Նորություններ

Աշխարհում ընթացիկ իրավիճակը, Ռուսաստանի և Բելառուսի նկատմամբ պատժամիջոցները դժվարացնում են Կայուն զարգացման նպատակներին հասնելը որ միայն Եվրասիական տնտեսական միությունում, այլև ամբողջ աշխարհում։ Նոր ռիսկերը կապված են գլոբալ պարենային անվտանգության ապահովման, միջազգային լոգիստիկ և արտադրական շղթաների պատրման և միջազգային իրավունքի փլուզման հետ։ Նման եզրակացությունների են հանգել Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի կլոր սեղանի մասնակիցները, որը նվիրված էր համավարակից հետո ստեղծված պայմաններում ՄԱԿ-ի Կայուն զարգացման նպատակներին հասնելու հարցերին։

Ինչպես ընդգծել է ԵՏՀ ինտեգրացիայի և մակրոտնտեսության հարցերով նախարար Սերգեյ Գլազևը, համավարակից հետո ԵԱՏՄ-ն առերեսվել է նոր խնդիրներին։ Պատժամիջոցների պատճառով գործնականապես պարալիզացվել են Ռուսաստանի և Բելառուսի հարաբերությունները Եվրոպական միության հետ, որին բաժին է ընկնում ԵԱՏՄ-ի արտահանման կեսը և ներմուծման գրեթե կեսը։

«Փլուզվում են ապրանահաղորդ շղթաները, աճում են հումքային և բորսայական ապրանքների, այդ թվում՝ պարենի գները։ Այդ պայմաններում ԿԶՆ-ի կատարմանը հասնելը դժվար է լինելու, հատկապես նրանց, որոնք վերաբերում են սովի վերացմանը (ԿԶՆ 2) և առողջության և բարեկեցության ապահովմանը (ԿԶՆ 3)։ Շատ երկրներում մենք տեսնում ենք պարենային շուկաների՝ քաոսի ենթարկվելու միտում։ Հարկավոր է մտածել դրանց կայունացման եղանակների մասին, - ասել է Սերգեյ Գլազևը։ - Աշխարհում գոյություն ունեցող ռեսուրսները և տեխնոլոգիաները թույլ են տալիս պարենամթերք արտադրել 20 մլրդ մարդու համար, դա մոլորակի վրա ապրողներից երկու անգամ ավել է։ Խնդիրը կայանում է դրանց արդարացի բաշխման, իրավահավասար միջազգային տնտեսական հարաբերությունների զարգացման և ռեզերվային արժույթների էմիտենտ-երկրների քանակական մեղմացման քաղաքականության շնորհիվ գների բարձրացման մեջ»։

Սերգեյ Գլազևի կարծիքով, պահանջվում է միջազգային առևտրատնտեսական հարաբերությունների լուրջ բարեփոխում. «Մենք դնում ենք եվրասիական բորսայական տարածքի զարգացման խնդիրը, մտածում ենք, թե ինչպես մշակենք այնպիսի նոր միջազգային արժութաֆինանսական համակար, որն անխոցելի կլինի պատժամիջոցների համար»։

Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գլխավոր քարտուղարի տեղակալ Մուրատբեկ Ազիմբակիևը կանգ է առել ՇՀԿ-ի համար առաջնահերթային՝ Կայուն զարգացման նպատակների, այդ թվում՝ աղքատության վերացման, կրթության որակի բարձրացման և կանաչ օրակարգի վրա։

«Այսօր ՇՀԿ-ն դառնում է առանցքային օղակ՝ բաց և փոխշահավետ համագործակցության զարգացման տարածքի ձևավորման մեջ։ ՇՀԿ և ԵԱՏՄ երկրների մասնակցությամբ եվրասիական տարածաշրջանը կդառնա խաղաղության և բարեկեցության տարածք», - ասել է Մուրատբեկ Ազիմբակիևը։

Կլոր սեղանի մասնակիցներն արձանագրել են, որ համավարակը և ընթացիկ ճգնաժամը կանգնեցրել են Կայուն զարգացման նպատակների իրագործման առաջընթացը։ Այսպես, ԱՍԵԱՆ-ի քարտուղարության ԱՍԵԱՆ-ի ինտեգրման մոնիտորինգի դեպարտամենտի տնօրեն https://eec.eaeunion.org/upload/medialibrary/4a7/ASEAN_Dr.-Ahmad-Zafarullah-Abdul-Jalil.pdf Ահմադ Զաֆարուլլան ընդգծել է, որ 2020 թվականից 10 միլիոնից ավել մարդ վերադարձել են ծայրահեղ աղքատության մակարդակին։ Դրա հետ մեկտեղ, ԱՍԵԱՆ-ում շարունակվում է համավարակին հաջորդած վերականգնումը, դրան է նպաստել առևտրում պահանջարկի բարձրացումը և ակտիվ ներդրումները, որոնք կատարվել են ծառայությունների ոլորտում, արտադրությունում և տեխնոլոգիական ճյուղերում։ Սակայն իրավիճակը Ուկրաինայում կարող է խախտել հատկապես պարենամթերքի, վառելիքի և պարարտանյութերի մատակարարումների գլոբալ շղթան։

ՍԿՈԼԿՈՎՈ կառավարման դպրոցի Էներգետիկայի կենտրոնի տնօրեն Իրինա Գայդան նշել է, որ տնտեսագետներն ամբողջ աշխարհում մտահոգված են նրանով, թե ինչ ազդեցություն կունենան համաշխարհային տնտեսության վրա Ռուսաստանի նկատմամբ պատժամիջոցները, հաշվի առնելով նրա բաժինը հատիկավորների և ածխաջրածինների համաշխարհային արտահանման մեջ։ Նա նաև ուշադրություն է դարձրել կանաչ օրակարգի մասով քննարկումների փոփոխությանը։ 

«ԵՄ խոսում է մատակարարումների այլ աղբյուրներին միանալու կանաչ օրակարգի արագացման հաշվին ռուսական գազից կախումը շրջանցելու հավակնոտ ծրագրերի մասին։ Սակայն փաստացի մենք տեսնում ենք որ նա հրաժարվում է կանաչ օրակարգից և օգտագործում է ածխային հզորությունները։ Նույնպես վերսկսվել են նաև խոսակցությունները ատոմային էներգետիկայի օգտագործման մասին»։

Սերգեյ Գլազևը հայտարարել է, որ պատժամիջոցները փաստորեն «վերջ տվեցին կանաչ օրակարգին»։ 

«Հրաժարվելով ռուսական էներգառեսուրսներից, ԵՄ-ում ընդլայնում են վառելիքի՝ էկոլոգիապես ոչ մաքուր տեսակների (օրինակ՝ ածուխի) օգտագործումը։ Դա հանգեցնում է այն ԿԶՆ-ի կատարումից էապես հետ մնալուն՝ որոնք վերաբերում են մաքուր էներգիայի հասանելիությանը (ԿԶՆ 7) և կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարին (ԿԶՆ 13)։ Այսօր մենք ԵԱՏՄ-ում քննարկում ենք ոչ միայն ջերմոցային, այլև բնակչության առողջության վրա բացասաբար ազդող մյուս վնասակար գազերի արտանետումները կարգավորող համակարգված էկոլոգիական օրակարգի ձևավորումը։ Մենք համարում ենք, որ էկոլոգիական օրակարգը հարկավոր է ընդլայնել», - ասել է ԵՏՀ նախարարը։

Սբերբանկի ESG հարցերով ավագ փոխնախագահ Տատյանա Զավյալովան առաջարկել է Ռուսաստանի, Ղազախստանի և ԵԱՏՄ մյուս երկրների մշակումների հիման վրա ԵԱՏՄ-ում կանաչ ֆինանսների միասնական տաքսոնոմիայի ստեղծումը։ Նրա խոսքերով, դա թույլ կտա հաստատել ԵԱՏՄ-ի տարածքում կանաչ նախագծի հասկացությունը և հեշտացնել դրա ցանկացած կետից այդ ոլորտում իրականացվելիք ներդրումները։

Մասնավորապես, Տատյանա Զավյալովան առաջարկել է ստեղծել սեփական ESG-ենթակառուցվածք։ Որպես օրինակ՝ նա նշել է կանաչ նախագծերի և նախաձեռնությունների սերտիֆիկացման համակարգը, ESG-հաշվետվության ստանդարտը, գնահատման և վերիֆիկացիայի մեթոդաբանությունը։

Իր հերթին, ԵԶԲ Կանաչ և սոցիալական նախաձեռնությունների Տնօրինության կառավարող տնօրեն Ասեմ Կերնեբաևան պատմել է բանկի կողմից արդեն ֆինանսավորվող կանաչ նախագծերի մասին։

Մալդիվների Հանրապետության Ազգային պլանավորման, բնակարանաշինության և ենթակառուցվածքի փոխնախարար Ֆաթիմատ Նիուման կիսվել է իր երկրում կանաչ նախագծերի իրագործման փորձով, իսկ Ռուսաստանի Դաշնությունում ՅՈՒՆԻԴՈ-ի Միջազգային արդյունաբերական համագործակցության կենտրոնի տնօրեն Սերգեյ Կորոտկովը մանրամասն կանգ է առել համապարփակ և կայուն արդյունաբերականացման ապահովմանը (ԿԶՆ 9) ցուցաբերվող աջակցության և արդյունաբերությունում կանաչ ջրածնի օգտագործման խթանման գլոբալ ծրագրի մեկնարկի վրա։

Ավարտին ՄԱԿ-ի Առևտրի և զարգացման համաժողովի Մակրոտնտեսության և զարգացման քաղաքականության հարցերով ստորաբաժանման ղեկավար Անաստասիա Նեսվետայլովան ուշադրություն է հատկացրել 2022 թվականի կանխատեսումների փոփոխությանը։ 

«Ընդհանուր առմամբ աշխարհում աճ կլինի, սակայն այն կլինի առանձին և չի դիպչի այն երկներին, որոնք ներգրավված են հակամարտությանը։ Մեր հաշվարկներով, զարգացող երկրներին արտաքին պետական պարտքի մարման համար կպահանջվի 310 մլրդ ԱՄՆ դոլար», - նշել է Անաստասիա Նեսվետայլովան։

Ամփոփելով կլոր սեղանի արդյունքները, մոդերատորը՝ ԵՏՀ մակրոտնտեսական քաղաքականության վարչության տնօրեն Ասկար Ջապպարկուլովը նշել է բանավեճի անցկացման ժամանակին լինելը և մոլորակի ու հասարակության կայուն զարգացմանը հասնելու համար՝ միջազգային երկխոսության անհրաժեշտությունը։