Жаңылыктар

11 июлундагы 2025 ЕАЭБ өлкөлөрү өнөр жай кызматташтыгын өнүктүрүшүүдө ЕЭКтин профилдик министри Гоар Барсегяндын жетекчилиги алдында Евразия экономикалык комиссиясынын Өнөр жай боюнча консультативдик комитетинин отурумунда Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн экономикасынын реалдуу секторунун бир катар актуалдуу маселелери каралды. Атап айтканда, өнөр жай кызматташтыгынын негизги багыттарын ишке ашырууга мониторинг жүргүзүүнүн натыйжалары жөнүндө Комиссиянын баяндамасы жактырылды, 2023 жана 2024-жылдарга, ошондой эле 2025 жана 2026-жылдарга карата эки болжолдонуучу мезгилге карата ЕАЭБ мамлекеттеринин өнөр жай продукциясынын негизги түрлөрү боюнча сурамдын жана сунуштун жыйынды болжолдуу баланстары макулдашылды. Өнөр жайдагы кооперациялык долбоорлорду каржылык колдоонун улуттуктан жогорку механизмин ишке ашыруу талкууланды. "Комитеттин мүчөлөрү өнөр жай субсидиялары чөйрөсүндөгү ишти оптималдаштыруунун мүмкүн болгон механизмдерин жана ЕАЭБ жөнүндө келишимдин айрым жоболорун мындай пландаштырылган субсидиялар жөнүндө маалымат берүү бөлүгүндө түзөтүүнү талкуулашты", – деп белгиледи Гоар Барсегян.
11 июлундагы 2025 Кайра иштетүүнүн бажылык жол-жобосу ЕАЭБ өлкөлөрүнүн өнөр жай кооперациясына жана экспортуна жардам берет Евразия экономикалык бирлигинин бажы аймагында кайра иштетүүнүн бажылык жол-жобосун колдонуу өнөр жай кооперациясынын өнүгүшүн жана мүчө мамлекеттердин экспортун өбөлгөлөйт. Бул туурасында Евразия экономикалык комиссиясынын Өнөр жай саясаты департаментинин директорунун орун басары Виталий Вовк ЕЭК аянтчасында бул тема боюнча өткөрүлгөн семинарда баса белгиледи. Виталий Вовктун сөзү боюнча, бажы алымдарын жана салыктарды төлөөдөн убактылуу бошотуу менен чет элдик товарларды колдонууну караган мындай бажы жол-жобосу Бирликте өндүрүш процесстерин өркүндөтүүгө жана товарлардын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жогорулатууга жардам берет. Негизинен алып караганда, ал евразиялык "бешилтиктин" өлкөлөрүнүн интеграциялык потенциалынын маанилүү элементтеринин бири болуп саналат. "Комиссия Бирликтин мамлекет башчыларынын жогорку технологиялык продукцияны өндүрүүдө жана анын үчүнчү өлкөлөргө экспортун көбөйтүүдө өз компетенцияларын жана технологияларын өнүктүрүү боюнча демилгелерин ишке ашыруу үчүн биздин интеграциялык потенциалды толук пайдалануусу керек, — деп белгиледи Виталий Вовк. — Бул өнөр жай кооперациясын өнүктүрүү боюнча күч-аракеттерди бириктирүү жана атаандаштыкка жөндөмдүү продукциядан чыгуунун жаңы натыйжалуу механизмдерин иштеп чыгуу үчүн зарыл". Семинарда кайра иштетүүнүн бажылык жол-жобосун практикалык колдонуу маселелерине, Бирлик мамлекеттеринин бажы органдары тарабынан аны ишке ашыруунун административдик аспектилерине, өндүрүүчүлөр жана экспортерлор үчүн артыкчылыктарга өзгөчө көңүл бурулду. Аталган жол-жобо жигердүү колдонулган же колдонулушу мүмкүн болгон тармактардын арасында авиа жана кеме куруу, темир жол машиналарын куруу, автомобиль куруу, анын ичинде кыймылдаткычтарды өндүрүү, металлургия, фармацевтика, жыгач иштетүү, химия өнөр жайы, жеңил өнөр жай жана башка бир катар тармактар аталды. Көрсөтүлгөн тармактарда кооперациялык жеткирүүлөрдүн динамикасын талдоо ЕАЭБ алкагында өнөр жай кооперациясын өнүктүрүү жана үчүнчү өлкөлөрдүн рынокторуна жогорку технологиялык продукциянын экспортун кеңейтүү үчүн олуттуу потенциал жөнүндө күбөлөндүрөт. Семинар "Россия экспорттук борбору" компаниялар тобунун көмөгү менен уюштурулган. Ага ЕАЭБ өлкөлөрүнүн ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдарынын, уюмдарынын, тармактык ассоциацияларынын, бизнесинин 130дан ашык өкүлдөрү катышышты.
09 июлундагы 2025 Гоар Барсегян: "ЕЭК өнөр жай кооперациясын тереңдетүүнү жактайт" Евразия экономикалык комиссиясынын өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Гоар Барсегян Екатеринбургдагы "Иннопром" эл аралык өнөр жай көргөзмөсүн көрүүгө жана ишине, анын ичинде "Технологиялык лидерлик: индустриалдык жетишкендик" башкы стратегиялык сессиясына катышты. Россиянын өнөр жай жана соода министри Антон Алихановдун жана ири өнөр жай компанияларынын жетекчилеринин катышуусу менен иштиктүү таңкы тамакта Гоар Барсегян мындай деп белгиледи:  "Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн бизнесинин жөнгө салынган иши негизги ролду ойнойт. Керектөөчүгө багыт алуу жана рыноктогу өзгөрүүлөргө ыкчам жооп кайтаруу жөндөмдүүлүгү бизнес-коомдоштукка ЕАЭБ алкагында масштабдуу милдеттерди чечүүгө жардам берет. Комиссия ишкерлер өз мүмкүнчүлүктөрүн жакшыраак колдоно ала турган шарттарды түзүү үчүн ырааттуу иштерди жүргүзүүдө". Шанхай кызматташтык уюмунун мүчө өлкөлөрүнүн өнөр жай министрлеринин кеңешмесинде евразия мейкиндигинде мындан аркы биргелешкен иштин перспективалары талкууланды. "Комиссия өнөр жай кооперациясын тереңдетүү, технологиялар менен алмашуу жана натыйжалуу интеграциялык байланыштарды түзүү үчүн ырааттуу иш алып барат. Биз тармактык демилгелерди илгерилетүүгө, биргелешкен долбоорлорду ишке ашырууга жана ШКУ өлкөлөрү менен технологиялык тажрыйба алмашууга кызыкдарбыз", – деп белгиледи Гоар Барсегян. Ошондой эле ал Беларустун өнөр жай министри Андрей Кузнецов менен ЕАЭБде каржылык колдоо механизмин жана биргелешкен долбоорлорду ишке ашыруу маселелери боюнча жумушчу жолугушууларды өткөрдү. Мындан тышкары, "Иннопромдун" иш-чараларынын алкагында Гоар Барсегян "Энерго-Арсенал" жарык берүүчү түркүктөрдү жана шам чырактарды чыгаруучу заводго барды. Ишкана Бирликте 2024-жылы ишке киргизилген кооперациялык долбоорлорду колдоонун улуттуктан жогорку программасынын потенциалдуу катышуучуларынын бири болуп саналат.  2025-жылдын 29-сентябрынан 1-октябрына чейин "Иннопром" Минскте ишин улантат. Ошол эле жерде ЕАЭБдин Өнөр жай саясаты боюнча кеңешинин отуруму өтөт.
07 июлундагы 2025 ЕАЭБде асыл тукум мал чарбасынын натыйжалуулугун жогорулатуу "Бүткүл россиялык талаа күнү – 2025" алкагында талкууланды Айыл чарба өндүрүшүнүн натыйжалуулугун жогорулатуу жана атаандаштыкка жөндөмдүү продукцияны сатуу боюнча инновациялык ыкмаларды киргизүү туурасында Евразия экономикалык комиссиясынын Агроөнөр жай саясаты департаментинин директору Наира Карапетян Волгоград областында өткөн "Бүткүл россиялык талаа күнү – 2025" көргөзмөсүнүн алкагында "Генетика. Жөнөкөй сөздөр менен маанилүү жөнүндө" тегерек столунда айтып берди. "Азыркы этаптагы негизги багыт катары Бирлик өлкөлөрүнүн жана Комиссиянын селекциялык-асыл тукум ишине геномдук талдоонун негизинде айыл чарба жаныбарларынын асыл тукумдук баалуулугун божомолдоонун методологиясын кеңири жайылтуу боюнча биргелешкен иши болууга тийиш", – деп белгиледи Наира Карапетян. Көргөзмөнүн иш-чараларынын жүрүшүндө асыл тукум мал чарбасын өнүктүрүү пландары, атамекендик селекциялык жетишкендиктерди сактоо үчүн заманбап мүмкүнчүлүктөр, сүт багытындагы бодо малдын генетикалык потенциалын жакшыртуу жолдору талкууланды. Тегерек столдун катышуучулары жаныбарлардын асыл тукумдук баалуулугун баалоо методикасын киргизүүнүн жыйынтыктары жөнүндө маалымат менен алмашышты, ошондой эле Бирликтин алкагында асыл тукум ресурстары рыногунун абалын жана өнүгүү келечегин карашты. Асыл тукум малдын асыл тукумдук баалуулугун баалоо үчүн алардын генотиптик жана фенотиптик белгилерин чогултууга жана эсепке алууга, өздүк атаандаштыкка жөндөмдүү асыл тукум продукциясын өндүрүүнү өстүрүүгө унификацияланган ыкмаларды колдонуу зарылдыгы белгиленди. Наира Карапетян мал чарбасын туруктуу өнүктүрүү боюнча жалпы максаттарга жетүү үчүн макулдашылган иш-аракеттердин маанилүүлүгүн баса белгиледи.
04 июлундагы 2025 Бирлик өлкөлөрүнүн агроөнөр жай комплексиндеги санариптик технологиялар анын натыйжалуулугун жогорулатуунун негизги инструменти болуп калууда Бул туурасында Евразия экономикалык комиссиясынын өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Гоар Барсегян 4-июлда Волгоградда өткөн Бүткүл россиялык талаа күнү-2025 "Өсүүгө милдеттер: россиялык өсүмдүк өстүрүүчүлүктүн натыйжалуулугун жогорулатуу" пленардык отурумунда билдирди. "Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн айыл чарбасы сапаттуу кайра түзүүлөрдүн босогосунда турат. Агрардык рынокту санариптик моделге трансформациялоо — айыл чарба өндүрүшүнүн тездетилген өсүшү үчүн инструменттердин бири. Дал ушул багытта ЕЭКтин жана улуттук өкмөттөрдүн күч-аракеттери топтолгон", — деп белгиледи Гоар Барсегян. Отурумда өсүмдүк өстүрүүдөгү, анын ичинде заманбап санариптик чечимдердин – учкучсуз технологиялардын, санариптик мониторинг жана роботтоштуруунун эсебинен натыйжалуулукту жогорулатуу маселелери талкууланды. Иш-чарага Россия Федерациясынын айыл чарба министри Оксана Лут жана Беларусь Республикасынын айыл чарба жана азык-түлүк министри Игорь Горлов катышышты. Бизнес программанын алкагында Гоар Барсегян Оксана Лут менен жумушчу жолугушуу өткөрдү. ЕАЭБ мамлекеттеринин ортосунда агроөнөр жай комплекси чөйрөсүндө соода-экономикалык кызматташуунун актуалдуу маселелери каралды. Тараптар ЕАЭБ алкагында 2030-жылга чейин жана 2045-жылга чейинки мезгилде экономикалык процесстерди өнүктүрүү жөнүндө "Евразия экономикалык жолу" декларацияны АӨК чөйрөсүндө ишке ашыруунун жүрүшүн талкуулоо менен интеграциялык процесстерди тереңдетүү жана тармактын туруктуу өнүгүүсүн камсыздоо зарылдыгын белгилешти. Агроөнөр жай комплексиндеги кооперациялык долбоорлорду каржылык колдоо механизмин ишке киргизүү үчүн сунуштарды даярдоого күч-аракеттерди биргелешип топтоо жөнүндө макулдашууга жетишилди. "АӨКтө биргелешкен кооперациялык долбоорлорду ишке ашыруу өндүрүлгөн продукциянын көлөмүн көбөйтүүгө, технологиялык өркүндөтүүгө, мамлекеттер аралык соода-экономикалык байланыштарды жана өз ара инвестицияларды өстүрүүгө өбөлгө түзөт", – деп белгиледи ЕЭК министри. Гоар Барсегян ЕАЭБ алкагында айыл чарбасын туруктуу өнүктүрүү, жалпы агрардык рынокту жөнгө салуу боюнча жалпы максаттарга жетүү үчүн макулдашылган иш-аракеттердин маанилүүлүгүн баса белгиледи. Ошондой эле ЕЭК министри "Бүткүл россиялык талаа күнү – 2025" көргөзмөсүнүн салтанаттуу ачылышына жана карап чыгууга катышты, анда заманбап айыл чарба техникасы жана жабдуулары менен таанышты.
26 июнундагы 2025 Гоар Барсегян: "ЕЭК роботторду өндүрүү боюнча конкреттүү долбоорлорду колдоого даяр" Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүндө технологиялык жана бизнес-процесстерди автоматташтырууга багытталган өнөр жай роботторун жана роботтук-техникалык тутумдарды киргизүү жөнүндө 26-июнда Минскте Евразия экономикалык комиссиясынын өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Гоар Барсегяндын катышуусунда ЕЭФ-2025 "Роботтоштурулган тутумдарды колдонуу өнөр жай ишканаларынын атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүнүн өсүшүнүн фактору катары" тегерек столунда сөз болду. "Учурда дүйнөнүн алдыңкы өлкөлөрү экономиканын ар кайсы тармактарына өнөр жай жана сервистик роботторду, роботтук-техника тутумдарын киргизүү боюнча улуттук стратегияларды иштеп чыгууда жана ишке ашырууда. Өнөр жайда жана АӨКтө технологиялык процесстерди автоматташтыруу жана роботтоштуруу маселелери өзгөчө курч турат, мында олуттуу кесипкөй кадрдык ресурстар талап кылынат", – деп белгиледи Гоар Барсегян. Дүйнөнүн алдыңкы мамлекеттери 10 000 жумушчуга 100 ашык өнөр жай роботторунун, ал тургай 1000 өнөр жай роботторунун тыгыздыгына ээ экендиги белгилүү. ЕАЭБ өлкөлөрүнүн бизнесинин жана мамлекеттик түзүмдөрүнүн демилгеси боюнча Бирликте "Роботтук техника" Евразиялык технологиялык платформасы түзүлүп, "Өнөр жайлык роботтук техника" мамлекеттер аралык программасы иштелип чыгууда. Жакынкы беш жылдын ичинде натыйжалуу өнөр жай роботторун жана роботтук техника тутумдарын массалык түрдө ишке ашырууга өтүү милдети турат. Бул үчүн евразиялык "бешилтик" өлкөлөрүнүн тармактык ассоциацияларынын, илимий мекемелеринин жана өнөр жай ишканаларынын так өз ара иштешүүсүн камсыз кылуу, роботтук техникада конкреттүү инвестициялык долбоорлорду ишке ашырууга өтүү максатка ылайыктуу. "Теманын актуалдуулугун эске алуу менен Комиссия иштеп жаткан каржылык механизмдин алкагында өнөр жай жана сервистик роботторду сериялык өндүрүү боюнча, өнөр жай ишканаларын модернизациялоого ылайык конкреттүү долбоорлорду колдоого даяр. Биз керектүү кооперациялык долбоорлорду издөө боюнча иштерди жүргүзүп жатабыз", – деп жыйынтыктады Гоар Барсегян.
26 июнундагы 2025 ЕЭФ-2025те Минскте ядролук технологиялар чөйрөсүндөгү кооперациянын келечектүү багыттары талкууланды 26-июнда Минскте IV Евразия экономикалык форумунда "2030-жылга чейин Евразия экономикалык бирлигинде өнөр жай кызматташтыгынын негизги багыттарынын алкагында ядролук технологияларды өнүктүрүү: ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин кооперациялык өз ара иштешүүсүнүн перспективалары" тегерек столу болуп өттү. Тегерек столго Евразия экономикалык комиссиясынын өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Гоар Барсегян катышты. Иш-чара Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүндө жана Өзбекстанда ядролук технологияларды өнүктүрүүгө жооптуу мамлекеттик органдардын жана уюмдардын жетекчилеринин, илимий чөйрөлөрдүн өкүлдөрүнүн кызыгуусун жаратты. ЕЭК министри Комиссиянын Евразия технологиялык платформалары жана өнөр жай операциясына финансылык көмөк көрсөтүү механизми сыяктуу өнөр жай кооперациясын өбөлгөлөө боюнча инструменттерин жигердүү пайдаланууга чакырды. "Ядролук жана радиациялык машина куруу чөйрөсүндө евразиялык технологиялык платформаны түзүү тармактын негизги уюмдарынын кооперациялык кызматташтыгын өнүктүрүү үчүн кошумча түрткү болуп кызмат кылат жана Бирликтин алкагында мамлекеттик органдардын, бизнестин жана илимдин кызыкчылыктарын топтоого мүмкүндүк берет", – деп белгиледи Гоар Барсегян. Тегерек столдун катышуучулары Бирлик өлкөлөрүнүн жана ЕАЭБге караштуу байкоочу – мамлекеттин – Өзбекстандын ядролук медицина, өнөр жайда ядролук технологияларды өнүктүрүү чөйрөсүндөгү негизги компетенциялары жана жетишкендиктери жөнүндө айтып беришти. Радиофармацевтикалык каражаттарды инновациялык өндүрүүдөн тартып, ядролук тармакта бир катар биргелешкен демилгелерди, анын ичинде Кыргызстанда ядролук медицина борборун түзүү боюнча россиялык-кыргыз долбоорун ишке ашырууга чейинки маселелердин кеңири чөйрөсү козголду. "Росатом" мамлекеттик корпорациясы көп максаттуу МБИР изилдөө реакторун түзүү боюнча долбоорду презентациялады, ал Бирлик мамлекеттеринин илимий кызматташтыгын өнүктүрүү үчүн маанилүү. Иш-чаранын катышуучулары улуттуктан жогорку деңгээлде экономикалык жана илимий-техникалык диалогдун деңгээлин жогорулатууга, ядролук технологиялар чөйрөсүндө биргелешкен колдонмо долбоорлорду ишке ашырууга, медицинадан тартып АЭС үчүн жабдууларга чейин инновациялык иштеп чыгуулар менен алмашууга ниеттерин билдиришти.
26 июнундагы 2025 Гоар Барсегян: "Кооперация евразиялык "бешилтиктин" өлкөлөрүнүн жарандарын тамак-аш азыктары менен камсыздоо үчүн стратегиялык инструментке айланууда" Евразия экономикалык комиссиясынын өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Гоар Барсегян 26-июнда Минскте ЕЭФ-2025те "ЕАЭБдеги кооперация — АӨКтү натыйжалуу өнүктүрүүгө жол" тегерек столунун жүрүшүндө Евразия экономикалык бирлигинин алкагында агроөнөр жай комплексинин көрсөткүчтөрүнүн туруктуу өсүшүнө көңүл бурду. ЕЭК министри интеграциялык бирикме түзүлгөн учурдан тартып, айыл чарба продукциясын өндүрүүнүн көлөмү 25%га өскөнүн, өз ара соода 1,8 эсе көбөйгөнүн, тышкы жеткирүүлөр эки эседен ашык өскөнүн белгиледи. Ошол эле учурда ЕАЭБ бюджетинин каражаттарынын эсебинен кооперациялык долбоорлорду каржылык колдоо мүмкүнчүлүгү менен байланышкан, агрардык тармакты андан ары өнүктүрүү үчүн потенциал бар. "Кооперация, маңызы боюнча, евразиялык "бешилтиктин" өлкөлөрүнүн жарандарын тамак- аш азыктары менен кепилденген камсыздоо жана тышкы конъюнктуралык туруксуздуктан биздин көз карандылыгыбызды төмөндөтүү үчүн стратегиялык инструмент болуп калууда", — деп баса белгиледи Гоар Барсегян. Тегерек столдун жүрүшүндө кооперацияны өнүктүрүү үчүн келечектүү багыттар жана долбоорлор талкууланды, анын ичинде каржылык колдоо механизмин колдонуу менен мамлекеттер аралык кызматташуу тажрыйбасы каралды. Дискуссиянын катышуучулары буга байланыштуу мамлекеттик органдардын, ишкерлердин жана каржы институттарынын диалогун тереңдетүү зарылдыгына көңүл бурушту. Ошондой эле тармактык кызматташтыктын механизмдери ЕЭФ-2025 талааларында ЕАЭБ Ишкер кеңешинин Президиумунун 26-отурумунун алкагында каралды. Тегерек столго ЕАЭБ мамлекеттеринин мамлекеттик башкаруу органдарынын, ишкер жана илимий чөйрөлөрүнүн, үчүнчү өлкөлөрдүн жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрү катышышты. Иш-чаранын модератору "Беларусь Республикасынын өнүктүрүү банкы" ААК башкармалыгынын төрагасынын биринчи орун басары Роман Бродов болду. 
Дагы көрсөтүү