ететін стандартталған лицензия механизмін енгізу көзделген. Стандартталған лицензия бас ұйымның орналасқан елінің қаржылық реттеушісі беретін арнайы рұқсатты білдіреді. Бақыт Сұлтановтың айтуынша, бұл құжат банк және сақтандыру секторларында қызмет түрлерін жүзеге асыруға арналған лицензияларды өзара тану мақсатында жағдайлар жасауға бағытталған. Бұдан басқа, ол заңды және жеке тұлғалар үшін қаржылық қызметтердің қолжетімділігін, сапасын және әртүрлілігін арттыруға, сондай-ақ қаржы нарығында бәсекелестікті дамытуға арналған. «Келісім стандартталған лицензияны беру тәртібі мен шарттарын, ізденушіге және лицензиатқа қойылатын талаптарды, еншілес ұйымды құру немесе сатып алу тәртібін айқындайды», – деп атап өтті ЕЭК министрі.  Келісім жобасы банктер мен сақтандыру ұйымдарын қоса алғанда, қаржы қызметтерін ұсынушылардың ұлттық қаржы нарықтарына өзара қолжетімділігін белгілейді, бұл еншілес ұйым түрінде заңды тұлғаны құру немесе сатып алу процесін жеңілдетуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар Консультативтік комитет мүшелері бағалы қағаздар нарығын реттеу саласындағы негізгі ұғымдар мен анықтамалар бөлігінде ЕЭК Кеңесінің Одақ мемлекеттерінің заңнамасын үйлестіру және нарық делдалдарына (брокерлеріне) қойылатын талаптарды белгілеу жөніндегі келісілген ұсыныстары туралы ұсынымының жобасын қарастырды. Отырысқа қатысушылар банктер мен сақтандыру ұйымдарын ортақ қаржы нарығына жіберу саласындағы заңнаманы үйлестіруге, нарық делдалдарына (дилерлеріне) қойылатын талаптарды белгілеуге, бағалы қағаздармен биржалық сауда инфрақұрылымын дамытуға, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды жетілдіруге бағытталған Комиссия Кеңесі ұсынымдарының жобаларымен жүргізілген жұмыс туралы ақпарат алды.

Жаңалықтар

ЕАЭО ресурстары