Жаңылыктар

15.07.2022 (Обновлено: 19.07.2022 10:07)

ЕЭК Кеңеши Комиссиянын ЕАЭБтин трансчек аралык санариптик рынокторунда атаандаштыктын бузулушун токтотуу боюнча компетенциясын тастыктоонун өзгөчөлүктөрүн аныктады

15-июлда Витебск шаарында (Беларусь Республикасы) өткөн отурумда ЕЭК Кеңеши санариптик рыноктордо атаандаштыктын абалына талдоо жүргүзүүнүн өзгөчөлүктөрүн аныктоо, ошондой эле мындай рыноктордо Комиссиянын ыйгарым укуктарын тастыктоо бөлүгүндө атаандаштыктын абалын баалоо методикасына өзгөртүүлөрдү киргизди.

ЕАЭБ укугуна киргизилген бул өзгөртүүлөр россиялык тараптын өткөн жылдын октябрь айындагы демилгесинин натыйжасы болуп калды, аны кароонун жыйынтыгы боюнча ЕЭК Кеңеши тиешелүү тапшырма берди. Россиялык тарап Кеңештин көңүлүн азык-түлүктүк жана географиялык чек араларды аныктоонун өзгөчөлүктөрүнүн болушуна, санариптик рыноктордо иш жүргүзгөн чарбакер субъекттердин көлөмүнө жана үлүшүнө жана санариптик трансчек аралык рыноктордо атаандаштык эрежелерин бузууларды кароо боюнча ЕЭКтин ыйгарым укуктарын тастыктоо зарылдыгына бурду.

"Бешилтик" өлкөлөрүнүн жана Комиссиянын эксперттери санариптик жана классикалык товардык рынокторду талдоого карата мамилелерди, монополияга каршы жөнгө салуунун евразиялык жана дүйнөлүк тажрыйбасын карап чыгып, санариптик рынокторду талдоо классикалык рынокторду талдоого карата ыкмалардан олуттуу айырмаланбайт деген жыйынтыкка келишти. ЕЭКтин атаандаштык жана монополияга каршы жөнгө салуу боюнча министри Арман Шаккалиев белгилегендей, "ар бир өзүнчө кейсте ушул рынокко гана мүнөздүү өзгөчөлүк болушу мүмкүн".
Киргизилген өзгөртүүлөргө ылайык, улуттуктан жогорку монополияга каршы жөнгө салуучунун компетенциясын тастыктоо үчүн, трансчек аралык рынокторду талдоо эми Комиссия тарабынан арызды кароонун алкагында жүргүзүлөт, андан кийин корутундунун долбоору ЕАЭБ мамлекеттеринин монополияга каршы органдарына жөнөтүлөт жана зарыл болгон учурда консультациялар өткөрүлөт. Буга чейин мындай талдоо тергөө баскычында гана жүргүзүлүп келген.

"Негизинен алганда, бул жол-жоболор мамлекеттер үчүн биздин компетенцияны аныктоодо ачыктыкты камсыз кылат", - деп Арман Шаккалиев комментарий берди.
Киргизилген өзгөртүүлөр менен методикада ошондой эле, санариптик рыноктордун айрым өзгөчөлүктөрү – акысыз кызмат көрсөтүүлөр жана тармактык таасирлерди талдоо бекитилген.

Маалымат

Акысыз кызмат көрсөтүүлөр санариптик рыноктордо рыноктук бийликти күчөтүү үчүн кеңири колдонулат жана рынокту талдоодо мындай кызмат көрсөтүүлөр эске алынышы керек. Мисалы, кызмат көрсөтүүлөрдүн алдын-ала орнотулган акысыз топтому менен түзмөктү сатып алуу (браузерлер, маркетплейстер). Ошол эле учурда атаандаштар иштеши боюнча окшош түзмөктү сунушташып, анда ага окшош колдонмолорго кошумча төлөө керек болот. Демек, акысыз кызмат көрсөтүүлөр керектөөчүнүн тандоосуна таасир этет жана рынокту изилдөөдө эске алынышы керек.

Тармактык таасир - товардын бир колдонуучусунун башкалар үчүн, анын ичинде потенциалдуу колдонуучулар үчүн анын баалуулугуна тийгизген таасири. Рынокту талдоодо тармактык таасирлер рыноктун өнүмдүк жана географиялык чектерин аныктоого олуттуу таасирин тийгизиши жана рынокко кирүүгө тоскоолдук жаратышы мүмкүн. Мисалы, белгилүү бир социалдык тармакты колдонгондор канчалык көп болсо, ал ошончолук баалуу жана популярдуу болуп калат.