Жаңалықтар

26 маусымның 2025 Руслан Давыдов: «Кеден одағы – Еуразиялық экономикалық одақты қалыптастырудың негізі» Минскіде Еуразиялық экономикалық форумның іскерлік бағдарламасының негізгі іс-шараларының бірі – «Кедендік реттеу саласындағы интеграциялық процестер: инновациялар және экономикалық артықшылықтар» атты панельдік сессиясы өтті. Сессияның модераторы ЕЭК Кедендік ынтымақтастық министрі Руслан Давыдов болды. Ол сессияға қатысушылармен - ЕАЭО-ға мүше елдердің кеден қызметтері басшыларының орынбасарларымен және бизнес-қоғамдастық өкілдерімен бірге кеден саласында инновацияларды енгізу перспективаларын және олардың Еуразиялық интеграцияны дамытуға әсерін талқылады. Кеден қызметтерінің өкілдері ЕАЭО құрылғаннан бергі 10 жыл ішіндегі жұмыс нәтижелерімен бөлісті, кеден қызметтерінің күнделікті қызметіне перспективалық технологияларды енгізу жоспарлары туралы айтып берді, ал іскер топтардың өкілдері кеден мен бизнестің өзара іс-қимылын жетілдіру жөнінде нақты ұсыныстар енгізді. «Кеден ісі саласындағы еуразиялық интеграция мақсаттарына қол жеткізу үшін Одақтың сыртқы экономикалық қызметін дамыту мақсатында қолайлы жағдайлар жасауға, сондай-ақ СЭҚ-қа адал қатысушылар үшін қолайлы іскерлік ахуал жасауға бағытталған Комиссияның және ЕАЭО-ға мүше елдердің кеден қызметтерінің үйлесімді бірлескен жұмысының маңызы зор», – деп атап өтті ЕЭК Кедендік ынтымақтастық жөніндегі министрі Руслан Давыдов.

26 маусымның 2025 Минскіде өтіп жатқан ЕЭФ-2025-те ядролық технологиялар саласындағы кооперацияның перспективалық бағыттары талқыланды 26 маусымда Минскіде IV Еуразиялық экономикалық форумда «Еуразиялық экономикалық одақтағы өнеркәсіптік ынтымақтастықтың негізгі бағыттары аясында 2030 жылға дейін ядролық технологияларды дамыту: ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің кооперациялық өзара іс-қимылының перспективалары» атты дөңгелек үстел өтті. Дөңгелек үстелге Еуразиялық экономикалық комиссияның өнеркәсіп және агроөнеркәсіптік кешен министрі Гоар Барсегян қатысты. Іс-шара мемлекеттік органдар мен ұйымдар басшыларының, Еуразиялық экономикалық одақ елдерінде және Өзбекстанда ядролық технологияларды дамытуға жауап беретін ғылыми топ өкілдерінің қызығушылығын тудырды. ЕЭК Министрі Комиссияда Еуразиялық технологиялық платформалар және өнеркәсіптік кооперацияға қаржылай жәрдемдесу механизмі сияқты қолданыстағы өнеркәсіптік кооперацияны ынталандыру жөніндегі құралдарды белсенді пайдалануға шақырды. «Ядролық және радиациялық машина жасау саласында Еуразиялық технологиялық платформаны құру саланың негізгі ұйымдарының кооперациялық ынтымақтастығын дамытуды қосымша ынталандырады және Одақ аясында мемлекеттік органдардың, бизнес пен ғылымның мүдделерін шоғырландыруға мүмкіндік береді», – деп атап өтті Гоар Барсегян. Дөңгелек үстелге қатысушылар Одақ елдерінің және ЕАЭО жанындағы байқаушы мемлекеттің, яғни Өзбекстанның ядролық медицина саласындағы негізгі құзыреттері мен жетістіктері, өнеркәсіптегі ядролық технологияларды дамыту туралы айтты. Радиоактивті фармацевтік дәрі-дәрмектердің инновациялық өндірісінен бастап, Қырғызстанда ядролық медицина орталығын құру жөніндегі Ресей-Қырғыз жобасын қоса алғанда, ядролық саладағы бірқатар бірлескен бастамаларды іске асыруға дейінгі көптеген мәселелер қозғалды. «Росатом» мемлекеттік корпорациясы Одақ мемлекеттерінің ғылыми ынтымақтастығын дамыту үшін зор маңызы бар КЖЗР көп мақсатты зерттеу реакторын құру жөніндегі жобаны таныстырды. Іс-шараға қатысушылар ұлттықтан жоғары деңгейде экономикалық және ғылыми-техникалық диалог деңгейін арттыруға, ядролық технологиялар саласындағы қолданбалы бірлескен жобаларды іске асыруға, медицинадан бастап АЭС-ке арналған жабдыққа дейінгі инновациялық әзірлемелермен алмасып отыруға келісті.

26 маусымның 2025 ЕЭФ-2025-те Еуразиялық экономикалық одақтағы еңбек көші-қонының болашағы талқыланды Минскіде Еуразиялық экономикалық форум – 2025 алаңында өткен «Бірыңғай еңбек нарығы: сын-қатерлер және перспективалар» атты тақырыптық сессиясының қатысушылары ЕАЭО-ның бірыңғай еңбек нарығының қызметін, дамудың ағымдағы қиындықтары мен стратегиялық бағыттарын талқылады. Еуразиялық экономикалық комиссияның экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов модератор болды.  Талқылауды аша отырып, ЕЭК министрі: «ЕАЭО үшін бірыңғай еңбек нарығы – еуразиялық интеграция процестерінің тиімділігінің өзіндік индикаторы, өйткені оның қызмет сапасы азаматтардың интеграцияның нақты артықшылықтарын қаншалықты сезінетінін және оларға сенетінін айқындайды», – деп атап өтті. Бақыт Сұлтановтың айтуы бойынша, Одақ жұмыс істеген 10 жыл ішінде ЕАЭО елдерінің азаматтары үшін еңбек қызметіне тең қолжетімділік қамтамасыз етілді, жұмысқа орналасу кезінде білім туралы құжаттарды тікелей мойындау, еңбекші мигранттарды әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыру мәселелері шешілді.  «Бұл шаралар жұмылудың айтарлықтай өсуіне алып келді: еңбек мигранттарының жыл сайынғы ағыны 2016 жылғы 770 мың адамнан 2024 жылы 1 миллион адамға дейін өсті», – деп бөлісті Бақыт Сұлтанов. Сессия аясында құқықтық өрісті жетілдіруді қоса алғанда, бірыңғай еңбек нарығын одан әрі дамыту бағыттары қаралды. Комиссия тұрақты негізде еңбек көші-қоны саласындағы Одақ құқығына сәйкес келуі тұрғысынан ЕАЭО елдерінің ұлттық заңнамаларындағы өзгерістерге мониторинг жүргізеді. Дамудың маңызды векторы еңбек көші-қоны саласындағы процестерді цифрландыру деп аталады. Қатысушылар цифрлық шешімдерді бірлесіп ілгерілету және енгізу қажет деген пікірге келді. Цифрландыру процестерді оңтайландырып қана қоймай, сонымен қатар ЕАЭО азаматтарын заңсыз көші-қон кедергілері мен тәуекелдерін барынша азайта отырып, жұмысқа орналасу мүмкіндіктері мен сол елде болу жағдайлары туралы неғұрлым толық және жедел ақпаратпен қамтамасыз етуге мүмкіндік беретіні атап өтілді. Сессияда белсенді дамып келе жатқан, бірақ ЕАЭО-да ұлттықтан жоғары деңгейде реттелмеген «платформалық жұмыспен қамтуға» ерекше назар аударылды және Одаққа мүше мемлекеттерде жұмыспен қамтудың мұндай нысанын реттеу даму процесінде екені атап өтілді. «Біздің кейінгі жетістігіміз өзгерістерге жедел ден қою, батыл шаралар ұсыну және Одақ елдері азаматтарының сұраныстарын ескеру қабілетіне байланысты. Бұл ретте бұл жұмысқа мүдделі тараптардың барынша кең ауқымын тарту маңызды», – деп атап өтті ЕЭК министрі. Пікірталасқа мемлекеттік органдардың, бизнестің, кәсіподақтардың және халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты. Сессияда айтылған көптеген бастамаларды ЕЭК ЕАЭО елдерімен бірлесіп бірыңғай еңбек нарығын одан әрі дамыту және оның тиімділігін арттыру үшін пысықтайтын болады.

26 маусымның 2025 Эльдар Алишеров: «ЕАЭО экономиканың негізгі салаларын дамытудың тұрақты оң динамикасын қамтамасыз етеді» Еуразиялық экономикалық комиссияның интеграция және макроэкономика министрі Эльдар Алишеров 26 маусымда Минскіде өткен IV Еуразиялық экономикалық форум аясында «ЕАЭО-ға 10 жыл: сын-қатерлер мен перспективалар» дөңгелек үстелінде негізгі баяндамашы ретінде сөз сөйледі. «Онжылдық кезең ішінде кеңес дәуірінен кейінгі Еуразияның неғұрлым жақын мемлекеттерінің бәсекелестік артықшылықтарын ұштастырудың және масштабтаудың әмбебап құралы ретінде құрылған Еуразиялық экономикалық одақ өзінің тиімділігін дәлелдеді және озық халықаралық практикаға сәйкес келетін батыл институционалдық және құқықтық базасы бар халықаралық интеграциялық бірлестік ретінде қалыптасты», – деп атап өтті Эльдар Алишеров.  Ол «жаһандық нарықтардың тұрақсыздығы және қолайсыз әлемдік саяси конъюнктурасы жағдайында ЕАЭО Одақ елдеріндегі макроэкономикалық ахуалды тұрақтандыруға ықпал ететінін, негізгі салаларды дамытудың тұрақты оң серпінін, ЕАЭО кеңістігінде қалыптасқан шаруашылық байланыстарды қолдауды қамтамасыз ететінін» ерекше атап өтті. Бұл ретте ЕЭК министрі оң сипатқа ие болған ЕАЭО экономикалық көрсеткіштерінің онжылдық динамикасына талдау жасады. Осылайша, Одақ құрылған сәттен бастап ЕАЭО-ның жиынтық ЖІӨ (2015 жылдан 2024 жылға дейін) 17,8%-ға, ал абсолюттік мәнде – 1 трлн долларға жуық өсті. 2023-2024 жылдары жиынтық ЖІӨ өсімі әлемдік орташа өсу қарқынынан асып, 4,3-4,4 % шегінде болды. Халықтың жалпы әл-ауқатын арттыруда прогреске қол жеткізілді. Жан басына шаққандағы ЖІӨ валюталарының сатып алу қабілетінің паритеті бойынша ЕАЭО-да 2023 жылы 2015 жылғы 22,7 мың доллардан 41,2 мың долларға дейін ұлғайды. 2024 жылы мүше мемлекеттердің өзара тауар саудасының құн көлемі 2015 жылмен салыстырғанда 2,1 есеге ұлғайып, 45,6 млрд долларға қарағанда 97,7 млрд долларға жетті. Одақ мемлекеттерінің ЕАЭО-дан тыс елдермен сыртқы сауда көлемі 10 жылда 1,4 есеге өсіп, 2024 жылы 795 млрд. АҚШ долларын құрады. Барлық мүше мемлекеттерде оң динамика тіркелді. Эльдар Алишеров ЕАЭО-ның тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капиталдың және еңбек ресурстарының бірыңғай нарықтарын құрудағы жетістіктеріне, сондай-ақ экономикалық процестерді цифрландыруды, кооперациялық ынтымақтастықты және Одақтың технологиялық әлеуетін ашуды, ортақ көліктік-логистикалық кеңістікті қалыптастыруды, интеграциялық әлеуеті бар жаңа салаларды дамытуды ерекше атап өтіп, 2023 жылы мемлекет басшылары қабылдаған 2030 жылға дейінгі және 2045 жылға дейінгі кезеңге арналған интеграция векторын айқындайтын декларацияға сәйкес Одақты дамытудың перспективалық бағыттарына жеке тоқталды. Баяндамашы сондай-ақ мүше мемлекеттердің интеграциялық өзара іс-қимылындағы кейбір «тар тұстарды» атап өтті, олардың арасында ЕАЭО-дағы ТШИ жалпы көлеміндегі өзара инвестициялардың аз үлес салмағы (ал бірқатар елдер үшін бұл ағындар Беларусь пен Қырғызстан үшін де маңызды), мүше мемлекеттердің табыс деңгейі бойынша жақындасуының тұрақты ұзақ мерзімді үрдісінің болмауы, сонымен қатар даму деңгейі бойынша елдер экономикаларының жақындасуына жәрдемдесудің институционалдық тетіктері әлі құрылмаған. Тараптар осы бағыттар бойынша жұмысын жалғастыруда. Дөңгелек үстелде ЕАЭО елдерінің әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы Одақ аясындағы интеграциялық процестерге онжылдық қатысу контекстінде ақпараттық брошюралар ұсынылды.

26 маусымның 2025 «Жасыл Еуразия» үшінші халықаралық климаттық конкурсының жеңімпаздары марапатталды 26 маусымда Минскіде IV Еуразиялық экономикалық форум аясында Еуразиялық экономикалық комиссиясы мен Жаңа жобаларды ілгерілету жөніндегі стратегиялық бастамалар агенттігі (СБА) ұйымдастырған «Жасыл Еуразия» үшінші халықаралық климаттық конкурсының қорытындысы шығарылды. Конкурстың негізгі міндеттері – Еуразиялық экономикалық одақ мемлекеттерінің тұрақты дамуына бағытталған жасыл күн тәртібіндегі технологиялық көшбасшыларды анықтау және климаттық митигация және бейімделу бойынша тиімді тәжірибелерді дәріптеу. «Конкурстың жылдан жылға өркендеп келе жатқаны қуантады. Биыл бізде ЕАЭО мен Еуразия құрлығынан басқа, 16 қатысушы ел бар. Атап айтқанда, конкурсқа бірнеше Африка мемлекеттері қатысты», – деп атап өтті ЕЭК сауда министрі Андрей Слепнев. Ол климаттық тәжірибелер экономикалық даму идеяларына сәйкес келуі үшін бәсекелестік бастаманың, экологиялық тазалықтың және экономикалық тиімділіктің үйлесіміне негізделгенін атап өтті. Конкурстың маңызды шарты – қатысушылар ұсынған шешімдер ортақ игілікке айнала отырып, қайталануы мүмкін. 2025 жылы конкурстың лауреаты ретінде 41 қатысушы анықталды, олар: Ресейден - 25, бесеуі Беларусьтен, екеуі Қытай мен Үндістаннан, біреуі Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Иран, Молдова, Эфиопия және Сенегал елдерінен болды. Сонымен қатар, ұйымдастырушылар халықаралық кооперациялық құрамдас бөлігі бар жобаларды, яғни оларды іске асыруға бірнеше мемлекет қатысқанын атап өтіп, «Еуразиялық перспектива» санатындағы екі өтпелі тәжірибені бөліп көрсетті. Сол күні «Жасыл Еуразия» конкурсы жобаларының таныстырылымы өтті, оның аясында сарапшылар құрамы конкурс жеңімпаздары мен жүлдегерлерінің тәжірибесін бағалады. Үшінші «Жасыл Еуразия» конкурсына Армения, Беларусь, Болгария, Үндістан, Иран, Қазақстан, Қырғызстан, Қытай, Молдова, Ресей, Сенегал, Тәжікстан, Түрікменстан, Өзбекстан, Эфиопия, Оңтүстік Африка елдерінен 295 өтінім қатысты. Климаттық митигация және бейімделу бойынша ең тиімді тәжірибелерді сараптамалық бағалау және іріктеу 10 номинация бойынша өтті.

26 маусымның 2025 Біліктілік талаптарын жақындастыру – ЕАЭО-дағы еңбек көші-қонын дамытудың маңызды факторларының бірі 26 маусымда Минскіде өткен Еуразиялық экономикалық форум аясында «Еңбек көші-қоны ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің орнықты экономикалық өсуі үшін ресурс ретінде: ЕАЭО аясында білікті және ғылыми мамандарды тарту және дамыту үшін жағдайлар жасау» атты дөңгелек үстел өтті. Іс-шараға мемлекеттік басқару органдарының өкілдері, кәсіпкерлер, еңбек көші-қоны жөніндегі сарапшылар, Ресей мен Қырғызстанның жетекші жоғары оқу орындарының ректорлары қатысты. Пікірталас барысында ЕАЭО еңбек нарығында сұранысқа ие мамандарды кәсіби даярлау, оларға қойылатын біліктілік талаптарын жақындастыру, жұмыскерлердің үздіксіз кәсіби дамуы және Одақтың ортақ еңбек нарығын дамытудың басқа да мәселелері талқыланды. ЕЭК еңбек көші-қоны департаментінің директоры Алтынай Омурбекова білікті кадрларға сұраныс артып келе жатқанын атап өтті. Статистика оң динамиканы көрсетеді: ЕАЭО-да тіркелген жұмыссыздық деңгейі ағымдағы жылы 0,7% - ға дейін төмендеді, бұл 2024 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда айтарлықтай аз. Алтынай Омурбекова 2025 жылғы тамыз айында өтетін Еуразиялық үкіметаралық кеңестің отырысында қарау үшін Комиссияның мүше мемлекеттермен бірлесіп дайындаған неғұрлым талап етілетін кәсіптер бойынша біліктілік талаптарды жақындастыру туралы баяндаманы ұсынды. Талдау көрсеткендей, ұлттық біліктілік жүйелері құрылымдық жағынан ұқсас, бірақ кәсіби құзыреттілікті растау процедураларында айырмашылықтар сақталады. Мысалы, дәнекерлеушілерге қойылатын талаптар Қазақстандағы міндетті аттестаттаудан бастап Ресей мен Қырғызстандағы біліктілікті ерікті бағалауға дейін әртүрлі болып келеді. Армения мен Беларуссияда мұндай аттестаттау мүлдем қарастырылмаған. Біліктілік талаптарын дәйекті жақындастыру үшін ЕЭК неғұрлым талап етілетін кәсіптердің тізбесін (ол жыл сайын жаңартылып отырады), сондай-ақ мүше мемлекеттер өздерінің ұлттық стандарттарын қалыптастыру кезінде пайдалана алатын автомобиль көлігі, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және құрылыс, білім беру және денсаулық сақтау салаларындағы осындай кәсіптерге қойылатын ұсынылатын біліктілік талаптарын әзірледі. Алтынай Омурбекованың айтуы бойынша, ЕАЭО-ның бірыңғай еңбек ресурстары нарығын дамытудың басымды бағыттарының бірі ЕАЭО-ның әртүрлі елдерінде алған білім мен құзыреттерді тиімді пайдалану мақсатында неғұрлым талап етілетін кәсіптер бойынша ұсынылатын біліктілік талаптарын әзірлеу бойынша қатысушы елдермен жұмысты жалғастыру болып табылады. «Жұмыскерлердің кәсіби дағдыларын бағалауға қойылатын біліктілік талаптары мен тәсілдерін жақындастыру ЕАЭО-дағы интеграциялық процестерді одан әрі тереңдету және еуразия өңірінің еңбек әлеуетін тиімді пайдалану үшін маңызды қадам болып табылады», – деп түйіндеді ЕЭК департаментінің директоры.

26 маусымның 2025 Арзыбек Қожошев: «Бүгінгі таңда көлік жұмысқа, оқуға, әлеуметтік өмірге қол жеткізудің негізгі шарты болып табылады» Көлік саласындағы интеграцияның Еуразияның орнықты дамуын қамтамасыз етуге тигізетін әсері «Үлкен Еуразия аймағындағы орнықты көлік: ұтқырлық, мультимодальдық және цифрландыру» атты сессиясының басты тақырыбына айналды. Іс-шара Минскіде IV Еуразиялық экономикалық форум алаңында өтті. «Көлік және инфрақұрылым халықтың барлық топтары, соның ішінде шалғай аудандардың тұрғындары үшін әділ баға белгілеу кезінде қолжетімді болуы тиіс», – деп атап өтті Еуразиялық экономикалық комиссияның энергетика және инфрақұрылым министрі Арзыбек Қожошев. Сөз сөйлеу барысында цифрлық технологияларды, инфрақұрылымды, халықаралық көлік дәліздерін, контейнерлік және мультимодальды тасымалдарды дамыту егжей-тегжейлі қаралды. Энергия тиімділігін арттыру, қоршаған ортаның ластануын азайту, көліктің шамадан тыс жүктелуі мәселелері талқыланды. «ЕАЭО тұрақты көлік қағидаттарын іске асыруға дәйекті және серпінді түрде көшуде. Фокус Одақ транзитін пайдалану тиімділігін арттыруға, зияткерлік көлік жүйелерін дамытуға, инфрақұрылымды жаңғыртуға бағытталған», деп атап өтті ЕЭК министрі. Пікірталас алаңы мемлекеттік органдардың, бизнес-қоғамдастықтың және халықаралық ұйымдардың өкілдерін біріктірді. Сессия спикерлері Армения Республикасы Аумақтық басқару және инфрақұрылым министрлігінің, Беларусь Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің, Қазақстан Республикасы Көлік министрлігінің, Қырғыз Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің, Ресей Федерациясы Көлік министрлігінің және ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің үйлестіру көлік кеңесінің атқарушы комитетінің басшылары, Иран өкілдері болды.

Жаңалықтар

Іздеу нәтижелері: 6867