Жаңалықтар

02 шілденің 2025 Бақыт Сұлтанов Ресей Орталық Банкінің Төрағасы Эльвира Набиуллинамен келіссөздер жүргізді Еуразиялық экономикалық комиссияның экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов 2 шілдеде Санкт-Петербургте Ресей банкінің Қаржы конгресінің алаңында Ресей Федерациясы Орталық Банкінің Төрағасы Эльвира Набиуллинамен жұмыс кездесуін өткізді. Тараптар Еуразиялық экономикалық одақтың ортақ қаржы нарығын үйлестіру және одан әрі қалыптастыру тәсілдерін талқылады, ЕАЭО аясында экономикалық процестерді одан әрі дамыту туралы 2030 жылға дейін және 2045 жылға дейінгі кезеңге арналған «Еуразиялық экономикалық бағыт» декларациясын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары жобасының проблемалық тұстарын қарастырды. Сонымен қатар, сапар аясында Бақыт Сұлтановтың Ресей Федерациясы Орталық Банкі Төрағасының орынбасары Ольга Поляковамен ортақ қаржы нарығын қалыптастыру және үйлестіру мәселелері бойынша жұмыс кездесуі өтті. «Ортақ қаржы нарығын қалыптастыру – ЕАЭО-ның стратегиялық міндеттерінің бірі. Осы саладағы тәсілдерді үйлестіру бізге бірыңғай, ашық және сенімді қаржы кеңістігін құруға мүмкіндік береді, бұл инвестициялар үшін сөзсіз қарымды ынталандыру болады, Одаққа қатысушы барлық елдердің экономикалық дамуы үшін тұрақтылықты қамтамасыз етеді», – деп атап өтті ЕЭК министрі. Конгресс дәстүрлі түрде Ресей Банкі басшылығының, Ресейдің жетекші қаржы ұйымдарының, мемлекеттік органдардың және сарапшылар қауымдастығының өкілдері арасындағы бизнес-диалогтардың жетекші алаңы болып табылады. Қатысушылар қаржы нарығын реттеу, оның цифрлық инфрақұрылымдарын дамыту, биржалық кеңістік пен төлем жүйелерінің жай-күйі мен перспективалары мәселелерін талқылайды. «Ресей Банкінің Қаржы конгресі сияқты алаңдар маңызды диалогты дамыту және қазіргі қаржы ортасының түйінді үрдістері мен сын-қатерлерін талқылау үшін маңызы зор, қатысушыларға ЕАЭО-ның барлық елдерінің қаржы секторының тұрақтылығы мен орнықты дамуына бағытталған тиімді шараларды әзірлеуге мүмкіндік береді», – деп атап өтті Бақыт Сұлтанов.  

27 маусымның 2025 Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес ЕАЭО-дағы қызметтердің жекелеген секторларын ырықтандыру туралы баяндаманы мақұлдады Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің отырысында ЕАЭО аясында қызметтердің жекелеген секторлары бойынша ырықтандыру жоспарларын іске асыру туралы баяндама қабылданды. Баяндамада туризм, метеорология, маркшейдерлік жұмыстар, бағалау қызметі, құрылыс және кинематография сияқты бағыттар бойынша 2024 жылғы мониторинг нәтижелері ұсынылған. Әкімшілік ынтымақтастық туралы келісімдерді әзірлеуді аяқтау, сондай-ақ осы секторлардағы реттеуді үйлестіру үшін әдістемелік ұсынымдар әзірлеу мәселелері атап өтілді. «Баяндаманы қабылдау біздің кедергісіз қызметтердің бірыңғай нарығын құруға деген ортақ міндеттемемізді растайды. Негізгі секторларды ырықтандыру бизнес үшін жаңа мүмкіндіктер ашады және Одақ елдері арасындағы экономикалық өзара іс-қимылды нығайтады. Қазір нарықтың барлық қатысушылары үшін тең жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында әдістемелік тәсілдерді келісуге көңіл бөлу аса маңызды», — деп түсіндірді Еуразиялық экономикалық комиссияның экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтанов.  

27 маусымның 2025 ЕАЭО-да 2023-2024 жылдардағы қызметтер саудасын реттеу ережелерін сақтау қорытындысы шығарылды Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңес елдердің үкіметтері және Еуразиялық экономикалық комиссия дайындаған Еуразиялық экономикалық одақ мемлекеттерінің 2023-2024 жылдары көрсетілген қызметтер саудасын, мекеме мен қызметті реттеу қағидаларын орындауға жүргізілген мониторинг нәтижелері туралы баяндаманы қарады. Баяндамада ережелерді сақтаудың негізгі аспектілері, атап айтқанда, мемлекеттерде кәсіпкерлер үшін қолайлы рәсімдерді қолдану көрсетілген. Олардың ішінде – реттеуші әсерді бағалау (РӘБ), «үндемеу – көнгендіктің белгісі» қағидатын қолдану және бизнесті тексеру кезінде тәуекелге бағдарланған тәсілді енгізу. «Біз қатысушы елдердің өз заңнамасына Ережелерді енгізудегі оң динамикасын көріп отырмыз. Баяндама құжатта көзделген шарттарды іске асыру 100 пайызға дейін жететінін растайды. Бұл Одақ шеңберінде бизнес үшін ашық және жайлы жағдай жасаудың маңызды қадамы», — деп атап өтті ЕЭК экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов. ЕЭК министрі «үндемеу – көнгендіктің белгісі» қағидатын енгізудің маңыздылығына назар аударды, оған сәйкес мемлекеттің құзыретті органы белгіленген мерзімде өтініш берушіге тиісті рұқсат беруі немесе дәлелді бас тартуды ұсынуы тиіс, әйтпесе өтініш беруші жүзеге асыру үшін өтініш берілген қызметке автоматты түрде құқық алады. 2023 – 2024 жылдарға, сондай-ақ өткен кезеңдерге арналған баяндамамен Комиссияның сайтында оқып танысуға болады.

27 маусымның 2025 ЕАЭО-да спорт саласындағы экономикалық ынтымақтастықтың негізгі бағыттары айқындалды Бүгін Еуразиялық экономикалық одақтың бес мемлекетінің көшбасшылары спорт саласындағы экономикалық ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын бекітті. Еуразиялық экономикалық интеграцияны дамытудың 2025 жылға дейінгі стратегиясында көзделген құжат ынтымақтастықтың негізгі бағыттарын – спорт инфрақұрылымын дамыту, спорт тауарлары өндірісін ұлғайту және оларды алмасу, спорт туризмін қоса алғанда, спорт индустриясы қызметтерін дамыту, сондай-ақ бірлескен форумдар мен көрмелер ұйымдастыруды айқындайды. Экономикалық ынтымақтастықтың негізгі факторлары ретінде «бестік» елдерінің географиялық жақындығы және дамыған спорттық инфрақұрылым белгіленді. «Бұл факторлар жинақталып синергетикалық әсер ету және интеграциялық процестерді тереңдету үшін қолайлы негіз жасайды. Бірлескен күш-жігермен біз Одақ елдерінің азаматтарын сапалы спорт өнімдерімен қамтамасыз ете аламыз, спорттық инфрақұрылымды дамыта аламыз және спорт саласындағы экономикалық өзара іс-қимылды жаңа деңгейге көтере аламыз», — деп түсіндірді Еуразиялық экономикалық комиссияның экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтанов.  

26 маусымның 2025 ЕЭФ-2025-те Еуразиялық экономикалық одақтағы еңбек көші-қонының болашағы талқыланды Минскіде Еуразиялық экономикалық форум – 2025 алаңында өткен «Бірыңғай еңбек нарығы: сын-қатерлер және перспективалар» атты тақырыптық сессиясының қатысушылары ЕАЭО-ның бірыңғай еңбек нарығының қызметін, дамудың ағымдағы қиындықтары мен стратегиялық бағыттарын талқылады. Еуразиялық экономикалық комиссияның экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов модератор болды.  Талқылауды аша отырып, ЕЭК министрі: «ЕАЭО үшін бірыңғай еңбек нарығы – еуразиялық интеграция процестерінің тиімділігінің өзіндік индикаторы, өйткені оның қызмет сапасы азаматтардың интеграцияның нақты артықшылықтарын қаншалықты сезінетінін және оларға сенетінін айқындайды», – деп атап өтті. Бақыт Сұлтановтың айтуы бойынша, Одақ жұмыс істеген 10 жыл ішінде ЕАЭО елдерінің азаматтары үшін еңбек қызметіне тең қолжетімділік қамтамасыз етілді, жұмысқа орналасу кезінде білім туралы құжаттарды тікелей мойындау, еңбекші мигранттарды әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыру мәселелері шешілді.  «Бұл шаралар жұмылудың айтарлықтай өсуіне алып келді: еңбек мигранттарының жыл сайынғы ағыны 2016 жылғы 770 мың адамнан 2024 жылы 1 миллион адамға дейін өсті», – деп бөлісті Бақыт Сұлтанов. Сессия аясында құқықтық өрісті жетілдіруді қоса алғанда, бірыңғай еңбек нарығын одан әрі дамыту бағыттары қаралды. Комиссия тұрақты негізде еңбек көші-қоны саласындағы Одақ құқығына сәйкес келуі тұрғысынан ЕАЭО елдерінің ұлттық заңнамаларындағы өзгерістерге мониторинг жүргізеді. Дамудың маңызды векторы еңбек көші-қоны саласындағы процестерді цифрландыру деп аталады. Қатысушылар цифрлық шешімдерді бірлесіп ілгерілету және енгізу қажет деген пікірге келді. Цифрландыру процестерді оңтайландырып қана қоймай, сонымен қатар ЕАЭО азаматтарын заңсыз көші-қон кедергілері мен тәуекелдерін барынша азайта отырып, жұмысқа орналасу мүмкіндіктері мен сол елде болу жағдайлары туралы неғұрлым толық және жедел ақпаратпен қамтамасыз етуге мүмкіндік беретіні атап өтілді. Сессияда белсенді дамып келе жатқан, бірақ ЕАЭО-да ұлттықтан жоғары деңгейде реттелмеген «платформалық жұмыспен қамтуға» ерекше назар аударылды және Одаққа мүше мемлекеттерде жұмыспен қамтудың мұндай нысанын реттеу даму процесінде екені атап өтілді. «Біздің кейінгі жетістігіміз өзгерістерге жедел ден қою, батыл шаралар ұсыну және Одақ елдері азаматтарының сұраныстарын ескеру қабілетіне байланысты. Бұл ретте бұл жұмысқа мүдделі тараптардың барынша кең ауқымын тарту маңызды», – деп атап өтті ЕЭК министрі. Пікірталасқа мемлекеттік органдардың, бизнестің, кәсіподақтардың және халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты. Сессияда айтылған көптеген бастамаларды ЕЭК ЕАЭО елдерімен бірлесіп бірыңғай еңбек нарығын одан әрі дамыту және оның тиімділігін арттыру үшін пысықтайтын болады.

26 маусымның 2025 Біліктілік талаптарын жақындастыру – ЕАЭО-дағы еңбек көші-қонын дамытудың маңызды факторларының бірі 26 маусымда Минскіде өткен Еуразиялық экономикалық форум аясында «Еңбек көші-қоны ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің орнықты экономикалық өсуі үшін ресурс ретінде: ЕАЭО аясында білікті және ғылыми мамандарды тарту және дамыту үшін жағдайлар жасау» атты дөңгелек үстел өтті. Іс-шараға мемлекеттік басқару органдарының өкілдері, кәсіпкерлер, еңбек көші-қоны жөніндегі сарапшылар, Ресей мен Қырғызстанның жетекші жоғары оқу орындарының ректорлары қатысты. Пікірталас барысында ЕАЭО еңбек нарығында сұранысқа ие мамандарды кәсіби даярлау, оларға қойылатын біліктілік талаптарын жақындастыру, жұмыскерлердің үздіксіз кәсіби дамуы және Одақтың ортақ еңбек нарығын дамытудың басқа да мәселелері талқыланды. ЕЭК еңбек көші-қоны департаментінің директоры Алтынай Омурбекова білікті кадрларға сұраныс артып келе жатқанын атап өтті. Статистика оң динамиканы көрсетеді: ЕАЭО-да тіркелген жұмыссыздық деңгейі ағымдағы жылы 0,7% - ға дейін төмендеді, бұл 2024 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда айтарлықтай аз. Алтынай Омурбекова 2025 жылғы тамыз айында өтетін Еуразиялық үкіметаралық кеңестің отырысында қарау үшін Комиссияның мүше мемлекеттермен бірлесіп дайындаған неғұрлым талап етілетін кәсіптер бойынша біліктілік талаптарды жақындастыру туралы баяндаманы ұсынды. Талдау көрсеткендей, ұлттық біліктілік жүйелері құрылымдық жағынан ұқсас, бірақ кәсіби құзыреттілікті растау процедураларында айырмашылықтар сақталады. Мысалы, дәнекерлеушілерге қойылатын талаптар Қазақстандағы міндетті аттестаттаудан бастап Ресей мен Қырғызстандағы біліктілікті ерікті бағалауға дейін әртүрлі болып келеді. Армения мен Беларуссияда мұндай аттестаттау мүлдем қарастырылмаған. Біліктілік талаптарын дәйекті жақындастыру үшін ЕЭК неғұрлым талап етілетін кәсіптердің тізбесін (ол жыл сайын жаңартылып отырады), сондай-ақ мүше мемлекеттер өздерінің ұлттық стандарттарын қалыптастыру кезінде пайдалана алатын автомобиль көлігі, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және құрылыс, білім беру және денсаулық сақтау салаларындағы осындай кәсіптерге қойылатын ұсынылатын біліктілік талаптарын әзірледі. Алтынай Омурбекованың айтуы бойынша, ЕАЭО-ның бірыңғай еңбек ресурстары нарығын дамытудың басымды бағыттарының бірі ЕАЭО-ның әртүрлі елдерінде алған білім мен құзыреттерді тиімді пайдалану мақсатында неғұрлым талап етілетін кәсіптер бойынша ұсынылатын біліктілік талаптарын әзірлеу бойынша қатысушы елдермен жұмысты жалғастыру болып табылады. «Жұмыскерлердің кәсіби дағдыларын бағалауға қойылатын біліктілік талаптары мен тәсілдерін жақындастыру ЕАЭО-дағы интеграциялық процестерді одан әрі тереңдету және еуразия өңірінің еңбек әлеуетін тиімді пайдалану үшін маңызды қадам болып табылады», – деп түйіндеді ЕЭК департаментінің директоры.

24 маусымның 2025 ЕАЭО елдері Одақтың ортақ қаржы нарығын қалыптастыру тәсілдерін талқылады Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасы жанындағы Қаржы нарықтары жөніндегі консультативтік комитетте Еуразиялық экономикалық одақтың ортақ қаржы нарығын одан әрі қалыптастыру, заңнаманы үйлестіру және жетілдіру тәсілдері талқыланды. Отырыс Комиссияның экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтановтың төрағалығымен ЕЭК штаб-пәтерінде өтті. ЕАЭО мемлекеттерінің қаржы нарығы саласындағы заңнамасын үйлестіру жөніндегі 2024 жылғы іс-шаралар жоспарының іске асырылу барысы туралы есеп мақұлданды. «Есепте банк және сақтандыру секторларындағы және бағалы қағаздар нарығындағы заңнаманы үйлестіру жөніндегі комиссияның қаржы реттеушілерімен бірлесіп жүргізген жұмысы көрсетілген. Қаржы нарықтары саласындағы реттеу мен қадағалауға қойылатын үйлестірілген талаптарды қалыптастыру ЕАЭО-ның ортақ қаржы нарығын құру үшін қажетті талаптардың бірі болып табылады», — деп атап өтті Бақыт Сұлтанов. Отырысқа қатысушылар Одақтың ортақ қаржы нарығын қалыптастыру жөніндегі алдағы қадамдарды талқылады. Жоғары Еуразиялық экономикалық кеңестің тапсырмасын орындау асяында ЖЕЭК өкімі жобасының жаңа редакциясы қаралды, оған қаржы ұйымдарының қызметін реттеуге және үйлестіру мерзімдерін өзектендіруге қатысты көп деңгейлі тәсілді қолдану мүмкіндігі бойынша ережелер енгізілді. Консультативтік комитеттің мүшелері ЕЭК Кеңесінің глоссарий бөлігінде Одақ мемлекеттерінің заңнамасын үйлестіру және бағалы қағаздар нарығындағы брокерлерге және сақтандыру ұйымдарын ЕАЭО-ның жалпы қаржы нарығына рұқсат беру саласындағы талаптарды белгілеу жөніндегі келісілген ұсыныстар туралы ұсынымдарын мақұлдады. Сондай-ақ, Комиссия ЕАЭО елдерінің уәкілетті органдарымен бірлесіп, 2025–Стратегиясын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындау аясында дайындаған Одақ мемлекеттерінің рейтингтік саласы мәселелерін пысықтау туралы баяндаманың жобасы қаралды.

24 маусымның 2025 ЕЭК құрылыс кәсіптеріне қойылатын біліктілік талаптары бойынша ұсынымдар дайындады Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасы «Құрылыс саласындағы неғұрлым талап етілетін кәсіптерге қойылатын біліктілік талаптары туралы» ұсынымды қабылдады. Құжат ЕАЭО елдеріндегі кәсіби стандарттарды біріздендіруге және құрылыс жұмыстарының сапасын арттыруға бағытталған. Ұсыныс 2025-Стратегиясын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын орындау мақсатында әзірленді және құрылыс саласының ерекшелігін ескере отырып, біліктіліктің әртүрлі деңгейіндегі жұмысшылар үшін білім мен дағдылардың ең аз тізбесін белгілейді. «Ұсынымды қабылдау – ЕАЭО аясында бірыңғай еңбек нарығын дамытуға жасалған маңызды қадам. Бірыңғай стандарттар Одақтың барлық елдерінде құрылысшыларды даярлаудың тең деңгейін қамтамасыз етуге көмектеседі, бұл сайып келгенде инфрақұрылымдық жобалардың сапасына және объектілердің қауіпсіздігіне оң әсер етеді», – деп түсіндірді ЕЭК экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов. Біліктілік стандарттары ұлттық талаптарды әзірлеу барысында үлгі бола алады және оларды елдерде кәсіптік оқыту бағдарламаларын дайындау кезінде қолдануға болады. Бұған дейін ЕЭК Алқасы білім беру, денсаулық сақтау, автомобиль көлігі және ТКШ салаларындағы аса сұранысқа ие мамандықтарға қойылатын біліктілік талаптары бойынша ұсынымдарды қабылдаған болатын.

Жаңалықтар

ЕАЭО ресурстары