Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясы "Евразия экономикалык бирлигинде суутек энергетикасын өнүктүрүүнүн келечеги жөнүндө талдоонун жыйынтыктары тууралуу" баяндаманы жактырды жана Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн бул чөйрөдө кызматташтыгын өнүктүрүүгө багытталган сунуштаманы кабыл алды. Документтер 2025-жылга чейин Евразия экономикалык бирлигинин алкагында өнөр жай кызматташтыгынын негизги багыттарын жүзөгө ашыруу максатында даярдалган.
Баяндама суутекти өндүрүүнүн, ташуунун, сактоонун жана колдонуунун негизги технологияларын комплекстүү талдоо жөнүндө маалыматты; айрым өлкөлөрдүн мисалында суутек энергетикасы чөйрөсүндөгү дүйнөлүк тажрыйбага, ЕАЭБ мамлекеттеринде суутек энергетикасынын өнүгүү тенденцияларына сереп салууну камтыйт.
Документте суутек энергетикасын өнүктүрүү үчүн потенциалдуу мүмкүнчүлүктөрдү жана чектөөчү факторлорду, Бирлик өлкөлөрүндөгү тиешелүү долбоорлорду талдоого өзгөчө көңүл бурулган. Ошондой эле тармактын ченемдик-укуктук базасынын, өлкөнүн ресурстарынын жана потенциалынын калыптануу деңгээлин эске алуу менен ар бир мүчө мамлекет үчүн өнүктүрүүнүн негизги чекиттери жана максаттары белгиленген, максаттар аныкталган, тармакты андан ары өнүктүрүү үчүн багыттар сунушталган.
"Бирликте суутек энергетикасын илгерилетүү үчүн биздин өлкөлөрдүн илимий-техникалык кооперациясына көмөктөшүүгө, үч багыт боюнча жаңы иштеп чыгууларды, себилдөөчүлөрдүн тажрыйбалык үлгүлөрүн жана даяр продукцияны түзүүгө өзгөчө көңүл буруу зарыл. Бул суутекти өндүрүү, ташуу, сактоо жана суутекти колдонуу (транспортто, өнөр жай өндүрүшүндө)", – деп белгиледи ЕЭКтин өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Артак Камалян.
Сунуштамада ЕАЭБде суутек энергетикасы чөйрөсүндө илимий-техникалык кызматташтыкты өнүктүрүүнүн келечектүү багыттары аныкталган, мисалы, АЭС, чакан ГЭС жана ЭКБ электр энергиясын пайдалануунун эсебинен сууну электролиздөө ыкмасы менен төмөн көмүртектүү суутекти өндүрүү; көмүрсуутектерден ар кандай ыкмалар менен төмөн көмүртектүү суутекти өндүрүү; суутекти компримациялоо, суюлтуу, сактоо жана ташуу; суутек транспорту жана аны колдонуу үчүн зарыл болгон инфраструктура; катуу оксиддүү электролизерлер жана отун элементтери үчүн, ошондой эле суутекти сактоонун келечектүү технологияларын колдонуу үчүн материалдар.
Сунуштаманы ишке ашыруу Бирлик мамлекеттеринин суутек энергетикасы чөйрөсүндө кооперациялык байланыштарын өнүктүрүүгө, илимий-техникалык кызматташтыкка, мүчө мамлекеттердин негизги суутек технологиялары жана долбоорлору боюнча тажрыйба алмашуусуна, биргелешкен илимий изилдөөлөрдү өбөлгөлөөгө жана "бешилтик" өлкөлөрүнүн уюмдарынын күчү менен аталган чөйрөдө кызматташуунун келечектүү багыттары боюнча технологияларды иштеп чыгууга өбөлгө түзөт.
"Сунуштаманы кабыл алуу – ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин суутек энергетикасы чөйрөсүндө кооперациялык өз ара иштешүүсүн жөнгө салуу боюнча биринчи кадам", – деп баса белгиледи Артак Камалян.