Жаңалықтар

21 Sep 2022 ЕЭК-те бизнес өкілдерімен ағымдағы жағдайда Еуразиялық интеграцияны дамытудың өзекті мәселелері талқыланды Еуразиялық экономикалық комиссия мен Еуразиялық экономикалық одақтың Іскерлік кеңесінің өзара іс-қимылы жөніндегі консультативтік кеңес жанындағы интеграцияны дамытудың негізгі бағыттары жөніндегі жұмыс тобының отырысында ЕЭК Интеграция және макроэкономика жөніндегі министрі Сергей Глазьев 2025-Стратегиясын іске асырудың алғашқы нәтижелері және бизнес үшін, соның ішінде санкциялық қысым жағдайында ашылған мүмкіндіктер туралы айтып берді.   «Ағымдағы шын жәйіт 2025-Стратегиясына кірген, импорт алмастыруға, ұлттық валюталарда есеп айырысуға көшуге, инфрақұрылымға, өнеркәсіптік ынтымақтастыққа, ЕАЭО-да қосылған құн тізбегін құруға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты іс-шараларды іске асыру қажеттігін растайды. Экономикалардың орнықтылығын арттыру жөніндегі тізбенің бүгінгі таңда іске асырылып жатқан көптеген шарасы 2025-Стратегиясының ережелерімен өзара байланысты», – деп атап көрсетті Сергей Глазьев. Ол сондай-ақ Одақтың сыртқы әріптестерінің географиясын кеңейтуге, ШЫҰ, АСЕАН, БРИКС-пен ынтымақтастықты жандандыруды және бизнес-қоғамдастықтардың халықаралық күн тәртібін іске асыруға қатысуының маңыздылығына назар аударды. ЕЭК министрі Комиссияның Одақты 2035 жылға дейінгі экономикалық дамытудың ЕАЭО шеңберінде стратегиялық жоспарлау жүйесін қалыптастыруды көздейтін негізгі бағыттарын дайындау жөніндегі жұмысы туралы айтты. Құжат ЕАЭО мемлекеттерінің барлығына ортақ ұзақ мерзімді экономикалық дамудың перспективалық бағыттарын әлемдік экономиканы дамытудың заңдылықтарын ескере келіп және олардың бәсекелестік артықшылықтарының интеграциясына сүйене отырып айқындайды. Сергей Глазьев кәсіпкерлік қоғамдастыққа осы жұмысқа қосылуды ұсынды. Іс-шара қорытындысы бойынша бизнес-қауымдастықтардың 2025-Стратегиясын іске асыру және Одақты ағымдағы жағдайларда әрі 2025 жылдан кейін дамытудың мәселелері бойынша Комиссияға өзектілендірілген ұсыныстар жіберетіндігі туралы уағдаластыққа қол жеткізілді.

21 Sep 2022 Максат Мамытканов пен Владимир Орловский логистикалық процестердің тиімділігін арттыру мәселелерін және кедендік транзит кезіндегі цифрлық технологияларды талқылады Еуразиялық экономикалық одақта тасымалдарды қадағалап отыру үшін навигациялық пломбаларды қолдану туралы келісімді іске асыру ЕАЭО-да өткізілетін тауарларды тиімді кедендік бақылау мен мониторинг үшін алғышарттар жасайды. Бұл туралы ЕЭК Кедендік ынтымақтастық жөніндегі министрі Максат Мамытканов 15 қыркүйекте Минскіде өткен «Жеткізілімдер тізбегінің орнықтылығы: логистика мен кедендегі инновациялар» XIII халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы барысында мәлімдеді.  Еуразиялық экономикалық комиссияның өкілдері ашық диалогта конференцияға қатысушылармен кеден ісінің құқықтық және практикалық құрамдастарын және кедендік реттеуді цифрлық күн тәртібін ескере отырып одан әрі жетілдіру мәселелерін талқылады. 16 қыркүйекте ЕЭК Кедендік ынтымақтастық жөніндегі Алқа мүшесі (министрі) Максат Мамытканов пен Беларусь Республикасы Мемлекеттік кеден комитетінің төрағасы Владимир Орловскийдің кедендік реттеудің өзекті мәселелері бойынша кездесуі болып өтті.

21 Sep 2022 Михаил Мясникович Никол Пашинянды Армения Республикасының Тәуелсіздік күнімен құттықтады Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасының Төрағасы Михаил Мясникович Армения Республикасының Премьер-министрі, Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің және Еуразиялық үкіметаралық кеңестің мүшесі Никол Пашинянды елдің ең басты мемлекеттік мерекесі – Тәуелсіздік күнімен құттықтады. «Сіздің күш-жігеріңіздің және Армения халқының еңбегі арқасында Сіздің еліңіз дәстүрлерді сақтаған және экономикалық әлеуетті дамытқан егемен, демократиялық, өркендеуші мемлекет ретінде қалыптасып болды», – делінген құттықтау хатта. ЕЭК Алқасының басшысы интеграциялық процестер шеңберіндегі тиімді ынтымақтастық алдағы уақытта да Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің халықтарының игілігіне арналған перспективалық экономикалық жобаларды іске асыруға ықпал ете береді деп сенім білдірді. Михаил Мясникович Никол Пашинянға Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің арасындағы өзара пайдалы қатынастарды нығайту мәселелеріне көңіл бөліп отырған бұлжымас қолдауы мен зор ықыласы үшін алғысын білдірді.

20 Sep 2022 Андрей Слепнев: «ЕАЭО-ның сауда келісімдері Арменияны сыртқы нарықтарға ілгерілетуге ықпал етеді» Бұл туралы Еуразиялық экономикалық комиссияның Сауда жөніндегі министрі Андрей Слепнев Ереванда өткен «Еуразиялық әріптестік: экономикалық өсудің жаңа нүктелері» Ресей-Армян бизнес-диалогының жалпы сессиясында мәлімдеді. «Арменияның үшінші елдермен саудасына келсек, әлемдегі – турбуленттік және жаһандық дағдарысты құбылыстармен сипатталатын жайсыздау экономикалық жағдаятқа қарамастан, 2022 жылдың І жарты жылдығында тауар айналымы 42,9%, экспорт 31,5%, ал импорт 51,3% өсті. Одақтың Иран, Вьетнам, Үндістан, Мысыр сияқты қарымды сауда-экономикалық әріптестерімен Арменияның саудасы қарышты өсуде: Иранмен сауда 37,3%, Мысырмен 3,9 есе, Вьетнаммен 2,4 есе, Үндістанмен 61,3% артты», – деп атап өтті ол. Андрей Слепневтің пікірінше, әлемнің сауда картасының және экономикалық өзара іс-қимыл картасының өзгерістерін ескере келгенде, бұл елдерге ашылған мүмкіндіктер тұрғысынан қараған айрықша маңызды. Еуразиялық экономикалық одақтың бұл жерде оқшауланып қалған емес, Еуразияның орталығында тұрған, шын мәнінде оның негізін құрайтын, өте сұранысты әріптес екені айқын.   «Біздің сұранысты болуымыз – көп факторлы: бұл шикізат ресурстары, сондай-ақ көздерді әртараптандыру мен орнықтылықты қамтамасыз ету қажеттігіне байланысты барлық нәрселер, бұл құрлықтағы дәліздерді дамыта келгендегі көлік-логистика мүмкіндіктері, бұл технологияларға байланысты мүмкіндіктер», – деді ЕЭК Сауда жөніндегі министрі. Бұл тұрғыда ол ЕАЭО кеңістігінде имплементтелген климаттық технологиялар банкі қазірдің өзінде дайындалған климаттық күн тәртібі шеңберіндегі өзара іс-қимылға жеке тоқталды. Андрей Слепнев Иранмен еркін сауда туралы толық форматты келісім және импорт алмастыру мен технологиялық егемендік саласында ашылатын перспективалар бойынша ЕЭК-тің белсенді жұмысы жайында хабардар етті, Үндістанмен келіссөздер процесіне тоқталды. Министр «Солтүстік – Оңтүстік» трегі бойынша өзара іс-қимыл көлік дәлізін дамытудан әлдеқайда кең екенін, бәрінен бұрын, тұтастай экономикалық ынтымақтастық туралы сөз болып отырғанын атап көрсетті. «Егер біз есептеулер, логистика, сауда, тосқауылдар мен технологиялар мәселесін бір үстелдің басында шеше алатын экономикалық дәліз құра алсақ, бұл – дұрыс тәсілдеме болады», – деп сенім білдірді ол. Бизнес үшін жаңа мүмкіндіктер ашылатын басқа да бағыттарға қатысты айта келіп, Андрей Слепнев келіссөздің кезекті раунды қазан айының басында болатын Мысырды бөліп көрсетті. ЕЭК ол аяқталған соң болашақ мәміленің тірегін беркітіп қоюға қол жетеді деп санайды. Ал Мысыр Одақ елдерінің компаниялары үшін орасан әлеует ұсына отырып, өзін Африкаға және араб әлеміне енетін қақпа ретінде көрсетеді. «Егер бұрын көпшілік ЕАЭО жайында саясаткерлер құрған құрылым деп айтып келсе, енді бүгін Одақтың бизнес тарапынан сұранысты болуы күрт өсіп отыр. Компаниялар өздерінің өндірістік қуаттарын әртараптандыруды жүргізіп, өздерінің корпоративтік стратегияларын іске асыру үшін қолда бар мүмкіндіктерді белсенді пайдалана бастайды, сондай-ақ кооперация туралы сөз болады. Осы жолда біз ЕАЭО-ны дамыту стратегиясының өсе түскен өзгерістерге қаншалықты барабар келетінін ойластыруымыз керек. Оны одан әрі дамыту туралы ойлау керек болатын шығар», – деп бағамдады Андрей Слепнев. Еуразиялық экономикалық комиссияның Ішкі нарықтар, ақпараттандыру, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар жөніндегі министрі Варос Симонян жалпы сессия барысында ЕАЭО-ның ішкі нарығында кедергілердің пайда болуының бастапқы себептерімен күрестің маңызды құралы ретінде Еуразиялық инвестициялық жоспардың тұжырымдамасын ұсынды.   «Одақтың ішкі нарығының жұмыс істеуінің тривиалды емес мәселелеріне, дәлірек айтқанда, ішкі бәсекелестік пен ұлттық қолдампаздыққа қалай жол бермеу керек, үшінші елдердің нарықтарына бірлесіп шығуды қалай қамтамасыз ету керек деген сұрақтарға жауап іздеуде біз Еуразиялық инвестициялық жоспардың тұжырымдамасын қалыптастырдық. Біз әзірлеп отырған шоғырландыру жоспары бірден бірнеше аса маңызды мақсатты көздейді: біріншісі және ең бастысы – Одақтың ішкі нарығының кедергісіз орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз ету, екіншісі – басымдықты бағыттар бойынша ЕАЭО кеңістігінде инвестициялар көлемін ұлғайту, үшіншісі – бәсекеге қабілеттілікті және сыртқы ықпал ету факторларынан тәуелсіздікті арттыру және төртінші, стратегиялық мақсат – ЕАЭО-да ұзақ мерзімді экономикалық өсуді қолдауды қамтамасыз ету», – деп атап өтті Варос Симонян. Сессия шеңберінде сондай-ақ ЕЭК Өнеркәсіп және агроөнеркәсіптік кешен жөніндегі министрі Артак Камалян, Армения Республикасының Экономика министрі Ваган Керобян, Армения Республикасы Жоғары технологиялық өнеркәсіп министрінің бірінші орынбасары Геворг Манташян, Ресей Федерациясы Экономикалық даму министрінің орынбасары Дмитрий Вольвач, Ресей Федерациясы Өнеркәсіп және сауда министрінің орынбасары Алексей Груздев және РФ.СЭБ. төрағасының орынбасары – басқарма мүшесі Даниил Алгульян сөз сөйледі. Ресей Федерациясы Үкіметі Төрағасының орынбасары Алексей Оверчук пен Армения Республикасының вице-премьері Мгер Григорян қатысушыларға ілтифат лебізімен қайырылды. Пікірсайыстың модераторы «Россотрудничество» басшысы Евгений Примаков болды.

20 Sep 2022 Арзыбек Кожошев: «Энергия ресурстарының саудасын ұйымдастыру – ЕАЭО-дағы энергия ресурстарының ортақ нарықтарын қалыптастырудың басымдықты бағыты» Еуразиялық экономикалық комиссияның Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев Ресейдегі энергетика ресурстарының саудасы жөніндегі аса ірі алаң – Санкт-Петербург халықаралық тауар-шикізат биржасының (СПбХТШБ) қызметімен танысты. Биржа басшылығы ЕЭК делегациясын тауарлар нарығын ұйымдастыру жұмысының қағидаттарымен таныстырды және ЕАЭО ортақ энергетика нарықтарын қалыптастыруға өздерінің қатысу мүмкіндігін түсіндірді. Мұнай-газ ресурстарының биржалық саудасы тәртібін талқылау барысында Арзыбек Кожошев Еуразиялық «бестік» елдерінің экономикалары мен халықтары үшін стратегиялық маңызды осы тауарлар бойынша ашық және кемсітусіз баға белгілеуді қалыптастыру мақсатындағы ұйымдасқан сауданың айрықша маңызын атап көрсетті. ЕАЭО-ның ортақ электр энергетикасы нарығында орталықтандырылған сауданы ұйымдастыру әңгімелесудің жеке тақырыбы болды. СПбХТШБ осы энергия ресурстары саудасының ортақ биржалық нарығын қалыптастыруға мүмкіндік беретін мерзімдік келісімшарттар бойынша елдер ұсынатын электр энергиясы саудасы операторларының өзара іс-қимылының ықтимал механизмдерін ұсынды.

20 Sep 2022 ЕАЭО-да 2022 жылғы тамызда инфляция 10,8% өсті ЕАЭО-да 2022 жылғы тамызда тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің тұтыну бағаларының индексі 2021 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда 110,8%, 2022 жылғы шілдемен салыстырғанда 99,8% құрады. 2022 жылғы тамызда 2021 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда ЕАЭО бойынша азық-түлік емес тауарлар бағасы (12,3%) және азық-түлік тауарларының бағасы (10,4%) айтарлықтай өсті. Осы кезең ішінде ақылы көрсетілетін қызметтер бағасы 9% артты. Азық-түлік тауарлары бағасының ЕАЭО бойынша бағадан жоғары өсімі Қазақстанда (18%), Қырғызстанда (13,4%) және Беларусьта (12,7%) тіркелді. Бағаның мейлінше көп артуы азық-түлік емес тауарлар бойынша Беларусьта (18,2%) және Ресейде (12,4%), ақылы көрсетілетін қызметтер бойынша Беларусьта (9,9%) және Ресейде (9,3%) атап өтілді. Толығырақ статистикалық ақпарат Статистика департаменті бетіндегі "Тұтыну бағаларының индексі туралы" бөлімде берілген.

20 Sep 2022 ЕЭК Жастар кеңесі өз жұмысын жандандырады Протокол және ұйымдастырушылық қамтамасыз ету департаментінің директоры, Комиссияның Жастар кеңесінің төрағасы Данияр Турусбековтың төрағалық етуімен өткен ЕЭК Жастар кеңесінің отырысында Еуразиялық экономикалық комиссияның Жастар кеңесінің Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің кәсіби жастары өкілдерімен олардың қоғамдық және кәсіби тұрғыда өз-өздерін жақсырақ танытуы үшін өзара іс-қимылды жандандыру қажеттігі туралы әңгіме болды. Осыған байланысты тиісті бағдарламалар бірлесіп әзірленетін бірқатар негізгі әріптестермен ынтымақтастықты тереңдету белгіленді. Өңірлік интеграциялық бірлестіктердің және халықаралық ұйымдардың жастар кеңестерімен жүйелі негізде өзара іс-қимыл жасау, ЕАЭО-ның, үшінші елдердің және өңірлік интеграциялық бірлестіктердің аса ірі форумдық алаңдарында бейінді жастар сессияларын ұйымдастыру жоспарлануда. Данияр Турусбеков 2022 жылғы 25-26 тамызда Чолпон-Атада, Қырғыз Республикасында өткен ТМД және ЕАЭО Жастар форумының қорытындылары туралы айтып берді. Форум жас қатысушылардың Одақ мемлекеттерінің ынтымақтастығын одан әрі дамытуға және Еуразиялық интеграция идеясын танымал етуге серпім бере алатын бастамалармен сөз сөйлеуіне мүмкіндік бере отырып, бірегей алаң болғаны атап өтілді. ЕЭК Жастар кеңесі ақылмандар ой-талқысы форматында форумда айтылған ұсыныстарды талқылады. Атап айтқанда, ЕЭК Алқасының Төрағасы Михаил Мясниковичтің бастамалары, дәлірек айтқанда, Еуразиялық жастар бастамаларын қолдау қорын құру, одақтық елдер жастарының өтініштерін қарау жөнінде «бірыңғай терезе» құру, ЕАЭО елдерінің жастарына ЕЭК-те практикадан және тағылымдамадан өту мүмкіндігін беру бастамалары қаралды. ЕЭК Жастар кеңесінің отырысына қатысушылар сондай-ақ форумда жастар өкілдері ұсынған бастамалармен жұмысқа: Еуразиялық кәсіпкерлік қоғамдастықтарын құруды ынталандыруға, жастар туризмін, ЕАЭО-да волонтерлік қозғалысты, академиялық ұтқырлықты және т.б. дамыту жөнінде ұсыныстар әзірлеуге белсене қатысуға дайындықты білдірді. Бұдан басқа, ЕЭК Жастар кеңесінің отырысына қатысушылар бастамалар тізбесіне толықтырулар: ЕЭК-тің әріптес жоғары оқу орындарымен өзара іс-қимылын кеңейтуді; жоғары оқу орындарында және жоғары оқу орындары арасында студенттік бірлестіктермен бірлесіп Еуразиялық интеграция тақырыптамасы бойынша ғылыми конкурстар, пікірталастар өткізуді; ЕЭК өкілдерінің мемлекеттік аттестаттау комиссияларына қатысуын ұсынды. ЕЭК-тің жас қызметшілері арасындағы әлеуметтік байланыстарды дамытуға айрықша назар аударылды. «ТМД және ЕАЭО Жастар форумының қорытындылары бойынша біздің алдымызда Комиссияда да, сол сияқты Одақта да жастар күн тәртібін дамыту жөнінде жүйелі жұмысты ұйымдастырудың міндеті тұр. ЕЭК Алқасының Төрағасы бізден нақты нәтижелерді күтуде. Кәні, сол нәтижелерді көрсетейік», – деп атап көрсетті Данияр Турусбеков. ЕЭК Жастар кеңесінің жұмысын жандандыру мақсатында таяудағы отырыстардың бірінде іс-шаралар жоспарын бекіту, сондай-ақ ЕЭК Жастар кеңесінің жаңартылған құрылымының жобасын қарау жоспарлануда.

19 Sep 2022 ЕАЭО табиғи монополиялар саласындағы интеграцияны тереңдету жөніндегі құжаттарды дайындауды жалғастырады ЕЭК Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошевтың төрағалық етуімен 16 қыркүйекте өткен Комиссияның бейінді консультативтік комитетінің 25-отырысында табиғи монополиялар саласындағы жол картасының екінші кезеңінің іс-шараларын іске асырудың аралық қорытындылары шығарылды. Комитет Комиссия Алқасының «ЕАЭО елдерінің табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін реттеудің бірыңғай қағидаттары мен ортақ қағидаларын қолдану туралы» ұсынымының жобасымен жұмыстың барысын, сондай-ақ «бестік» елдерінің үндестіруге және жақындастыруға жататын нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне ұсыныстардың жобасын қарады. Отырысқа қатысушылар әзірленіп жатқан жобалардың маңыздылығын атап өтті, өйткені бұлар кейіннен Одақ елдерінің заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізуге тікелей байланысты. Отырыс барысында сондай-ақ 2022 жыл ішінде табиғи монополиялар саласында атқарылған жұмыс туралы баяндама (ақпарат) құрылымы бекітілді. Ол кейінірек Одақ органдарына ұсынылады. Құжат мемлекет басшыларына 2023 жылғы мамырда таныстырылады деп жоспарлануда. Еске сала өтсек, ЕАЭО туралы шарттың ережелері ЕАЭО елдері арасындағы саудаға ықпалын тигізетін табиғи монополиялардың көрсететін қызметтеріне қолданылады. Бұл – мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау жөнінде, электр энергиясын беру жөнінде көрсетілетін, магистралды теміржол желілері, теміржол тасымалдары, әуежайлар мен порттар, аэронавигация және т.б. көрсететін қызметтер. Анықтама Табиғи монополиялар саласында ЕАЭО мемлекеттерінің заңнамасын үндестіруді жүргізудің дәйектілігін айқындау жөніндегі жол картасын ЕЭК Кеңесі 2017 жылғы желтоқсанда бекітті және ол үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезеңінде (2019-2020 жылдары) Одаққа қатысушы елдердің заңнамалық актілеріне кешенді зерттеу жүргізілді. Жол картасының екінші кезеңінде төрт құжат әзірлеу көзделген, олардың екеуін Комиссия Алқасы ағымдағы жылы қабылдады: - «Табиғи монополиялар саласында Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің заңнамасын үндестіруді бағалаудың сандық және сапалық көрсеткіштері туралы» ұсыным (Комиссия Алқасы қабылдады – 22.03.2022 № 9), - «Көрсетілетін қызметтерді табиғи монополиялар саласына жатқызудың негізгі критерийлері мен жағдайлары туралы» ұсыным – (Комиссия Алқасы қабылдады – 19.04.2022 № 15). Қорытынды кезеңінде Одақ мемлекеттерінің заңнамасын үндестіру жөніндегі іс-шаралар және Комиссияның Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің тапсырмасын орындау мониторингі іске асырылады.

Жаңалықтар

ЕАЭО ресурстары

ЕЭК әлеуметтік желілерде