Жаңалықтар

22 шілденің 2025 БҰҰ-да ЕЭК-тің еуразиялық интеграцияның тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізуге әсері туралы баяндамасы ұсынылды ЕЭК-тің Еуразиялық экономикалық одақ елдерінде еуразиялық экономикалық интеграцияның тұрақты даму мақсаттарына (ТДМ) қол жеткізуге әсері туралы екінші баяндамасының негізгі қорытындылары БҰҰ-ның Нью-Йорктегі штаб-пәтерінде ұсынылған. ЕЭК энергетика және инфрақұрылым министрі Арзыбек Қожошев Біріккен Ұлттар Ұйымының Тұрақты даму жөніндегі жоғары деңгейдегі саяси форумының (ТДСФ) екі негізгі алаңында баяндама жасады. ТДСФ жалпы пікірталас барысында сөз сөйлеген Арзыбек Қожошев ЕАЭО-ның қарқынды дамып келе жатқан интеграциялық бірлестік ретіндегі рөлін атап өтті. Бұл ретте, еуразиялық экономикалық интеграцияны тереңдету еуразиялық «бестік» елдерінің ТДМ-ға қол жеткізуіне ықпал ететін қосымша фактор ретінде қызмет етеді. «ЕАЭО-ның 185 миллионнан астам тұтынушысын біріктіретін бірыңғай нарықпен табысты қызметі және келісілген экономикалық саясаттарды дәйекті іске асыруы экономикалық өсудің катализаторына айналды. 2024 жылдың қорытындысы бойынша ЕАЭО елдерінің жиынтық ЖІӨ 4%-ға өсті және екінші жыл қатарынан әлемдік деңгейден жоғары болды», – деп атап өтті Арзыбек Қожошев. Арзыбек Қожошев тұрақты дамудың өңірлік өлшемі тақырыбын «ТДМ-ды іске асырудың өңірлік перспективалары» сессиясында жалғастырды. Ол ЕАЭО-ның тәжірибесін жаһандық мақсаттарға қол жеткізу жөніндегі ұлттық стратегияларды толықтыратын өңірлік деңгейдегі ынтымақтастықтың маңыздылығын айқын дәлел ретінде ұсынды.  ЕЭК министрі Комиссияның прогреске мониторинг жүргізу әдістемесі туралы «ТДМ-ға қол жеткізудің өңірлік көрсеткіштері тізімінде» айтып берді. Сонымен қатар ол Одақты дамытудың ұзақ мерзімді стратегияларын іске асыру ТДМ кең спектріне қол жеткізуге бағытталатынын атап өтті. Сондай-ақ ЕАЭО аясында экономикалық процестерді 2030 жылға дейін және 2045 жылға дейінгі кезеңге одан әрі дамыту туралы «Еуразиялық экономикалық жол» декларациясы екенін еске салды.  Арзыбек Қожошев Комиссияның ТДМ-ға қол жеткізуге ықпалын талдауды жалғастыру және оның нәтижелерімен халықаралық қоғамдастықпен бөлісу жоспарлары туралы хабарлады, осылайша 2030-Күн тәртібін іске асыруға бағытталған жаһандық күш-жігерге өз үлесін қоспақ. Біріккен Ұлттар Ұйымының Экономикалық және Әлеуметтік Кеңесінің (ЭКОСОС) қамқорлығымен жұмыс істейтін ТДСФ ТДМ-ға қол жеткізу барысына шолу жүргізуге арналған БҰҰ-ның негізгі алаңы болып табылады. «ТДМ-ға қол жеткізудің өңірлік көрсеткіштер тізімі» — интеграциялық процестер мен ТДМ-ға қол жеткізу динамикасының өзара байланысын терең талдауға мүмкіндік беретін 130 көрсеткіштен (олардың 67-сі еуразиялық интеграцияның басымдықтарына тән ерекшеліктер) тұратын кешенді құрал.

22 шілденің 2025 ЕЭК Кеден заңнамасы және құқық қолдану практикасы департаментінің директоры болып Қуат Рахимов тағайындалды Қуат Жеңісұлы Рахимов 1970 жылы Көкшетау облысы (Қазақстан) Қызылту ауылында дүниеге келген. 1996 жылы Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университетін, 2001 жылы Көкшетау экономика және менеджмент институтын бітірген. 1998 жылдан 2020 жылға дейін Қазақстан Республикасының кеден органдарында әртүрлі лауазымдарда, оның ішінде басшылық лауазымдарда жұмыс істеді, атап айтқанда: Кеден әдіснамасы департаментінің Кедендік рәсімдер әдіснамасы басқармасының басшысы, Бақылау департаментінің Транзит басқармасының басшысы, Кеден әдіснамасы департаментінің директоры, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің кедендік операцияларды әкімшілендіру департаментінің директоры болып қызмет атқарды. 2020 жылғы қарашадан 2024 жылғы қазанға дейін Қазақстан Республикасының Қырғыз Республикасындағы Елшілігінің кеңесшісі, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетінің өкілі. 2025 жылғы 18 шілдеден бастап Еуразиялық экономикалық комиссияның Кеден заңнамасы және құқық қолдану практикасы департаментінің директоры болып тағайындалды.

18 шілденің 2025 Арзыбек Қожошев БҰҰ Бас хатшысының орынбасарымен кездесті 17 шілдеде Нью-Йорктегі БҰҰ-ның штаб-пәтерінде ЕЭК энергетика және инфрақұрылым министрі Арзыбек Қожошев БҰҰ Бас хатшысының орынбасары, Ең аз дамыған елдер, теңізге шыға алмайтын дамушы елдер және шағын аралдық дамушы мемлекеттер бойынша жоғары өкілі Рабаб Фатима ханыммен кездесті. Арзыбек Қожошев Жоғары өкіл кеңсесінің мемлекеттердің осал топтарының мүддесі үшін жүзеге асырып жатқан белсенді әрі дәйекті қызметі үшін алғысын айтты, сондай-ақ БҰҰ-ның көлік байланысы саласындағы халықаралық күн тәртібін ілгерілету жөніндегі күш-жігерінің маңыздылығын атап өтті. Кездесу барысында тараптар тұрақты көлікті дамытудың, өңірлік интеграцияның және теңізге шыға алмайтын елдер үшін сауда-экономикалық мүмкіндіктерді кеңейтудің маңызды мәселелерін талқылады. Министр ЕЭК-тің бірыңғай көлік кеңістігін құру, инфрақұрылымдық және әкімшілік кедергілерді жою, сондай-ақ логистиканың цифрлық трансформациясы мәселелеріне баса мән беретінін атап өтті. Кездесу соңында Арзыбек Қожошев осы пікір алмасудың ЕЭК пен Жоғары өкіл кеңсесі арасындағы ұзақ мерзімді және сындарлы ынтымақтастықтың негізі болатынына үмітті екенін айтты. БҰҰ-ның Ең аз дамыған елдер, теңізге шыға алмайтын дамушы елдер және шағын аралдық дамушы мемлекеттер бойынша жоғары өкілінің кеңсесін 2001 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізуде және халықаралық міндеттемелерді орындауда бірегей проблемаларға тап болған бірқатар осал мемлекеттерді қолдау мақсатында құрған болатын.

18 шілденің 2025 ЕАЭО-да Тауарлардың электрондық саудасы туралы келісімге 2025 жылдың соңына дейін қол қойылуы мүмкін 17 және 18 шілдеде Еуразиялық экономикалық комиссия алаңында ЕЭК кедендік-тарифтік және тарифтік емес реттеу департаменті директорының орынбасары Аскат Бековтың төрағалығымен Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің атқарушы билік және бизнес органдарының қатысуымен бетпе-бет сараптамалық консультациялар өтті, олардың барысында ЕАЭО-дағы Тауарлардың электрондық саудасы туралы келісім жобасын мемлекет ішінде келісу қорытындылары қаралды. Қатысушылар тауарлардың өзара электрондық саудасын жалпыодақтық реттеудің ерекшеліктері, тұтынушылардың құқықтарын қамтамасыз ету және оларды қорғау қағидаттары, электрондық құжат айналымын қолдану тәсілдері, бірыңғай ұғымдық аппарат негіздері, цифрлық тауарлар айналымының талаптары бойынша шешілмеген келіспеушіліктерді талқылады. "Келісімнің негізгі міндеті – Одақтың ішкі нарығында электрондық сауданы жүзеге асырудың жалпы ашық ережелерін белгілеу. Бұл тауарлардың және ілеспе қызметтердің қозғалыс еркіндігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл қарқынды цифрландыру аясында біздің барлық елдеріміздің экономикаларының өсуіне айтарлықтай серпін береді", – деп атап өтті Асқат Беков. Өткен консультациялардың нәтижелерін ескере отырып, ЕАЭО-да Тауарлардың электрондық саудасы туралы келісімге қол қою 2025 жылдың соңына дейін өткізілуі мүмкін. Келісім 2021 жылы Еуразиялық үкіметаралық кеңестің шешімімен бекітілген Еуразиялық экономикалық одақ аясында Электрондық сауданы дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау жөніндегі іс-шаралар жоспарын іске асыру шеңберінде әзірленген.

17 шілденің 2025 Арзыбек Қожошев GEIDCO басшылығымен жұмыс кездесуін өткізді Еуразиялық экономикалық комиссияның энергетика және инфрақұрылым министрі Арзыбек Қожошев Энергожүйелердің жаһандық бірлестігі (GEIDCO) саласындағы даму және ынтымақтастық ұйымының атқарушы хатшысы Чень Чжицзянмен жұмыс кездесуін өткізді. Кездесу барысында тараптар халықаралық энергетикалық ынтымақтастықты одан әрі дамытуды, тұрақты технологияларды ілгерілетуді және жаһандық энергетикалық ауысу жағдайында стратегиялық әріптестікті нығайтуды талқылады. Сондай-ақ жаһандық климаттық күн тәртібі және тұрақты энергетикалық даму, соның ішінде энергетикалық ауысуды жеделдету, энергетикалық жүйелерді цифрландыру және парниктік газдар шығарындыларын азайту сияқты мәселелер қозғалды. "GEIDCO таза және жаңартылатын көздерден алынатын электр энергиясына қарқынды дамып келе жатқан жаһандық сұранысты қанағаттандыруға айтарлықтай үлес қосып келеді. Бұл күш-жігер БҰҰ-ның "Баршаға арналған тұрақты энергетика" мақсатын іске асыруда және климаттың өзгеруіне қарсы күресте шешуші рөл атқарады", – деп атап өтті Арзыбек Қожошев. ЕЭК министрі бұл жолдағы маңызды қадам ЕАЭО-ның 2045 жылға дейінгі климаттық саясат және төмен көміртекті даму саласындағы мақсаттары белгіленген "Еуразиялық экономикалық жол" декларациясына қол қою болғанын атап өтті. Кездесу қорытындысы бойынша тараптар диалогты жалғастыруға және практикалық өзара іс-қимылды кеңейтуге дайын екендіктерін айтты.

17 шілденің 2025 ЕАЭО-ның бірқатар техрегламенттерінің стандарттар тізбесін өзектендіру мәселесі бейінді Консультативтік комитетте талқыланды Техникалық реттеу, санитарлық, ветеринарлық және фитосанитарлық шараларды қолдану жөніндегі Консультативтік комитеттің 60-шы отырысында ЕЭК ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарына техникалық регламенттердің жекелеген міндетті талаптарының орындалуын бақылау бойынша жетіспейтін әдістемелерді әзірлеу мақсатында Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің ұсыныстары талқыланды. Әзірлеуге құс еті мен оны қайта өңдеу өнімдеріне арналған техрегламентті зерттеудің (өлшеудің) екі әдістемесі ұсынылды. Олар құс өнімдеріндегі гормоналды және гормонға ұқсас заттардың қалдықтарын бақылау және құс етінен алынған өнімді салқындатып сақтау кезінде бөлінген ылғалдың массалық үлесін нормалау бөлігінде ЕАЭО ТР 051/2021 "кейінге қалдырылған" нормаларын іске асыруға бағытталған. Сонымен қатар, КО ТР 029/2012 "Тағамдық қоспалардың, хош иістендіргіштердің және технологиялық көмекші құралдардың қауіпсіздік талаптарын" және Темекі өнімдеріне арналған техникалық регламенттің" (КО ТР 035/2014) талаптарын қамтамасыз ету үшін тамақ және темекі өнімдеріндегі кумариннің массалық үлесін өлшеу әдістемесін әзірлеу ұсынылды. Аталған жұмыстардың барлығын Комиссияның 2026-2027 жылдарға арналған ҒЗЖ жоспарына енгізу жоспарланып отыр. Отырыста иондаушы сәулелену көзі болып табылатын өнімге, сондай-ақ құрамында радиоактивті заттар бар бұйымдар мен тауарларға қойылатын бірыңғай санитарлық-эпидемиологиялық және гигиеналық талаптарды өзектендіру бойынша ұсыныстар мақұлданды. Кеден одағы Комиссиясының 2010 жылғы 28 мамырдағы № 299 шешімімен бекітілген БСТ-ның II-тарауының 11-бөліміне енгізілетін тиісті өзгертулердің жобасы құқық қолдану практикасын және осындай өнімге қойылатын қолданыстағы талаптарды талдау нәтижелерін ескере отырып әзірленді және атап айтқанда Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің талаптарымен үйлестіруге бағытталған. Сонымен қатар "Парфюмерлік-косметикалық өнімнің қауіпсіздігі туралы" (КО ТР 009/2011) және "Сұйық және газ тәрізді көмірсутектерді тасымалдауға арналған магистральдық құбырларға қойылатын талаптар туралы" (ЕАЭО ТР 049/2020) екі техрегламентке арналған стандарттар тізбесіне енгізілетін өзгертулер мақұлданды. Сондай-ақ, Консультативтік комитет жанындағы бірқатар тақырыптық жұмыс топтары мен кіші комитеттердің өзекті құрамдары бекітілді. Отырыс қорытындысы бойынша ЕЭК Техникалық реттеу министрі Валентин Татарицкий Консультативтік комитет мүшелеріне маңызды мәселелерді қарау барысында танытқан сындарлы да ынталы көзқарастары үшін алғысын білдірді, Одақтың техникалық заңнамасын уақытылы және жан-жақты пысықтауды ұйымдастыру үшін осы алаңның маңыздылығы мен нәтижелілігін атап өтті, бейінді реттеушілер мен бизнес арасындағы келісілген шешімдерін тиімді әзірлеу бойынша вектордың сақталып қалатынына сенетінін айтты.

Жаңалықтар

ЕАЭО ресурстары