Жаңалықтар

25 сәуірдің 2025 Арзыбек Кожошев Қырғыз Республикасының Экономика және коммерция министрі Бакыт Сыдыковпен жұмыс кездесуін өткізді Бішкекте Еуразиялық экономикалық комиссияның Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев пен Қырғыз Республикасының Экономика және коммерция министрі Бакыт Сыдыков жұмыс кездесуін өткізді. Келіссөздер барысында тараптар ЕАЭО-да көлік және энергетика саласындағы интеграцияны дамытудың өзекті мәселелерін талқылады. Еуразиялық көлік дәліздерін дамытудың, цифрлық технологияларды ендірудің және энергия ресурстарының ортақ нарықтарын құрудың маңыздылығы атап өтілді. "Тасымалдардың үздіксіз процестері мен жіксіз болуын қамтамасыз етудің, олардың қауіпсіздігін арттырудың, көлік құралдарының тоқтап қалу уақытын азайтудың және басқару қызметін автоматтандырудың объективті қажеттілігі нарық қатысушыларын интеллектуалды көлік жүйелерін белсенді ендіруге ынталандырады", – деп атап өтті Арзыбек Кожошев. Сондай-ақ, министрлер Еуразиялық экономикалық одақ шеңберінде экономикалық процестерді одан әрі дамыту туралы 2030 жылға дейінгі және 2045 жылға дейінгі кезеңге арналған "Еуразиялық экономикалық жол" декларациясын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары жобасының көлік және энергетика бөлігіндегі тармақтарын келісу барысын талқылады.

24 сәуірдің 2025 Арзыбек Кожошев: «Көлік байланыстылығы мен ЖЭК-ті дамыту ЕАЭО-дағы орнықты дамудың драйвері бола алады" Еуразиялық экономикалық комиссияның Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев Бішкекте таулы өңірлердің орнықты даму перспективаларына арналған "Жаһандық тау диалогы" халықаралық конференциясына қатысты. Министр өз сөзінде осы өңірлерде өмір сүру сапасын арттырудың негізгі факторы ретінде көлік және энергетикалық инфрақұрылымды жақсартудың маңыздылығын атап өтті. Министр Қырғыз Республикасының бірегей таулы ландшафт пен елеулі табиғи ресурстарға ие бола отырып, оң экономикалық серпінді жалғастырып келе жатқанын атап көрсетті. 2024 жылы ел экономикасы рекордтық көрсеткіштерге қол жеткізді, ал ЖІӨ 9% өсті. Алайда таулы өңірлер оқшаулану, климаттық тәуекел және ішкі көші-қон сияқты айрықша қиындықтарға тап болады, бұл мемлекеттік саясатты әзірлеуде айрықша тәсілдемені қажет етеді. Инфрақұрылымды дамыту шеңберінде Арзыбек Қожошев "Қытай – Қырғызстан – Өзбекстан" және "Балықшы – Кочкор – Макмал» темір жолдарының құрылысы бойынша түйінді жобаларды, сондай-ақ шалғай өңірлермен әуе қатынасын күшейтуді бөліп көрсетті. Энергетикалық тақырыпқа ерекше назар аударылды. Қырғызстан жаңғыртылатын энергия көздерінің әлеуетін белсенді дамытуды жалғастыруы қажет, бұл таулы аумақтарды орнықты энергиямен қамтамасыз етуге көмектеседі әрі шығарындыларды азайтуға және мұздықтарды сақтауға ықпал етеді. "ЖЭК-ті дамыту және гидроэнергетикалық әлеуетті ашу қол жеткізу қиын таулы аудандарда энергиянға қолжетімділікті арттырудың, сондай-ақ энергияның сыртқы жеткізілімдеріне тәуелділікті азайтудың маңызды қадамы болып табылады, бұл әсіресе ЕАЭО елдерінің таулы өңірлері үшін маңызды", – деп атап көрсетті министр. Министр өз сөзін таулы өңірлердің әлеуетін іске асыру және олардың орнықты экономикалық өсуін қамтамасыз ету үшін халықаралық ынтымақтастықты кеңейтуге шақырумен аяқтады.

18 сәуірдің 2025 Арзыбек Кожошев ММХҚИ студенттеріне дәріс оқыды Еуразиялық экономикалық комиссияның Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институтының (ММХҚИ) студенттеріне дәріс оқыды. Еуразиялық экономикалық комиссия ММХҚИ-дың "Халықаралық көлік операциялары" кафедрасымен бірлесіп ұйымдастырған бұл іс-шара ЕАЭО шеңберіндегі көлік саласындағы интеграцияның түйінді аспектілеріне арналды. Арзыбек Қожошев Одақ мемлекеттері арасындағы экономикалық байланыстарды нығайтудың маңыздылығын атап өтті, сондай-ақ студенттерге Одақтың үйлестірілген (келісілген) көлік саясаты, оның қалыптасу ерекшеліктері мен негізгі басымдықтары туралы жан-жақты айтып берді. Мультимодальды маршруттарды, контейнерлік тасымалдарды дамыту және инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыру механизмін құруды пысықтау сияқты 2030 жылға дейінгі стратегиялық бастамаларға айрықша назар аударылды. ЕЭК министрі студенттердің сұрақтарына да жауап берді, онда үшінші елдермен ынтымақтастық перспективалары, логистиканы цифрландыру, көлік саласын дамытудағы жас мамандардың рөлі сияқты тақырыптар көтерілді. Арзыбек Қожошев жоғары оқу орны басшылығының Еуразиялық экономикалық интеграция идеяларын танымал етудегі және халықаралық экономикалық қатынастар саласында көп жыл бойы білікті мамандар даярлаудағы белсенді ұстанымын атап өтті.

17 сәуірдің 2025 ЕЭК-тің бейінді Консультативтік комитеті көлік саласындағы интеграцияны талқылады Көлік және инфрақұрылым жөніндегі консультативтік комитеттің 17 сәуірде ЕЭК Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошевтың төрағалық етуімен болып өткен отырысы барысында ЕАЭО-да көлікті дамытудың түйінді мәселелері қаралды. Тараптар ЕАЭО елдерінің 2024-2026 жылдарға арналған көлік саясатын іске асыру жөніндегі "жол картасына" көлік саласының кадрлық әлеуетін тарту және пайдалану жөніндегі қосымша іс-шараларды кірістіруге уағдаласты. ЕАЭО елдерінің бірінің аумағында тіркелген тасымалдаушылардың жүктерді автомобильмен тасымалдауды ЕАЭО-ның басқа елінің аумағында орналасқан пункттер арасында орындауын кезең-кезеңімен ырықтандыру бағдарламасын ЕАЭО елдерінің іске асыру барысы туралы ақпарат мақұлданды. Интеллектуалды көлік жүйелерінің өзара іс-қимылы туралы тұжырымдаманы іске асыру үшін Көлік және инфрақұрылым жөніндегі консультативтік комитеттің жанынан интеллектуалды көлік жүйелері жөніндегі кіші комитет құру туралы шешім қабылданды. ЕАЭО-дағы экономикалық процестерді одан әрі дамыту туралы 2030 жылға дейінгі және 2045 жылға дейінгі кезеңге арналған "Еуразиялық экономикалық жол" декларациясын іске асыру жөніндегі іс-шаралар талқыланды, бұлар бойынша тараптардың келіспеушілігі кездесіп отыр. "Бестік" елдеріндегі үшінші елдермен бірге келешекте іске асыруға болатын инфрақұрылымдық жобалар пулын дайындау туралы мәселені пысықтау жайы да шешімін тапты. Бұдан басқа, Еуразиялық көлік маршруттарының жекелеген учаскелерін дамыту, "тар жерлерді", соның ішінде ЕАЭО цифрлық көлік дәліздері экожүйесінің цифрлық шешімдері мен сервистерін ендіру есебінен анықтау және жою жөніндегі іс-шаралар туралы ақпарат қаралды. Отырыс соңында тараптар Еуразиялық экономикалық форум шеңберінде "ЕАЭО-да көлікте цифрлық шешімдерді ендіру: қағазсыз технологиялар, автоматтандырылған және пилотсыз көлік құралдары" панельдік сессиясын және "Үлкен Еуразия өңіріндегі орнықты көлік: ұтқырлық, мультимодальдық және цифрландыру" панельдік сессиясын өткізу тұжырымдамаларын талқылады.

02 сәуірдің 2025 Арзыбек Кожошев: "ЕАЭО және ТМД сарапшыларының өзара іс-қимылы алаңдарда қалыптасатын ортақ электр энергетикалық нарықтарын қалыптастырудың тәсілдемелерін біріктіруге мүмкіндік береді" ЕЭК Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев 2 сәуірде Қазанда өткен ТМД Электр энергетикалық кеңесінің 66-шы отырысына қатысты. Отырыс барысында ЕЭК министрі ЕАЭО елдерінің ортақ электр энергетикалық нарығын қалыптастыру жөніндегі жұмыс туралы хабардар етті және биржалық механизмдерді қолдана отырып, электр энергиясын сату ашық баға белгілеуді, тең бәсекелестікті және трансшекаралық саудаға кемсітусіз қол жеткізуді қамтамасыз етудің жолы болып табылатынын атап өтті. Бұл ретте ортақ мақсаттар электр энергетикасының бірыңғай технологиялық базасының артықшылықтарын пайдалану есебінен сенімді энергиямен жабдықтауды қамтамасыз етуге тоғыстырылған. Арзыбек Қожошевтің сөзінше, жасасылған Ынтымақтастық туралы меморандумның және қабылданған іс-шаралар жоспарының шеңберінде ТМД Электр энергетикалық кеңесінің Атқарушы комитетімен тығыз өзара іс-қимыл тиімді болып табылады және алаңдарда қалыптасатын ортақ электр энергетикалық нарықтарын қалыптастырудың тәсілдемелерін біріктіруге мүмкіндік береді. Іс-шара аясында Арзыбек Қожошев "ЭНЕРГОПРОМ" энергетикалық форумына қатысып, көрме экспозицияларын қарап шықты.

28 наурыздың 2025 Арзыбек Кожошев ТМД және Үлкен Еуразия өңіріндегі көлік интеграциясын талқылады Еуразиялық экономикалық комиссияның Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің халықаралық экономикалық форумы шеңберінде ТМД және Үлкен Еуразия кеңістігіндегі көлік және экономикалық интеграция бойынша панельдік сессия жұмысына қатысты. ЕЭК министрі өз сөзінде экономиканың орнықты өсуін қамтамасыз етуге және халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға оң әсер ететін көлік саласындағы интеграциялық процестердің маңыздылығын атап өтті. "ЕАЭО мен логистиканың көлік дәліздерін әзірлеу және жаңғырту арқылы бірыңғай инфрақұрылым құру тасымалдауға кететін уақыт пен шығындарды қысқартуға, нарықтарға қол жеткізуді жақсартуға мүмкіндік береді", — деді Арзыбек Кожошев. Министр бүгін ЕАЭО-ның қарымды әріптестерінің бірі — ТМД-мен тікелей өзара іс-қимыл жасау үшін инфрақұрылым құрылғаны туралы да хабардар етті. "ЕАЭО мен логистиканың көлік дәліздерін әзірлеу және жаңғырту арқылы бірыңғай инфрақұрылым құру тасымалдауға кететін уақыт пен шығындарды қысқартуға, нарықтарға қол жеткізуді жақсартуға мүмкіндік береді", — деді Арзыбек Кожошев.

27 наурыздың 2025 ЕЭК-тегі дөңгелек үстелге қатысушылар БҰҰ Бас Ассамблеясының орнықты көлік жөніндегі бастамасын іске асыру үшін ұсыныстар әзірледі Еуразиялық экономикалық комиссия Ресейдің БҰҰ Жәрдемдесу қауымдастығының Көліктегі орнықты ұтқырлық жөніндегі сарапшылық орталығымен, Халықаралық автомобиль көлігі одағымен және Автомобиль көлігі ғылыми-зерттеу институтымен бірлесіп "Орнықты көлік: Еуразиядағы халықаралық автомобиль жүктерін тасымалдау" атты халықаралық дөңгелек үстел өткізді. БҰҰ Бас Ассамблеясының 10 жылдық кезеңге арналған орнықты көлік жөніндегі бастамасына орайластырылған іс-шара 27 наурызда ЕЭК штаб-пәтерінде болып өтті және ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің мемлекеттік билік органдарының, бизнес және сарапшылық топтары өкілдерінің халықаралық автомобиль тасымалдарын жүзеге асырудың неғұрлым өзекті мәселелері бойынша тікелей өзара іс-қимылының алаңына айналды. "Қазіргі заманғы көлік саласы айтарлықтай өзгерістерге ұшырауда. Жаһандық әлеуметтік-экономикалық процестердің өзгеруінің көтеріңкі серпіні, тауар ағындарын қайта бөлу және әлемдік логистиканың трансформациясы жағдайында тасымалдың орнықтылығын арттыру мәселелері ерекше маңызға ие", — деп атап өтті ЕЭК Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министрі Арзыбек Кожошев. Екі салалық сессия шеңберінде дөңгелек үстелге қатысушылар қазіргі заманғы әлемдік көлік жүйесіндегі автомобиль көлігінің рөлін, тауарларды жеткізу тізбектерінің тұтастығы мен тұрақтылығын қолдау, инновацияларды, зиятты жүйелерді ендіру және көлік құжаттарын цифрландыруға жәрдемдесу үшін елдердің іс-қимылын жаһандық үйлестірудің өзекті мәселелерін талқылады. Мәселен, Еуразиядағы Халықаралық автомобиль көлігі одағының тұрақты өкілдігінің басшысы Вадим Захаренко жүктерді автомобильмен халықаралық тасымалдауды жүзеге асырудың түйінді проблемалық мәселелері туралы хабардар етіп, оларды шешудің ықтимал механизмдерін ұсынды. "Біз Еуразия кеңістігінде тәжірибе алмасу және өзекті мәселелерді талқылау үшін, сондай-ақ БҰҰ-ның 2026-2035 жылдардағы кезеңге арналған Орнықты көлік жөніндегі онжылдық бағдарламасына практикалық үлес қосу мақсатындағы диалог алаңы ретінде тұрақты жұмыс істейтін "Еуразиядағы орнықты халықаралық автомобиль тасымалдары" платформасын қалыптастыруымыз қажет", — деп атап өтті сарапшы. Көлік қызметімен қамтудың қолданыстағы моделін өзгерту тұжырымдамасымен БҰҰ ЭСКАТО консультанты, Автомобиль көлігі ғылыми-зерттеу институты бас директорының кеңесшісі Михаил Низов сөз сөйледі. Ол "мұндай модель көлік-логистика процестерінің цифрлық трансформациясын, тауарларды жеткізуді кемінде 2,5 есе жеделдету мақсатында спутник навигациясы сигналдарын пайдалана отырып, автокөлік қызметтерін көрсетуді қашықтан басқаруды, мониторингін және бақылауды автоматтандыруды, жоғары автоматтандырылған және пилотсыз көлік құралдарын пайдалану перспективаларын ескеруге тиіс" деп атап көрсетті. Іс-шарада Ресейдің БҰҰ Жәрдемдесу қауымдастығы төрағасының бірінші орынбасары Алексей Борисов те сөз сөйлеп, "диалог көлік жүйелерінің тиімділігі мен экологиялығын арттыруға, жеткізу тізбектерінің сенімділігін қамтамасыз етуге, сондай-ақ саланы қазіргі заманғы сын-қатерлерге бейімдеуге ерекше назар аударылатын орнықты дамудың жаһандық күн тәртібінің ажырамас бөлігі болып табылады" деп атап өтті. Іс-шара қорытындысы бойынша БҰҰ Бас Ассамблеясының орнықты көлікке арналған 10 жылдық кезеңді жариялау жөніндегі бастамасын іске асырудың практикалық механизмдерін айқындайтын қарар қабылданды.

27 наурыздың 2025 Арзыбек Кожошев: "Энергетика саласындағы қазіргі заманғы сын-қатерлер объективті бағалауды ғана емес, сонымен бірге ЕАЭО-ның ортақ газ нарығын дамыту жөніндегі перспективалық шешімдерді де талап етеді" 26 наурызда Еуразиялық экономикалық комиссияның Мәскеудегі штаб-пәтерінде Энергетика және инфрақұрылым жөніндегі министр Арзыбек Кожошевтің төрағалық етуімен энергетика мәселелері бойынша ғылыми-сарапшылық кеңес болып өтті. Іс-шара барысында бейінді министрліктердің, ғылыми және сарапшылық ұйымдардың өкілдері жаһандық энергетикалық нарықтардағы өзгерістерді, сондай-ақ биржалық сауда-саттықты ұйымдастыруды қоса, ЕАЭО-ның ортақ газ нарығындағы газ саудасының нарықтық механизмдерін ескере отырып, ЕАЭО-ның ортақ газ нарығын дамытудың перспективаларын талқылады. "Соңғы жылдары энергетика саласы жаһандық сипаттағы елеулі сын-қатерлер мен күйзелістерге тап болды Осы өзгерістерді ескере отырып және Еуразиялық экономикалық одақтың орнықты даму мүддесіне орай біз ортақ газ нарығын дамытудың 2030 жылға дейінгі деңгейдегі алдағы қадамдары мен перспективаларын белгілеуіміз керек", — деп атап өтті Арзыбек Кожошев. Ғылыми-сарапшылық кеңес қатысушыларының пікірінше, ЕАЭО ортақ газ нарығының перспективалық бағыттарының ішінде инфрақұрылымды, биржалық механизмдерді дамытуды, газ-моторлы отын нарығын дамытуды және газ химиясы мен төмен көміртекті күн тәртібі саласындағы бірлескен жобаларды іске асыруды бөліп көрсетуге болады. "Бүгінгі қиын экономикалық жағдайда Еуразиялық интеграцияның артықшылықтарын тиімді пайдалану бойынша ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің бірлескен күш-жігерін біріктіру маңызды", — деп атап көрсетті Арзыбек Кожошев.

Жаңалықтар

ЕАЭО ресурстары