27-июнда Минскте өткөн Жогорку Евразиялык экономикалык кеңештин отурумунун алкагында бир тараптан Евразия экономикалык бирлиги менен ага мүчө мамлекеттердин, экинчи тараптан Бириккен Араб Эмираттарынын ортосунда Экономикалык өнөктөштүк жөнүндө макулдашууга кол коюлду.
Документке төмөнкүлөр кол коюшту: Армения Республикасынын Вице-премьер-министри Мгер Григорян, Беларусь Республикасынын Премьер-министринин орун басары Наталья Петкевич, Казакстан Республикасынын Премьер – министринин орун басары — улуттук экономика министри Серик Жумангарин, Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасынын Биринчи орун басары Данияр Амангельдиев, Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн Төрагасынын орун басары Алексей Оверчук, Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев, ошондой эле Бириккен Араб Эмираттарынын тышкы соода министри Тани Ахмед Аль Зейуди.
Бириккен Араб Эмираттары — Перс булуңундагы өлкөлөрдүн арасында ЕАЭБдин негизги соода өнөктөштөрүнүн бири. Күтүлгөндөй, кол коюлган Экономикалык өнөктөштүк жөнүндө келишими БАЭ менен соода мамилелериндеги жаңы баскыч болуп, өз ара сооданы сапаттуу жаңы деңгээлге көтөрөт.
ЕАЭБ менен БАЭ ортосунда кызматташтыкты максималдуу тереңдетүүгө багытталган экономикалык өнөктөштүк жөнүндө макулдашууну түзүү боюнча иштер эки жарым жылга созулду. Түзүлгөн шарттар тараптардын ортосундагы соода жүгүртүүнү олуттуу жогорулатууга мүмкүндүк берет.
"Түзүлүп жаткан жаңы соода режиминин алкагында эмираттык тарап товардык номенклатуранын 86%на карата преференциялык жеткиликтүүлүктү ачты. Бирликтин жеңилдиктери өнөктөш үчүн товардык номенклатуранын 85%ын жабат", – деп белгиледи Евразия экономикалык комиссиясынын соода боюнча министри Андрей Слепнев.
Ал биздин өлкөлөр үчүн жеңилдетилген экспорттук камтуу наркы жагынан учурдагы экспорттун 98%дан ашыгын же 12,1 миллиард доллардан ашыгын камтыйт деп түшүндүрдү. Соода режимин либералдаштыруунун натыйжасында БАЭ тарабынан ЕАЭБ товарларына карата колдонулган орточо чен 5%дан 0,6%га чейин кыскарат. Ошентип, алып келүү бажы алымдарын төлөө боюнча жылдык үнөм 260 миллион доллардан ашык бааланат.
Товардык багытта алып караганда, ЕАЭБдин дан азыктары (буудай, арпа, жүгөрү), эт (бодо мал, кой эти, субпродуктулар), канаттуулар эти, жумуртка, кургатылган жашылчалар (нокот, буурчак, жасмык, буурчак), өсүмдүк майы, сүт азыктары (нак сүт, кургак сүт, йогурт, сүт сары суусу, каймак май, сыр), кондитердик азыктар, бал, минералдык суу, джемдер, шоколад сыяктуу негизги айыл чарба товарлары үчүн преференциалдык жеткиликтүүлүк камсыз кылынат.
Өнөр жай сектору бөлүгүндө жеңилдиктер товарлардын төмөнкү категориялары боюнча берилген: металлургия өнөр жайынын продукциясы (легирленген болоттон прокат, ысык прокат жана муздак прокат, кара металлдан жасалган даяр буюмдар, түтүктөр, профилдер жана бурчтар, темирден жасалган зымдар, алюминий жана жез зымдар, алюминий фольга ж.б.), мунайзаттар (жеңил жана башка дистилляттарды кошо алганда), жыгач өнөр жай комплексинин продукциясы (плиталар, фанера, түпкүчтөр, эмеректер ж. б.), целлюлоза, басма продукциясы, бургулоо үчүн аспаптар, турбиналардан баштап механикалык жабдуулардын кеңири топтому жана соркысмалардын айрым түрлөрү.
Ошондой эле либералдаштыруу электр жабдууларына (электр генератордук түзүлүштөр, баштапкы элементтер жана баштапкы батареялар, электр аккумуляторлору ж.б.), темир жол контейнерлерине, атайын техниканы кошкондо мотор транспорт каражаттарына, косметикага (чач үчүн каражаттар, атырлар, дезодоранттар ж. б.), химиялык өнөр жай продукцияларына (боектор, майлар, беттик активдүү заттар, жер семирткичтер) жана дары-дармектерге тиешелүү болот.
Бириккен Араб Эмираттары керектөөчү товарлардын кеңири номенклатурасы боюнча жеткирүүлөрдү көбөйтө алат. Кеп косметика, атыр, саат, кийимдин айрым түрлөрү жөнүндө.
"Макулдашуу тарифтик либералдаштыруу көз карашынан алып караганда гана эмес, ошондой эле ал түзүп жаткан жөнгө салуучу чөйрө жагынан да чындап эле дымактуу болуп саналат", – деди Андрей Слепнев.
Анын айтымында, документте электрондук соода, экономикалык кызматташтык жана ЕАЭБ өлкөлөрү менен БАЭ ортосундагы тышкы экономикалык ишмердүүлүккө ЧОИлерди тартуу маселелери боюнча мыкты дүйнөлүк стандарттарга жооп берген жоболор бекитилген.
"Биздин соода 2020-жылдан бери үч эседен ашык өстү. Бизнесинин дилгирлигинин жана ЕЭК менен биздин өлкөлөрдүн жөнгө салуучуларынын жигердүү ишинин аркасында жакынкы арада келишим күчүнө киргенден кийин товар жүгүртүү 20 млрд доллар көрсөткүчүнөн ашышы мүмкүн", – деп билдирди ЕЭКтин соода боюнча министри.
Кол коюлгандан кийин экономикалык өнөктөштүк жөнүндө макулдашуу БАЭде жана ЕАЭБ өлкөлөрүндө анын күчүнө кириши үчүн зарыл болгон ратификациялык жол-жоболорду өткөрүү үчүн сунушталат.
