қаз

Жаңалықтар

ЕЭК БАҚ-та Фото Бейнегалерея
13 наурыздың 2025 Эльдар Алишеров: "Еуразиялық экономикалық интеграция ЕАЭО елдері дамуының түйінді көрсеткіштерінің айтарлықтай өсуін қамтамасыз етеді" "ЕАЭО: Еуразиядағы ең ірі интеграциялық бірлестіктің жұмыс істегеніне 10 жыл" онлайн-конференциясында ЕЭК Интеграция және макроэкономика жөніндегі министрі Эльдар Алишеров Еуразиялық экономикалық одақтың он жылдық жұмысы ішінде қол жеткізілген Еуразиялық экономикалық интеграцияның жетістіктері туралы айтып берді. ЕЭК министрі 2030 және 2045 жылдарға дейін ЕАЭО-дағы экономикалық процестерді одан әрі дамыту туралы декларацияны іске асыру үшін қабылданатын шараларға айқындап айтты және сыртқы тректегі әріптестермен өзара іс-қимылдың оңтайлы форматтарын құрып, дамытуға назар аударды. Эльдар Алишеров Еуразиялық экономикалық интеграция Еуразиялық "бестік"елдерінің дамуының түйінді көрсеткіштерінің айтарлықтай өсуін қамтамасыз ете отырып, экономикаға күшті тұрақтандырушы әрі ынталандырушы әсер беретінін атап өтті. "Өңірдегі сауданың, көлік-логистика маршруттарының, еңбек көші-қонының және қаржы ағындарының жаңа конфигурациясы белсенді экономикалық саясатпен қатар ЕАЭО-да белсенді экономикалық өсуді ынталандырды. ЕЭК бағалауы бойынша 2024 жылы ЕАЭО-дағы ЖІӨ-нің нақтылы көлем индексі 2014 жылға қарағанда 117,6% құрады. Жекелеген мүше мемлекеттер бойынша ЖІӨ өсімі неғұрлым маңызды болды, мысалы, Арменияда 1,6 есе, Қырғызстанда 1,6 есе, Қазақстанда 1,3 есе болды", — деді Эльдар Алишеров. ЕЭК министрі сондай-ақ, ЕАЭО-дағы өзара және сыртқы сауданың статистикалық көрсеткіштеріне назар аударды. Объективті деректер мүше мемлекеттер арасындағы сауда көлемінің едәуір ұлғаюын, сондай-ақ сыртқы экономикалық белсенділіктің өсуін айғақтайды. "ЕАЭО сыртқы сауда айналымында өзара сауда айналымы үлесінің өсуі 2015 жылғы 13,5%-ға қарағанда 2024 жылы 19,8%-ға дейін өсті. Одақтағы өзара тауар саудасының көлемі 2015 жылдан бастап екі есе артып, 2024 жылы 100 млрд АҚШ долл. жетті", — деп әңгімеледі ЕЭК министрі. ЕЭК Интеграция және макроэкономика жөніндегі блогының басшысы бүгінгі күнге дейін ЕАЭО әлемдік экономикалық архитектураның маңызды элементі ретінде қалыптасқанына сенімді. "Қарымды әріптестерді қамтитын және мүше мемлекеттер экономикасының орнықтылығын арттыру, ЕАЭО-ны экономикалық қатынастардың әлемдік архитектурасына кіріктіру, экспорт географиясы мен көлемін кеңейту, сондай-ақ шетелдік инвестициялар мен технологияларды тарту міндеттерін шешу мүддесінде кешенді диалог жүргізуге мүмкіндік беретін икемді инфрақұрылым құрылды", – деп атап өтті ол. Комиссия әмбебап және бейінді халықаралық ұйымдармен өзара түсіністік туралы 46 меморандум, өңірлік интеграциялық және мемлекетаралық бірлестіктермен 14 меморандум, сондай-ақ үшінші елдердің үкіметтерімен, министрліктерімен, ведомстволарымен ынтымақтастық туралы 30 меморандум жасасты. Бұдан басқа, ЕАЭО мен үшінші елдер (Вьетнам, Иран, ҚХР және Сербия) арасындағы төрт сауда келісімі бар. Қазіргі уақытта БАӘ, Индонезия және Моңғолиямен сауда режимдерін ырықтандыру туралы уағдаластыққа қол жеткізу бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде. Одақпен диалогқа Оңтүстік Шығыс Азия елдері аса қызығушылық танытуда. АСЕАН-мен, сондай-ақ осы өңірдің елдерімен екіжақты негіздегі қарым-қатынас белсенді дамуда. "Ең жақын әріптестер – ТМД, ШЫҰ, БРИКС, АСЕАН елдерімен қарым-қатынас басымдықты болып қала беретіні сөзсіз. Геоэкономиканың күрделілігіне қарамастан, Одақтың жаңа әріптестерінің саны артып келеді", – деп атап көрсетті Эльдар Алишеров Одақ сауда келісімдерін жасасқан немесе байқаушы мәртебесін берген, ал Комиссия өзара іс-қимыл туралы меморандумға қол қойған үшінші елдер мен өңірлік экономикалық интеграция бірлестіктерінің ЖІӨ 71,9 трлн АҚШ долл. (Дүниежүзілік банктің деректері бойынша, сатып алу қабілетінің паритеті бойынша) немесе әлемдік ЖІӨ-нің 49,9%-ын құрайды. Бұл елдердің халқының саны 4,3 миллиард адам немесе әлем халқының 53,5%-ы.
13 наурыздың 2025 ЕЭК пен Өзбекстан Республикасы сауда-экономикалық ынтымақтастықтың басымдықты мәселелерін талқылады Еуразиялық экономикалық комиссия мен Өзбекстан Республикасының Үкіметі арасындағы өзара іс-қимыл жөніндегі бірлескен жұмыс тобының төртінші отырысы барысында өзара тиімді сауда-экономикалық ынтымақтастықты жандандыру мәселелері талқыланды. Кездесу 13 наурызда ЕЭК штаб-пәтерінде ЕЭК Интеграция және макроэкономика жөніндегі министрі Эльдар Алишеров пен Өзбекстан Республикасы Инвестициялар, өнеркәсіп және сауда министрінің орынбасары Хуррам Тешабаевтың тең төһрағалығымен өтті. "ЕАЭО-ға мүше мемлекеттер мен Өзбекстан Республикасы арасындағы сауда-экономикалық ынтымақтастық өзінің ауқымы бойынша да, тауарлар номенклатурасының кеңдігі бойынша да стратегиялық сипатта және тұрақты түрде оң серпінге ие болып отыр. Өзбекстан Республикасы Одақтың ТМД елдеріндегі сауда әріптестері арасында бірінші орында. ЕАЭО-ның ТМД елдерімен саудасының құндық көлемінің жартысына жуығы Өзбекстанның үлесіне тиесілі. Біздің саудамыз ЕАЭО-ға мүше мемлекеттер мен Өзбекстан Республикасы экономикасының өзара толықтырушы сипатын көрсетеді", — деп атап өтті ЕЭК Интеграция және макроэкономика жөніндегі министрі Эльдар Алишеров. Өз кезегінде Хуррам Тешабаев ЕАЭО-мен бизнес-диалогты ынталандыру үшін тиімді алаңдар құрылғанын, өнеркәсіптік кооперация және инфрақұрылым саласында жүздеген ірі жоба іске асырылып жатқанын атап өтті. Өзбекстан ЕАЭО қамқорлығымен өткізілетін үкіметаралық және ведомствоаралық отырыстарға, экономикалық форумдар мен көрмелерге, жоғары деңгейдегі консультациялар мен кездесулерге жүйелі түрде қатысады. Эльдар Алишеровтің сөзінше, ЕАЭО мен Өзбекстан арасындағы ынтымақтастықтың өзекті бағыттары 2024 жылғы қазан айында қол қойылған Еуразиялық экономикалық комиссия мен Өзбекстан Республикасы Үкіметінің 2024 – 2026 жылдарға арналған бірлескен іс-шаралар жоспарында дамытыла түсті. Отырыс барысында тараптар көлік саласын цифрландыру, өзара саудада логистикалық бағыттардың тиімділігін арттыру, ЕАЭО мен Өзбекстанның кедендік шекаралары арқылы өткізілетін халықаралық тасымалдың тауарлары мен көлік құралдары туралы ақпарат алмасуды ұйымдастырудың ықтимал тәсілдемелерін пысықтау, сондай-ақ бәсекелестік және тұтынушылардың құқықтарын қорғау салаларындағы ынтымақтастық мәселелерін талқылады. Отырыс қорытындысы бойынша ЕАЭО – ға мүше мемлекеттердің Өзбекстан бағытындағы "Еуразиялық агроэкспресс" бірлескен жобасын іске асырудың ауыл шаруашылығы өнімдері мен азық-түлікті жеткізудің көлік-логистика тізбегін дамыту, соның ішінде өнімді өзара жеткізуде жаңа логистикалық маршруттарды пысықтау үшін маңыздылығы атап өтілді. ЕЭК өкілдері ЕАЭО мен Өзбекстан арасындағы дәрілік препараттарды сәйкестендіру құралдарын өзара тануды, өзбек компанияларының өнеркәсіп пен АӨК-тегі бірлескен кооперациялық жобаларға қатысуын қамтамасыз ету мүмкіндіктерін пысықтауға дайын екендіктерін білдірді. Сондай-ақ, Өзбекстанның 2025 жылғы наурызда ЕАЭО-Өзбекстан кедендік транзитінің бірыңғай жүйесін қалыптастыру мәселелері бойынша кезекті консультациялар өткізу туралы ұсынысы қолдау тапты. Тараптар ЕАЭО Іскерлік кеңесі мен Өзбекстан СӨП-тің 2025 жылғы сәуірде бірлескен бизнес-диалог өткізу туралы бастамасымен келісті. Талқылаудың қорытындысы бойынша бірлескен жұмыс тобының бесінші отырысын 2026 жылы Өзбекстанда өткізу келісілді.
06 қыркүйектің 2024 30 қыркүйек – 1 қазан аралығында Ереванда ІІІ Еуразиялық экономикалық форум өтеді Еуразиялық экономикалық форумның басты тақырыбы — "ЕАЭО-ға 10 жыл: перспективалар мен басымдықтар". Форумға қатысушылар ЕАЭО-ның стратегиялық дамуы, жан-жақты кооперация және технологиялық ынтымақтастық, цифрландыру, көлік инфрақұрылымы мен логистиканы дамыту, ішкі нарықтың сапасы мен кәсіпкерлікті қолдау, сондай-ақ халықаралық ынтымақтастық сияқты Одаққа мүше мемлекеттердің экономикалық ынтымақтастығының өзекті бағыттарын талқылайды. Форумның іскерлік бөлімі сессияларының тақырыптамасы Еуразиялық "бестіктің" күн тәртібіндегі өзекті және бірлесе назар аударуды талап ететін мәселелерінің шешімін іздеуге бағдарланатын болады. Форум Еуразиялық үкіметаралық кеңестің отырысына орайластырылған және ЕАЭО елдерінің Үкімет басшылары мен мемлекеттік билік органдары өкілдерінің, үшінші елдер Үкіметтері мүшелерінің, ірі, орта және шағын бизнес басшыларының, Одақ шеңберінде өзара іс-қимылды дамытуға мүдделі халықаралық ұйымдар өкілдерінің қатысуы көзделген. Іс-шаралар 2024 жылы Армения Республикасының Еуразиялық экономикалық одақ органдарына төрағалық етуі шеңберінде өткізіледі. Іс-шара туралы толығырақ ақпаратты ЕЭФ-тің ресми сайтынан табуға болады.
13 наурыздың 2024 БҰҰ алаңында ОДМ-ға қол жеткізудегі өңірлік интеграцияның рөлі талқыланды БҰҰ-ның 2030 жылға дейінгі Орнықты даму саласындағы күн тәртібін өңірлік өлшеудің маңыздылығы және өңірлік интеграциялық бірлестіктердің Орнықты даму мақсаттарына (ОДМ) қол жеткізуге қосқан үлесі "ОДМ-ға қол жеткізудегі өңірлік интеграцияның рөлі: ЕАЭО және басқа құрылымдар" сайд-ивенті барысында талқыланды. Іс-шараны Еуразиялық экономикалық комиссия 12 наурызда БҰҰ ЕЭК Орнықты даму жөніндегі Өңірлік форумы шеңберінде бейне-конференц-байланыс форматында ұйымдастырды. Ашылуына Ресей Федерациясының БҰҰ-ның Женевадағы бөлімшесі жанындағы Тұрақты өкілінің орынбасары Сергей Васильев пен Армения Республикасының БҰҰ-ның Женевадағы бөлімшесі жанындағы Тұрақты өкілдігінің бірінші хатшысы Амбик Минасян қатысты. Негізгі баяндамашы ЕЭК Интеграция және макроэкономика жөніндегі министрі Сергей Глазьев, ал пікірсайыс модераторы "Валдай" клубының бағдарламалық директоры, ММХҚИ Еуропалық институтының ғылыми жетекшісі Олег Барабанов болды. "Еуразиялық экономикалық интеграция ЕАЭО мемлекеттерінің экономикалық дамуында маңызды рөл атқарады және ОДМ-ға қол жеткізуге ықпал ететін қосымша фактор болып табылады. ЕАЭО елдері осы мақсаттар мен міндеттерді өздерінің ұлттық бағдарламалық құжаттарына, даму стратегиялары мен тұжырымдамаларына ендіре отырып, ОДМ-ға қол жеткізу бойынша табысты қадамдар жасауда", — деп атап өтті Сергей Глазьев. Сергей Глазьев ОДМ-ның Еуразиялық өңірдегі бірқатар көрсеткіші бойынша, соның ішінде ЕАЭО-ның экономикалық интеграциялық күн тәртібін біртіндеп дамыту және спорт, денсаулық сақтау және білім беру салаларындағы экономикалық өзара іс-қимылдың әртүрлі қырына назар аудару есебінен алға басушылық жайында айтып берді. "ЕАЭО-ның экономикалық-технологиялық және зияткерлік көшбасшылыққа ие және халықтың әл-ауқатының жоғары деңгейін қолдайтын әлемнің барлық елі үшін өз игілігі өзіне жететін, үндесімді дамыған және тартымды макроөңірге айналуға деген ұмтылысы 2030-Күн тәртібімен айтарлықтай шамада әуендес келеді", — деп атап көрсетті Сергей Глазьев. ЕЭК министрі 1-ОДМ "Қайыршылықты жою" мен 2-ОДМ "Аштықты жоюды" іске асыруға айрықша назар аударды және ЕАЭО мемлекеттерінен азық-түліктің, бірінші кезекте бидай мен ұнның, сондай-ақ минералды тыңайтқыштардың сыртқы нарықтарына экспорт дәстүрлі түрде ЕАЭО экономикасының күшті жағы болып табылатынын, ал Одақ елдерінің өндірістік және ресурстық әлеуеті жүздеген миллион адамды азық-түлікпен қамтамасыз етуге қабілетті екенін атап өтті. Сергей Глазьев БҰҰ атап өткен жаһандық деңгейде бірқатар ОДМ бойынша прогрестің жеткіліксіз деңгейі негізінен елеулі реформалауды талап ететін қалыптасқан әлемдік валюта-қаржы жүйесінің жетілмегендігіне байланысты екенін атап көрсетті. ЕАЭО-да жасыл технологиялар мен жасыл экономика қағидаттары саласындағы экономикалық ынтымақтастықты дамытуға баса назар аудара отырып, ЕАЭО-ның ОДМ-ға қол жеткізуге қосқан үлесі туралы ЕЭК Макроэкономикалық саясат департаментінің директоры Асқар Жаппарқұлов толығырақ айтып берді. ЕЭК Сауда саясаты департаменті директорының орынбасары Каныбек Касымали уулу ОДМ мен ЕАЭО-ның климаттық күн тәртібінің өзара байланысына тоқталды. Сондай-ақ БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссиясы атқарушы хатшысының орынбасары Дмитрий Марьясин мен Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары кеңесінің (АӨСШК) және Еуразиялық даму банкінің (ЕАДБ) өкілдері өз пайымдауын білдіріп өтті. Анықтама  БҰҰ ЕЭК Орнықты даму жөніндегі Өңірлік форумы — тәжірибе алмасуға және ОДМ-ға қол жеткізу жөніндегі шешімдерді талқылауға арналған Еуропалық өңірдегі жыл сайынғы іс-шара. Орнықты даму саласындағы күн тәртібі кешенді сипаттағы әрі орнықты дамудың үш компонентінің – экономикалық өсудің, әлеуметтік интерацияның және экологиялық орнықтылықтың теңгерімділігін қамтамасыз ететін 17 мақсатты және 169 міндетті кірістіреді. 2022 жылдың соңында ЕЭК "Еуразиялық экономикалық одақ өңірінде Орнықты даму саласындағы мақсаттарға қол жеткізу" жинағын жариялады. Жинақта 2017-2021 жылдар ішінде Еуразиялық экономикалық одақта ОДМ-ның өңірлік тізбесінің көрсеткіштеріне қол жеткізу жөніндегі статистикалық деректер берілген. Өңірлік тізбеге 130 индикатор, соның ішінде жаһандық деңгейде мониторинг жүргізу үшін ұсынылған 63 индикатор, сондай-ақ ЕАЭО-дағы даму басымдықтарын көрсететін 67 индикатор кірді.

ЕАЭО ресурстары