Қаріп өлшемі: A A A

Сайттың түсі: C C C

Сайттын кадимки версиясы

Күндөрдү тандаӊыз

Багыт тандаңыз

Издөөнүн жыйынтыктары: 936

10 июлундагы 2025 Бахыт Султанов жасалма интеллект жана автордук укук маселелери боюнча сүйлөшүүлөрдү жүргүздү Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов Женевада ДИМУнун штаб-квартирасында Дүйнөлүк интеллектуалдык менчиктин уюмунун (ДИМУ) мүчө мамлекеттеринин Ассамблеясынын бир катар отурумдарына катышты. Жасалма интеллектти өнүктүрүүгө жана автордук укукту, товардык белгилерди, географиялык көрсөткүчтөрдү жана интеллектуалдык менчиктин башка объектилерин коргоо чөйрөсүндө укуктук жөнгө салууну өркүндөтүүгө тиешелүү маселелер каралды. Ассамблеянын талааларында ЕЭК министри ДИМУнун Өткөөл жана өнүккөн экономикасы бар өлкөлөр департаментинин директору Хабиб Асан менен жолугушту. Тараптар мурда жетишилген макулдашуулардын алкагында Комиссия менен ДИМУнун өз ара аракеттенүүсүнүн жыйынтыктарын талкуулашты. Анын ичинде ДИМУ өкүлдөрүнүн 2025-жылдын октябрында боло турган "Антиконтрафакт" Эл аралык форумуна, ошондой эле Комиссиянын өкүлдөрүнүн — ДИМУнун туруктуу комитеттеринин жана жумушчу топторунун ишине катышуу мүмкүнчүлүгү ырасталды. "ЕАЭБ өлкөлөрүндө интеллектуалдык менчиктин натыйжалуу тутумун түзүү боюнча иште Комиссия дүйнө жүзү боюнча интеллектуалдык менчик укуктарын сактоого көмөк көрсөтүүчү эл аралык уюм катары ДИМУнун кеңири тажрыйбасына таянат", – деп белгиледи Бахыт Султанов. Мындан тышкары, ЕЭК министри Беларусь Республикасынын Улуттук интеллектуалдык менчик борборунун башкы директору Алексей Курман жана Казакстан Республикасынын Юстиция министрлигинин Интеллектуалдык менчик укуктары боюнча комитетинин төрайымы Шолпан Абдреева менен жолугушту. Тараптар интеллектуалдык менчик чөйрөсүндө системалуу өз ара аракеттенүүнү түзүү, ошондой эле ЕАЭБ өлкөлөрүнүн алдында турган милдеттерге ылайык, анын ичинде "Евразия экономикалык жолу" декларациясын ишке ашыруунун алкагында интеграциялык потенциалды илгерилетүү маселелерин талкуулашты. ДИМУ – БУУ тутумунун адистештирилген мекемеси, анын мүчөлөрү болуп 194 мамлекет эсептелет. ДИМУнун ишмердүүлүгү интеллектуалдык менчиктин балансталган жана натыйжалуу эл аралык тутумун өнүктүрүүгө арналган. Интеллектуалдык менчик чөйрөсүндөгү учурдагы глобалдык кырдаалды кароо максатында Ассамблеянын отурумдары жыл сайын өткөрүлүп турат. 2019-жылы ЕЭК менен ДИМУнун ортосунда Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандум түзүлгөн.

02 июлундагы 2025 Бахыт Султанов Россиянын Борбордук Банкынын төрайымы Эльвира Набиуллина менен сүйлөшүүлөрдү өткөрдү Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов 2-июлда Санкт-Петербургда Россия Банкынын Каржылык конгрессинин талааларында Россия Федерациясынын Борбордук Банкынын төрайымы Эльвира Набиуллина менен жумушчу жолугушуу өткөрдү. Тараптар Евразия экономикалык бирлигинин жалпы каржы рыногун айкалыштырууга жана андан ары түзүүгө карата мамилелерди талкуулашты, ЕАЭБ алкагында 2030-жылга чейин жана 2045-жылга чейинки мезгилде экономикалык процесстерди андан ары өнүктүрүү жөнүндө "Евразия экономикалык жолу" декларациясын ишке ашыруу боюнча иш-чаралар планынын долбоорунун көйгөйлүү маселелерин карап чыгышты. Ошондой эле сапардын алкагында Бахыт Султанов Россия Федерациясынын Борбордук Банкынын төрайымынын орун басары Ольга Полякова менен жалпы каржы рыногун түзүү жана шайкеш келтирүү маселелерди талкуулоо боюнча жумушчу жолугушуусу болду. "Жалпы каржы рыногун түзүү — ЕАЭБдин стратегиялык милдеттеринин бири. Бул чөйрөдөгү мамилелерди айкалыштыруу бизге бирдиктүү, ачык-айкын жана ишенимдүү каржылык мейкиндикти түзүүгө мүмкүндүк берет, бул инвестициялар үчүн күчтүү өбөлгө болуп кызмат кылат, Бирликтин бардык катышуучу өлкөлөрүнүн экономикалык өнүгүүсү үчүн туруктуулукту камсыз кылат", – деп баса белгиледи ЕЭК министри. Конгресс салт катары, Россия Банкынын жетекчилигинин, Россиянын алдыңкы каржы уюмдарынын, мамлекеттик бийлик органдарынын жана эксперттик коомчулуктун өкүлдөрүнүн ортосундагы бизнес диалогдор үчүн алдыңкы аянтча болуп саналат. Катышуучулар каржы рыногун жөнгө салуу маселелерин, анын санариптик инфраструктураларын өнүктүрүүнү, алмашуу мейкиндигинин жана төлөм тутумдарынын абалын жана келечегин талкуулашат. "Россия Банкынын Каржылык конгресси сыяктуу аянтчалар конструктивдүү диалогду өнүктүрүү жана заманбап каржы чөйрөсүнүн негизги тенденцияларын жана чакырыктарын талкуулоо үчүн маанилүү мааниге ээ, катышуучуларга ЕАЭБдин бардык өлкөлөрүнүн каржы секторунун туруктуулугуна жана туруктуу өнүгүүсүнө багытталган натыйжалуу чараларды иштеп чыгууга мүмкүндүк берет", – деп белгиледи Бахыт Султанов. 

27 июнундагы 2025 Жогорку Евразия экономикалык кеңеши ЕАЭБде кызмат көрсөтүүлөрдүн айрым секторлорун либералдаштыруу жөнүндө баяндаманы жактырды Жогорку Евразия экономикалык кеңешинин отурумунда ЕАЭБ алкагында кызмат көрсөтүүлөрдүн айрым секторлору боюнча либералдаштыруу пландарын ишке ашыруу жөнүндө баяндама кабыл алынды. Баяндамада туризм, метеорология, маркшейдердик иштер, баалоо иши, курулуш жана кинематография сыяктуу багыттар боюнча 2024-жылга мониторингдин жыйынтыктары көрсөтүлдү. Административдик кызматташтык жөнүндө макулдашууларды иштеп чыгууну аяктоо, ошондой эле бул секторлордо жөнгө салууну айкалыштыруу үчүн методикалык сунуштарды иштеп чыгуу маселелери белгиленген. "Баяндаманы кабыл алуу биздин тоскоолдуктарсыз кызмат көрсөтүүлөрдүн бирдиктүү рыногун түзүүгө болгон умтулуубузду тастыктайт. Негизги секторлорду либералдаштыруу бизнес үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат жана Бирлик өлкөлөрүнүн ортосунда экономикалык өз ара иштешүүнү бекемдейт. Азыр рыноктун бардык катышуучулары үчүн бирдей шарттарды камсыз кылуу үчүн методикалык ыкмаларды макулдашууга көңүл буруу өзгөчө маанилүү", – деп түшүндүрдү Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов.  

27 июнундагы 2025 ЕАЭБде 2023-2024-жылдары кызмат көрсөтүүлөр менен соода жүргүзүүнү жөнгө салуу эрежелерин сактоонун жыйынтыктары чыгарылды Жогорку Евразия экономикалык кеңеши өлкөлөрдүн өкмөттөрү жана Евразия экономикалык комиссиясы тарабынан даярдалган 2023-2024-жылдары кызмат көрсөтүүлөрдү сатууну, уюштурууну жана ишмердикти жөнгө салуу эрежелеринин жоболорунун Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттери тарабынан аткарылышына жүргүзүлгөн мониторингдин натыйжалары жөнүндө баяндаманы карап чыкты. Баяндамада эрежелерди сактоонун негизги аспектилери, атап айтканда, мамлекеттерде ишкерлер үчүн жагымдуу жол-жоболорду колдонуу чагылдырылган. Анын ичинде – жөнгө салуучу таасирди баалоо (ЖТБ), "унчукпоо — макулдуктун белгиси" принцибин колдонуу жана бизнести текшерүүдө тобокелдикке багытталган ыкманы киргизүү. "Биз катышуучу өлкөлөр тарабынан эрежелерди өз мыйзамдарына имплементациялоонун оң динамикасын көрүп жатабыз. Баяндама документте каралган шарттарды ишке ашыруу 100 пайызга чейин жетип жатканын тастыктайт. Бул Бирликтин алкагында бизнес үчүн ачык-айкын жана ыңгайлуу шарттарды түзүүгө карай маанилүү кадам", — деп белгиледи ЕЭКтин экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов. ЕЭК министри "унчукпоо – макулдуктун белгиси" принцибин киргизүүнүн маанилүүлүгүнө көңүл бурду, ага ылайык мамлекеттин компетенттүү органы белгиленген мөөнөттө арыз ээсине тиешелүү уруксат берүүгө же жүйөлүү баш тартууну берүүгө тийиш, башка учурда арыз ээси аны жүзөгө ашыруу үчүн арыз берилген ишке автоматтык түрдө укук алат. 2023-2024-жылдар үчүн баяндама, ошондой эле мурдагы мезгилдер үчүн баяндамалар менен Комиссиянын сайтынан таанышууга болот.

27 июнундагы 2025 ЕАЭБде спорт чөйрөсүндөгү экономикалык кызматташтыктын негизги багыттары аныкталды Бүгүн Евразия экономикалык бирлигинин беш мамлекетинин лидерлери спорт жаатындагы экономикалык кызматташтыктын негизги багыттарын бекитишти. 2025-жылга чейин Евразиялык экономикалык интеграцияны өнүктүрүү стратегиясында каралган документте кызматташтыктын негизги багыттары — спорттук инфраструктураны өнүктүрүү, спорттук товарларды өндүрүүнү жана аларды алмашууну көбөйтүү, спорттук туризмди кошкондо спорттук индустриянын кызмат көрсөтүүлөрүн өнүктүрүү, ошондой эле биргелешкен форумдарды жана көргөзмөлөрдү уюштуруу аныкталган. Экономикалык кызматташтыктын негизги факторлору катары "бешилтик" өлкөлөрүнүн географиялык жакындыгы жана өнүккөн спорттук инфраструктурасы белгиленген. "Жалпысынан бул факторлор синергетикалык натыйжаны жана интеграциялык процесстерди тереңдетүү үчүн жагымдуу негизди түзөт. Биргелешкен аракеттер менен биз Бирлик өлкөлөрүнүн жарандарын сапаттуу спорттук продукция менен камсыз кыла алабыз, спорттук инфраструктураны өнүктүрө алабыз жана спорт чөйрөсүндө экономикалык өз ара иштешүүнү жаңы деңгээлге чыгара алабыз", – деп Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов документке комментарий берди.  

26 июнундагы 2025 ЕЭФ-2025те Евразия экономикалык бирлигиндеги эмгек миграциясынын келечеги талкууланды ЕАЭБдин бирдиктүү эмгек рыногунун иштешин, учурдагы кыйынчылыктарды жана өнүгүүнүн стратегиялык багыттарын Минскте өткөн Евразия экономикалык форуму – 2025 талаасында өткөн "Бирдиктүү эмгек рыногу: чакырыктар жана перспективалар" тематикалык сессиясынын катышуучулары талкуулашты. Сессиянын модератору Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов болду.  Дискуссияны ачып жатып, ЕЭК министри мындай деп белгиледи: "ЕАЭБ үчүн бирдиктүү эмгек рыногу – евразиялык интеграция процесстеринин натыйжалуулугунун өзгөчө индикатору, анткени анын иштөө сапаты көп жагынан жарандар интеграциянын реалдуу артыкчылыктарын канчалык сезээрин жана аларга ишенерин аныктайт". Бахыт Султановдун айтуусу боюнча, Бирлик иштеген 10 жылдын ичинде ЕАЭБ өлкөлөрүнүн жарандары үчүн эмгек ишмердүүлүгүнө бирдей жеткиликтүүлүк, жумушка орношууда билими тууралуу документтерди түздөн-түз таануу камсыз кылынган, эмгекчи мигранттарды социалдык жана пенсиялык камсыздоо маселелери чечилген.  "Бул чаралар мобилдүүлүктүн олуттуу өсүшүнө алып келди: эмгек мигранттарынын жылдык агымы 2016- жылы 770 миңден 2024-жылы 1 миллионго чейин өстү", – деп билдирди Бахыт Султанов. Сессиянын алкагында бирдиктүү эмгек рыногун андан ары өнүктүрүү, анын ичинде укуктук талааны жакшыртуу багыттары каралды. Комиссия туруктуу негизде ЕАЭБ өлкөлөрүнүн улуттук мыйзамдарындагы өзгөртүүлөрдү Бирликтин эмгек миграциясы чөйрөсүндөгү укуктарына ылайык келүү предметине мониторингдейт. Эмгек миграциясы чөйрөсүндөгү процесстерди санариптештирүү өнүгүүнүн маанилүү багыты деп аталды. Катышуучулар санариптик чечимдерди биргелешип илгерилетүү жана киргизүү зарыл деген пикирге келишти. Санариптештирүү процесстерди оптималдаштырууга гана мүмкүндүк бербестен, ЕАЭБ жарандарын жумушка орношуу мүмкүнчүлүктөрү жана болуу шарттары жөнүндө толук жана ыкчам маалымат менен камсыз кылып, мыйзамсыз миграциядагы тоскоолдуктарды жана тобокелдиктерди минималдаштыра тургандыгы белгиленген. Сессияда "платформалык жумуштуулукка" өзгөчө көңүл бурулду, ал жигердүү өнүгүп жатат, бирок азырынча ЕАЭБде улуттуктан жогорку жөнгө салууга ээ эмес жана Бирликтин мүчө мамлекеттеринде жумуштуулуктун мындай формасын жөнгө салуу өнүгүү процессинде турат. "Биздин мындан аркы ийгилигибиз өзгөрүүлөргө ыкчам жооп кайтаруу, иштиктүү чараларды сунуштоо жана Бирлик өлкөлөрүнүн жарандарынын суроо-талаптарын эске алуу жөндөмүнөн көз каранды болот. Ошол эле учурда бул ишке кызыкдар тараптардын кеңири чөйрөсүн тартуу маанилүү", – деп баса белгиледи ЕЭК министри. Дискуссияга мамлекеттик органдардын, бизнестин, профсоюздардын жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрү катышты. Сессияда айтылган көптөгөн демилгелер ЕЭК тарабынан бирдиктүү эмгек рыногун андан ары өнүктүрүү жана анын натыйжалуулугун жогорулатуу үчүн ЕАЭБ өлкөлөрү менен биргеликте иштелип чыгат.

26 июнундагы 2025 Квалификациялык талаптардын жакындашуусу – ЕАЭБде эмгек миграциясын өнүктүрүүнүн маанилүү факторлорунун бири 26-июнда Минскте Евразия экономикалык форумунун талааларында "Эмгек миграциясы ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин туруктуу экономикалык өсүшү үчүн ресурс катары: ЕАЭБ алкагында квалификациялуу жана илимий адистерди тартуу жана өнүктүрүү үчүн шарттарды түзүү" тегерек столу болуп өттү. Иш-чарага мамлекеттик башкаруу органдарынын өкүлдөрү, ишкерлер, эмгек миграциясы боюнча эксперттер, Россиянын жана Кыргызстандын алдыңкы жождорунун ректорлору катышты. Дискуссиянын жүрүшүндө ЕАЭБдин эмгек рыногунда талап кылынган адистерди кесиптик даярдоо, аларга квалификациялык талаптардын жакындашуусу, кызматкерлердин үзгүлтүксүз кесиптик өнүгүүсү жана Бирликтин жалпы эмгек рыногун өнүктүрүүнүн башка маселелери талкууланды. ЕЭКтин Эмгек миграциясы департаментинин директору Алтынай Омурбекова квалификациялуу кадрларга суроо-талап өсүп жатканын белгиледи. Статистика оң динамиканы көрсөтүүдө: ЕАЭБде катталган жумушсуздуктун деңгээли үстүбүздөгү жылы 0,7%га чейин төмөндөдү, бул 2024-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу кыйла аз. Алтынай Омурбекова 2025-жылдын августунда Евразия өкмөттөр аралык кеңешинин отурумунда кароо үчүн Комиссия мүчө мамлекеттер менен биргеликте даярдаган эң көп талап кылынган кесиптер боюнча квалификациялык талаптардын жакындатуу жөнүндө баяндаманы сунуштады. Талдоо көрсөткөндөй, квалификациялардын улуттук тутумдары структуралык жактан окшош, бирок кесиптик компетенцияларды тастыктоо жол-жоболорунда айырмачылыктар сакталууда. Мисалы, Казакстанда ширетүүчүлөргө карата коюлган талаптар милдеттүү аттестациядан баштап, Россияда жана Кыргызстанда квалификацияны ыктыярдуу баалоого чейин. Арменияда жана Беларуста мындай аттестация такыр каралган эмес. Квалификациялык талаптарды ырааттуу жакындатуу үчүн ЕЭК эң көп талап кылынган кесиптердин тизмесин (ал жыл сайын жаңыланып турат), ошондой эле мүчө мамлекеттер улуттук стандарттарды түзүүдө колдоно ала турган автомобиль транспорту, турак жай-коммуналдык чарба жана курулуш, билим берүү жана саламаттык сактоо чөйрөлөрүндөгү мындай кесиптерге сунушталган квалификациялык талаптарды иштеп чыкты. Алтынай Омурбекованын сөзү боюнча, ЕАЭБдин бирдиктүү эмгек ресурстарынын рыногун өнүктүрүүнүн артыкчылыктуу багыттарынын бири болуп катышуучу өлкөлөр менен ЕАЭБдин ар кайсы өлкөлөрүнөн алынган билимдерди жана компетенцияларды натыйжалуу пайдалануу максатында кыйла талап кылынган кесиптер боюнча сунушталган квалификациялык талаптарды иштеп чыгуу боюнча ишти улантуу саналат. "Кызматкерлердин кесиптик көндүмдөрүн баалоого карата квалификациялык талаптардын жана ыкмалардын жакындашуусу ЕАЭБдеги интеграциялык процесстерди андан ары тереңдетүү жана евразия регионунун эмгек потенциалын натыйжалуу пайдалануу үчүн маанилүү кадам болуп саналат", – деп жыйынтыктады ЕЭК департаментинин директору.

24 июнундагы 2025 ЕАЭБ өлкөлөрү Бирликтин жалпы каржы рыногун түзүүгө карата мамилелерди талкуулашты Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясына караштуу Каржы рыноктору боюнча консультативдик комитетте Евразия экономикалык бирлигинин жалпы каржы рыногун андан ары түзүүгө, мыйзамдарды шайкеш келтирүүгө жана өркүндөтүүгө карата мамилелер талкууланды. Отурум ЕЭКтин штаб-квартирасында Комиссиянын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султановдун төрагалыгы алдында өттү. ЕАЭБ мамлекеттеринин 2024-жыл үчүн каржы рыногу чөйрөсүндөгү мыйзамдарын шайкеш келтирүү боюнча иш-чаралар планын ишке ашыруунун жүрүшү жөнүндө отчет жактырылды. "Отчетто Комиссия каржылык жөнгө салуучулар менен биргеликте жүргүзгөн, банк жана камсыздандыруу секторлорундагы жана баалуу кагаздар рыногундагы мыйзамдарды шайкеш келтирүү боюнча иштер чагылдырылган", – деп белгиледи Бахыт Султанов. – Каржы рыноктору чөйрөсүндө жөнгө салууга жана көзөмөлгө карата шайкеш келтирилген талаптарды түзүү ЕАЭБдин жалпы каржы рыногун түзүүнүн зарыл шарттарынын бири болуп саналат". Отурумдун катышуучулары Бирликтин жалпы каржы рыногун түзүү боюнча мындан аркы кадамдарды талкуулашты. Жогорку Евразия экономикалык кеңешинин тапшырмасын аткаруунун алкагында ЖЕЭК тескемесинин долбоорунун жаңы редакциясы каралды, ага каржылык уюмдардын ишин жөнгө салууга ар кандай деңгээлдеги мамилени колдонуу мүмкүнчүлүгүнө жана шайкештөө мөөнөттөрүн актуалдаштырууга тиешелүү жоболор киргизилген. Консультативдик комитеттин мүчөлөрү ЕЭК Кеңешинин Бирликтин мамлекеттеринин глоссарий жана баалуу кагаздар рыногунда брокерлерге жана камсыздандыруу уюмдарына ЕАЭБ жалпы каржы рыногуна уруксат берүү чөйрөсүндө талаптарды белгилөө боюнча мыйзамдарын шайкеш келтирүү боюнча макулдашылган сунуштар жөнүндө сунуштамаларды жактырышты. Ошондой эле, 2025-жылы Стратегияны ишке ашыруу боюнча иш-чаралар планын аткаруунун алкагында Комиссия тарабынан ЕАЭБ өлкөлөрүнүн ыйгарым укуктуу органдары менен биргеликте даярдалган Бирлик мамлекеттеринин рейтинг тармагынын маселелерин иштеп чыгуу жөнүндө баяндаманын долбоору каралды.

Дагы көрсөтүү