Жаңылыктар

30 Jan 2023 ЕЭК ДБУ менен кызматташтык боюнча чаралардын тизмегин карап чыкты Евразия экономикалык комиссиясы Дүйнөлүк бажы уюму (ДБУ) менен кызматташтыкты өнүктүрүү боюнча чаралардын тизмегин талкуулады. ЕЭКтин профилдик жумушчу тобунун отурумуна Комиссиянын бажы кызматташтыгы боюнча блогунун жана ЕАЭБ өлкөлөрүнүн компетенциясына бажы кызматташтыгын өнүктүрүү, ошондой эле эл аралык бажы коомчулугу менен өз ара иштешүүдө бажылык жөнгө салууну өркүндөтүү маселелери кирген ыйгарым укуктуу органдарынын өкүлдөрү катышышты. Жумушчу топтун эксперттери 2025-жылга чейин евразиялык экономикалык интеграцияны өнүктүрүүнүн стратегиялык багыттарынын 11.7.5-пунктун жүзөгө ашыруу үчүн ДБУ менен өз ара аракеттенүү бөлүгүндө укуктук жана уюштуруучулук мамилелерди карап чыгышты. "ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин башчыларынын Бирликтин ДБУга мүчөлүгү жана анын негиз салуучу документтерине кошулуу жөнүндө директиваларын ишке ашыруу Комиссиянын бажы кызматташтыгы боюнча блогунун күн тартибинде турган актуалдуу тема болуп саналат. Коюлган милдеттер комплекстүү талдоону жана ЕАЭБдин укуктук талаасынын алкагында оптималдуу уюштуруучулук-укуктук чечимдерди издөөнү талап кылат", – деп белгиледи ЕЭКтин Бажы мыйзамдары жана укук колдонуу тажрыйбасы департаментинин директору Сергей Владимиров. Комиссиянын пикири боюнча, жумушчу топтун ишинин натыйжалары бажы кызматташтыгынын тематикасы, анын ичинде бул эл аралык бажы уюмунун укуктук каражаттарын иштеп чыгуу боюнча техникалык комитеттерде ЕАЭБ менен ДБУ өз ара иштешүүсүнө оң таасирин тийгизет. Маалымат Жогорку Евразия экономикалык кеңешинин 2020-жылдын 11-декабрындагы № 12 чечими менен кабыл алынган Евразиялык экономикалык интеграцияны өнүктүрүүнүн 2025-жылга чейинки стратегиялык багыттарынын 11.7.5-пунктунда Бирликтин ДБУнун мүчөсү статусун алуусуна багытталган иш-аракеттерди жүргүзүү, Бирликтин ДБУнун негиз болуучу документтерине кошулуу мүмкүнчүлүгүн иштеп чыгуу сыяктуу маселелер каралган.

30 Jan 2023 ЕАЭБде аквакультура продукциясынын өндүрүшүнүн жана соодасынын өсүшү катталды Акыркы беш жылда ЕАЭБде аквакультура продукциясынын өндүрүшү 1,7 эсеге өскөн. Мында эң чоң өсүштү Кыргызстан - 5 эседен көп, Казакстан - дээрлик 4 эсе жана Россия Федерациясы - 1,7 эсеге - көрсөтүшкөн. ЕАЭБ өлкөлөрүнүн ортосунда балыктарды жана балык продуктыларын өз ара сатуунун көлөмү 1,6 эсеге өскөн. Бул туурасында "АГРОС" асыл тукум ишинин, тоюттардын, ветеринариянын жана мал чарбачылыгы, чочко өстүрүү, канаттуулар жана тоют өндүрүү үчүн технологиялардын эл аралык көргөзмөсүнүн алкагында "Евразиялык аквакультура жана балык чарба комплексине инвестициялар үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөр" конференциясында Евразия экономикалык комиссиясынын Агроөнөр жай саясаты департаментинин агроөнөр жай саясаты жана эл аралык долбоорлор бөлүмүнүн башчысы Мария Байгот билдирди. "Аквакультура - бул Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн бизнеси үчүн стратегиялык чөйрө, ал олуттуу өсүштү көрсөтүүдө жана ошондой эле байланышкан тармактардын бүтүндөй комплекси: ресурстук камсыздоо, жабдуу, соода – логистикалык жана сатуу иши үчүн импульс болуп саналат", - деп белгиледи Мария Байгот.  ЕЭК өкүлүнүн сөзү боюнча, тармактын кыйла динамикалуу өсүшү импорттук жеткирүүлөр боюнча көз карандылык жогору болгон балыктын баалуу породаларынын рыногунда байкалууда. Буга байланыштуу Бирлик өлкөлөрүнүн кызыкдар компанияларынын ортосунда кооперациянын негизинде көчөт материалдары, тоюттар жана башка ресурстар менен өзүн-өзү камсыздоонун деңгээлин жогорулатуу максатка ылайыктуу.  ЕАЭБ мамлекеттеринин жогорку окуу жайларынын ортосунда биргелешкен билим берүү курсун өткөрүү жолу менен, талап кылынган адистиктер боюнча балык чарба чөйрөсү үчүн адистерди даярдоо - кызматташтык үчүн келечектүү багыт болуп саналат.  Комиссиянын агроөнөр жай блогу бизнестин, илимдин, аквакультура чөйрөсүндөгү бирикмелердин кызыкдар эксперттери менен өз ара аракеттенүү үчүн ачык жана актуалдуу чечимдерди иштеп чыгуу үчүн аянтча берүүгө даяр. Маалымат "АГРОС" - бул Россиянын жана жакынкы чет мамлекеттердин агроөнөр жай комплексинин адистери үчүн абройлуу эл аралык тармактык көргөзмө, ал РФтин Айыл чарба министрлигинин жана алдыңкы тармактык бирикмелердин активдүү катышуусу менен өткөрүлөт. Бул жылы көргөзмөдө 20дан ашык өлкөдөн келген 400дөн ашык компания өз чечимдерин сунушташты.

27 Jan 2023 ЕАЭБ жана АСЕАН кызматташтыкты бекемдөөнү максат кылышууда Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумдун алкагында Евразия экономикалык комиссиясы менен Түштүк-Чыгыш Азия мамлекеттеринин Ассоциациясынын (АСЕАН) ортосундагы экономикалык кызматташтык жаатындагы өз ара иштешүүнү өнүктүрүүнүн келечегин ЕЭКтин интеграция жана макроэкономика боюнча министри Сергей Глазьев жана АСЕАНдын Башкы катчысы Као Кимхорн АСЕАНдын штаб-квартирасында 27-январда өткөн жолугушуунун жүрүшүндө талкуулашты. Сергей Глазьев белгилегендей, АСЕАН менен да жана Ассоциациянын мүчө мамлекеттери менен да байланыштарды тереңдетүү ЕАЭБдин эл аралык ишмердүүлүгүнүн артыкчылыктарынын бири болуп саналат, бул бир катар негизги документтерде бекитилген. Ал Комиссиянын жана АСЕАН Катчылыгынын ортосунда өз ара иштешүүнү жогору баалады. "Биздин түзүмдөрдүн ортосундагы диалог биринчи кезекте интеграцияны тереңдетүү, бирикмелердин ишмердүүлүгүнүн натыйжалуулугун жогорулатуу, стратегиялык пландаштырууга карата мамилелер боюнча тажрыйба алмашууга багытталган", – деп билдирди Сергей Глазьев. Бул контекстте ал ЕАЭБдин учурдагы интеграциялык күн тартибин өзүнчө белгилеп, 2025-жылга чейин Евразия экономикалык интеграциясын өнүктүрүүнүн стратегиялык багыттарын ишке ашыруу жөнүндө айтып берди. Као Кимхорн өз тарабынан ЕЭК жана ЕАЭБ мүчө мамлекеттери менен байланыштарды мындан ары бекемдөөгө АСЕАН Катчылыгынын кызыкдар экендигин тастыктады жана 2025-жылга чейин ЕЭК менен АСЕАНдын ортосундагы кызматташтык программасын ишке ашыруунун жүрүшүнө оң баа берди. АСЕАН үчүн ЕАЭБ өлкөлөрү менен кызматташуунун артыкчылыктуу чөйрөлөрү катары ал энергетика, азык-түлүк, туризм тармактарын жана экономикалык ишмердүүлүктүн ар кандай аспектилерин санариптештирүү маселелерин белгиледи. Ошондой эле ал бизнес чөйрөсүндө байланыштарды өнүктүрүүнүн маанилүүлүгүн баса белгиледи. Жолугушуунун катышуучулары үстүбүздөгү жылга карата кызматташуу пландарын, анын ичинде "ЕАЭБде жана АСЕАНда санариптик трансформация" биргелешкен семинарын өткөрүүнү, ЕАЭБ өлкөлөрүнүн аймагындагы форумдардын алкагындагы иш-чараларга, анын ичинде ЕАЭБ жана АСЕАН ишкер чөйрөлөрүн тартуу менен, ошондой эле башка эл аралык уюмдардын аянтчаларында иш-чараларга катышууну талкуулашты. Маалымат Түштүк-Чыгыш Азия мамлекеттеринин ассоциациясы (АСЕАН) – 1967-жылы негизделген экономикалык бирикме. Ассоциациянын катышуучулары – Индонезия, Малайзия, Сингапур, Таиланд, Филиппин, Бруней-Даруссалам, Вьетнам, Лаос, Мьянма, Камбоджа. Папуа-Жаңы Гвинея жана Чыгыш Тимор байкоочу статусуна ээ. Бул эң ири регионалдык интеграциялык бирикмелердин бири болуп саналат. Анын жалпы ИДӨсү 2,6 трлн АКШ долларын жана калкынын саны 622 млн адамды түзөт. ЕЭКтин жана АСЕАНдын ортосундагы экономикалык кызматташтык жаатында Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга 2018-жылдын 14-ноябрында Сингапурда кол коюлган. Документ Евразия континентинин масштабында интеграциялык блоктордун өз ара аракеттенүү маселелеринин кеңири спектрин талкуулоо боюнча диалогдук аянтчаны түзүү үчүн пайдубалды түзөт. Меморандумду ишке ашыруу үчүн 2020–2025-жылдарга карата Кызматташтык программасы кабыл алынган. Ал бажылык мыйзамдар жана укук колдонулуучу иш-тажрыйба, соода саясаты, ишкердик ишмердик, техникалык жана монополияга каршы жөнгө салуу, СФС-чаралар, энергетика, ички рыноктордун иши ж.б. сыяктуу тармактарды камтыйт.

27 Jan 2023 Михаил Мясникович БАЭнин Россиядагы Атайын жана Ыйгарым Укуктуу Элчиси Мохаммад Ахмад Аль-Джабер менен жолугушуу өткөрдү Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Михаил Мясникович 27-январда ЕЭКтин штаб-квартирасында Бириккен Араб Эмираттарынын Россия Федерациясындагы Атайын жана Ыйгарым укуктуу Элчиси М. А. Аль-Джабер менен жолугушту. Жолугушуунун жүрүшүндө Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн жана БАЭнин соода-экономикалык кызматташтыгынын маселелери, анын ичинде экспорттук-импорттук ташууларды көбөйтүүнүн персективалары жана сооданы диверсификациялоо талкууланды. ЕАЭБ менен БАЭнин кызматташтыгын күчөтүүгө карата биринчи кадам 2022-жылдын июнунда Петербург эл аралык экономикалык форумунун талааларында Евразия экономикалык комиссиясы менен БАЭнин Өкмөтүнүн ортосунда Өз ара аракеттенүү жөнүндө меморандумга кол коюу болду, бул андан аркы диалогду жүргүзүү үчүн маанилүү болгон институционалдык негизди калыптандырууга мүмкүндүк берди. 2022-жылдын декабрында Жогорку Евразия экономикалык кеңеши тарабынан ЕАЭБ жана анын мүчө мамлекеттери бир жагынан, экинчи жагынан Бириккен Араб Эмираттарынын ортосунда эркин соода жөнүндө макулдашуу боюнча сүйлөшүүлөрдү баштоо жөнүндө чечим кабыл алынган. "Сүйлөшүүлөрдү тездетилген режимде өткөрөбүз деп ишенебиз, – деп баса белгиледи ЕЭК Коллегиясынын Төрагасы. – Ошону менен бирге ЕАЭБдин жана анын мүчө мамлекеттеринин БАЭ менен маселелердин кеңири чөйрөсү боюнча кызматташтыгын тереңдетүүнүн актуалдуулугу бүгүнкү күндө Бирлик өлкөлөрүнүн БАЭде олуттуу коммерциялык катышуусу, ошондой эле эмираттардын ишкер коомчулугунун ЕАЭБге болгон кызыгуусу менен тастыкталат. Биздин өз ара иштешүүнүн ыңгайлуу жана пайдалуу шарттарын түзүү үчүн зарыл болгон бардык иштерди жасайбыз". Тараптар ошондой эле алдыда өтө турган жолугушуулардын графигин талкуулашты. Атап айтканда, Михаил Мясникович БАЭнин жетекчилигин жана ишкерлерин 24-25-майга пландаштырылган Евразия экономикалык форумуна активдүү катышууга чакырды. Маалымат 2015-жылдан 2021-жылга чейин ЕАЭБ өлкөлөрү менен БАЭ ортосундагы сооданын көлөмү 4 эсеге, ЕАЭБдин БАЭге экспорту 4,7 эсеге, ал эми БАЭден ЕАЭБдин импорту 47%га өскөн. Ошол эле учурда 2022-жылдын январынан октябрына чейинки соода жүгүртүү 2021-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу дагы 55%га өскөн.

27 Jan 2023 ЕАЭБде аткарылган курулуш иштеринин көлөмү 2022-жылдын 11 айында 5,5%га өстү Евразия экономикалык бирлигинде аткарылган курулуш иштеринин көлөмү 2022-жылдын январь-ноябрында 2021-жылдын ушундай эле мезгилине салыштырмалуу 5,5%га көбөйгөн. Беларустан тышкары, Бирликтин бардык өлкөлөрүндө өсүш байкалган. Бардыгы болуп ЕАЭБде жалпы аянты 111 млн чарчы метр турак жай пайдаланууга берилген (өсүш 11,5%). Турак жай курулушунун өсүшү Россияда (14,9%га) жана Арменияда (4,4%га) белгиленген. Ошондой эле аналитикалык серепте ИДП, өнөр жай жана айыл чарба продукцияларын өндүрүү жана башкалар жөнүндө маалыматтар камтылган. Кененирээк статистикалык маалымат ЕЭКтин Статистика департаментинин баракчасында талдамалык серепте көрсөтүлгөн.

26 Jan 2023 Андрей Слепнев: "Климаттык күн тартибинин алкагында биз технологияларга, финансыларга жеткилик, ошондой эле тармактар үчүн өбөлгөлөрдү теңдөө чөйрөсүндөгү маселелерди чечебиз" Евразия экономикалык комиссиясынын соода боюнча министри Андрей Слепнев ЕЭК Кеңешинин отурумунун "талааларында" евразиялык мейкиндикте климаттык күн тартиби маселелери боюнча координацияланган ыкмаларды иштеп чыгуу боюнча семинарга катышты. "Экономика көз карашынан алганда климаттык күн тартиби - бул биринчи кезекте технологиялык трансформация жана жаңы технологиялык платформага өтүү. Ошондуктан бул процесстеги ийгилик улуттук экономикалардын ийгилигин дагы ондогон жылдарга аныктайт", - деп белгиледи ал өз сөзүндө. Климаттык күн тартибинин алкагында Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн позицияларын жакындатуу боюнча сунуштарды иштеп чыгуу боюнча жогорку деңгээлдеги жумушчу топту (ЖДЖТ) жетектеген ЕЭКтин соода боюнча министри негизги үч маселеге көңүл бурду: технологияларга жеткиликтүүлүк, финансыга жеткиликтүүлүк, ошондой эле тармактар үчүн өбөлгөлөр жана өлкөлөр аралык тоскоолдуктардын келип чыгышына байланыштуу көйгөйлөр. Технологияга жетүү бөлүгүндө, бардыгы кайсы технологияны жана канчалык деңгээлде "жашыл" деп ким жана кантип эсептей тургандыгына көз каранды. Ушул мааниде алганда, Россия Федерациясында үч жылдын ичинде көмүртекти жөнгө салуунун укуктук институционалдык инфраструктурасы түзүлгөн. Ал эми Казакстанда мындай тутум андан да мурда түзүлгөн жана бүгүнкү күндө жигердүү өркүндөтүлүүдө. "Мамилелердин бул чоң чөйрөсү салыкка, бажы маселелерине жана техникалык жөнгө салууга да тиешелүү. Эгерде бизде стандарттар дал келишпестиктер болсо, кайсыл кооперация жөнүндө айтууга болот? Дароо тоскоолдук пайда болот. Ошондуктан валидация, верификация жана аккредиттөөнүн жалпы тутуму боюнча маселе азыр биринчи орунда турат", – деп баса белгиледи Андрей Слепнев. Экинчи учур климаттык долбоорлорду ишке ашыруу үчүн бирдиктүү методологиялык базаны түзүүгө тиешелүү жана компаниялардын декарбонизациялоого багытталган демилгелерин колдоо маселелерин козгойт. ЕАЭБде финансыларга жетүү планында климаттык долбоорлордун жалпы таксономиясы иштелип чыккан. Документ бир өлкөнүн долбоорлорунун демилгечилери үчүн методологиялар шайкеш келген учурда Бирликтин бүтүндөй рыногунда каржылоо алуу мүмкүнчүлүгүн ачат. Ошону менен катар ЕЭКтин соода боюнча министри кабыл алынган таксономия дагы кеңири тааныла тургандыгына ишенимин билдирди. "Моделдик таксономия улуттук актылар үчүн методологиялык негиз катары колдонулушуна ишенебиз, ошондой эле ЕАЭБдин бардык мейкиндигинде каржылоону берүү үчүн аны түздөн-түз колдонуу боюнча тараптардын биржалары менен иштейбиз", - деди Андрей Слепнев. Ошондой эле эске салып өткөндөй, Комиссия тарабынан климаттык технологиялар банкы жана санариптик долбоорлор ишке киргизген, компаниялар аларды кайра ишке ашырууга жардам берүүгө даяр. "Үчүнчү маселе, балким, эң маанилүү маселе – өбөлгөлөр жана мүмкүн болуучу тоскоолдуктар. Бул чек аралык түзөтүүчү көмүртек механизминин аналогдорун качан жана кайсы өлкөлөр киргизе баштай турганына байланыштуу. Бүгүн биз Корея Республикасында, Кытайда жана, айтмакчы, Казакстан Республикасында чыгындылар менен соодалашуу тутуму жигердүү жайылтылып жаткандыктарын көрүп турабыз", – деп көңүл бурду ЕЭКтин соода боюнча министри. Андрей Слепневдун пикири боюнча, Евразия экономикалык бирлиги үчүн эң чоң тобокел болуп, ЕАЭБ ичинде ушундай механизмдерди жана тиешелүү чек аралык компенсациялоочу шаймандарды киргизүү саналат. Бул тобокелдиктердин контекстинде Бирликтин мүчө мамлекеттеринин ортосунда, ошондой эле негизги тышкы соода өнөктөштөрү менен байланышта тармактарды декарбонизациялоо боюнча пландардын чыңалуусун теңдештирүү олуттуу милдети турат. "Биздин өлкөлөрдөгү климаттык жөнгө салууну талдоо, пландарды синхрондоштуруу жана Бирликтин органдарына зарыл чечимдерди сунуштоо керек", – деп жыйынтыктады Андрей Слепнев. Семинардын ишине ошондой эле ЕЭК Кеңешинин мүчөлөрү – Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн Төрагасынын орун басары Алексей Оверчук жана Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасынын биринчи орун басары Адылбек Касымалиев, ЕЭК Коллегиясынын Төрагасы Михаил Мясникович, Россия Федерациясынын экономикалык өнүктүрүү министри Максим Решетников, Армения Республикасынын экономика министри Ваган Керобян, "Астана" ЭФБ Жашыл финансы борборунун директору Айдар Казыбаев, "Газпромбанк" АК башкармалыгынын төрагасынын орун басары Елена Борисенко, ВЭБ.РФ төрагасынын биринчи орун басары - башкармалыктын мүчөсү Алексей Мирошниченко жана башкалар катышышты.

Жаңылыктар

Ресурсы ЕАЭС

Соцтармактардагы ЕЭК