Жаңалықтар

30 қыркүйектің 2024 Ереванда ЕАЭО бірыңғай еңбек нарығын дамыту перспективалары талқыланды Еревандағы Еуразиялық экономикалық форум алаңында Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің жетекші сарапшылары жиналған «Бірыңғай еңбек нарығы: даму перспективалары» атты тақырыптық сессия өтті. Сессия жұмысына еңбек және әлеуметтік қорғау министрліктерінің, бизнес-қауымдастықтардың, ЕАЭО мемлекеттерінің кәсіподақтарының, халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты. Олар еңбек нарығының қажеттіліктерін болжау, кәсіби дағдыларды тану, трансшекаралық кәсіби даму, қоғамдық ұйымдардың рөлі, сондай-ақ еңбек мигранттары мен олардың отбасы мүшелерінің денсаулығын сақтау мәселелерін талқылады. Сессияның модераторы Еуразиялық экономикалық комиссияның Экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов болды. Министр Одақтың құқығымен мемлекетаралық жұмысқа орналасу процесі жеңілдетілгенін және ЕАЭО-ға заңды және қауіпсіз еңбек көші-қоны үшін жағдайлар жасалғанын атап өтті. «Одақтағы бірыңғай еңбек нарығы шеңберінде еңбекшілерді зейнетақымен қамсыздандыру мәселелері шешілді, мемлекетаралық жұмысқа орналасу үшін пайдалы цифрлық сервистер құрылуда, педагогтардың, заңгерлердің білімі, ғылыми дәрежелері туралы құжаттарды тану мәселелерінде алып қою жойылды, болу еліндегі әкімшілік рәсімдерді оңайлату перспективалары талқылануда», – деп атап өтті ЕЭК министрі. ЕАЭО ішіндегі еңбек көші-қонының орташа жылдық ағыны миллионға жуық адамды құрайды. Еңбек мигранттарының ең көп саны құрылыста (23% немесе 230 мың адам), көтерме және бөлшек саудада (15% немесе 150 мың адам), тауарларды тасымалдау мен сақтауда (8% немесе 80 мың адам), өңдеуші өндірісте (5% немесе 50 мың адам) және ауыл шаруашылығында (2% немесе 20 мың адам) жұмыс істейді. «Сессияда айтылған барлық ұсыныстар мен бастамаларды мұқият пысықтауды жоспарлап отырмыз. Біздің мақсатымыз - бірыңғай еңбек нарығының жұмыс істеуін жақсарту және Одақта еңбек көші-қоны үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау», - деп түйіндеді Бақыт Сұлтанов.

26 маусымның 2024 ЕЭК халықтың денсаулығын сақтау мәселелері бойынша өңірлік және елдік ынтымақтастықты қолдайды Бішкекте болып өткен Орталық Азияда денсаулық сақтау саласына инвестициялар жөніндегі халықаралық форумда Еуразиялық экономикалық комиссияның Еңбек көші-қоны және әлеуметтік қорғау департаментінің директоры Алтынай Омурбекова Еуразиялық экономикалық одақтағы көшіп келуші еңбекшілердің денсаулығын қорғау саласындағы тәжірибемен бөлісті. Форумға ЕАЭО-ға мүше мемлекеттерді қоса, Орталық Азия елдерінің, Біріккен Ұлттар Ұйымы агенттіктерінің және Еуропалық одақ мекемелерінің, даму агенттіктерінің, өңірлік және халықаралық құрылымдардың, даму банктерінің және басқа да ұйымдардың өкілдері қатысты. Іс-шараға қатысушылар денсаулық сақтау саласына капитал салуды ұлғайтуды, инфекциялық және инфекциялық емес аурулармен күресуге байланысты Орнықты даму мақсаттарына қол жеткізуге жәрдемдесуді, көшіп келуші еңбекшілердің денсаулығын қорғауды талқылады. "ЕАЭО-ға еңбек көші-қоны тасқынының ұлғаюы азаматтардың денсаулығын нығайту және қорғауға, еңбекшілер мен олардың отбасы мүшелеріне медициналық көмек көрсетуге байланысты проблемаларды шешу мақсатында Одақ елдерінің тиісті органдарының бұдан да тығыз өзара іс-қимылының қажеттігін талап етеді", – деп атап өтті Алтынай Омурбекова. ЕЭК Департаментінің директоры Форумға қатысушыларды Комиссияның 2025-Стратегиясының денсаулық сақтау саласындағы іс-шараларын іске асыру жөніндегі жұмысы жайында хабардар етті. Форум аясында Алтынай Омурбекованың Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) өкілдерімен – өңірдегі төтенше жағдайларға қарсы іс-қимыл жөніндегі директордың міндетін уақытша атқарушы Гундо Вейлермен және елдік қолдау тобының жетекшісі Кристина Майер-Стендермен жұмыс кездесуі болып өтті. Тараптар екіжақты ынтымақтастықты тереңдету туралы, соның ішінде Комиссияның ДДҰ-ның әртүрлі бөлімшелерімен және өңірлік бюроларымен диалогын жолға қою туралы уағдаласты. 2024 жылғы қазанда ЕАЭО елдерінің бірінде жұмысқа орналасу мемлекетіндегі көшіп келуші еңбекшілер мен олардың отбасы мүшелерінің денсаулығын қорғау жөніндегі бірлескен іс-шараны өткізу туралы уағдаластыққа қол жеткізілді. Орталық Азиядағы денсаулық сақтау саласына инвестициялар жөніндегі халықаралық форумды ДДҰ Еуропалық өңірлік бюросы Қырғыз Республикасының Денсаулық сақтау министрлігімен бірлесіп, Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаровтың қамқорлығымен ұйымдастырды. ЕЭК пен ДДҰ-ның өзара іс-қимылы 2021 жылғы 13 қазанда Минскіде қол қойылған Өзара түсіністік туралы меморандум негізінде жүзеге асырылады.

14 маусымның 2024 ЕЭК пен БҰҰ ЭСКАТО еңбек көші қоны және әлеуметтік қорғау мәселелерін талқылады Біріккен Ұлттар Ұйымының Азия және Тынық мұхитына арналған Экономикалық және әлеуметтік комиссиясы (БҰҰ ЭСКАТО) ұйымдастырған «Солтүстік және Орталық Азиядағы көші-қон бойынша фактологиялық базаны нығайту: деректер, гендерлік аспектілердің әсері және ақша аударымдары» атты сарапшылар тобы кеңесі мен семинарға қатысушылар еңбек көші-қонын дамыту және әлеуметтік қорғау мәселелерін талқылады. Еуразиялық экономикалық комиссияның еңбек көші-қоны және әлеуметтік қорғау департаментінің директоры Алтынай Омурбекова Еуразиялық экономикалық одақтың бірыңғай еңбек нарығының жай-күйі мен даму перспективалары туралы баяндама жасады. Ол ЕЭК пен БҰҰ ЭСКАТО ынтымақтастығының ерекше маңыздылығын атап өтті:  «Біздің өзара іс-қимылымыз еңбек көші-қоны және әлеуметтік қорғау жөніндегі өңірлік стратегияларды дамыту үшін жаңа перспективалар ашады. Тәжірибе мен білім алмасу қазіргі әлемнің сын-тегеуріндеріне тиімдірек ден қоюға және Одақ елдерінің барлық азаматтары үшін анағұрлым қолайлы жағдайлар жасауға көмектеседі». Іс-шараға қатысушылар ЕАЭО-да ақша аударымдары жүйесін дамыту перспективаларын талқылап, құқықтық базаны жетілдіру, ақша операцияларының ашықтығы мен қауіпсіздігін арттыру қажеттігін атап өтті. ЭСКАТО – БҰҰ-ның Азия мен Тынық мұхитқа арналған Экономикалық және әлеуметтік комиссиясы, БҰҰ-ның бес өңірлік комиссияның біреуі болып табылады. ЭСКАТОНЫҢ штаб-пәтері Таиланд Корольдігінің Бангкок қаласында орналасқан. ЭСКАТО құрамына 53 мемлекет (оның ішінде Армения Республикасы, Қазақстан Республикасы, Қырғыз Республикасы және Ресей Федерациясы), сондай-ақ 9 қауымдастырылған қатысушы кіреді. ЕЭК пен БҰҰ ЭСКАТО-ның өзара іс-қимылы 2019 жылғы 17 мамырда Қазақстанда қол қойылған Өзара түсіністік туралы меморандумға негізделген.  

11 маусымның 2024 Бақыт Сұлтанов: «Комиссияның ЕАЭО-дағы бірыңғай еңбек нарығын дамыту кезіндегі міндеті – оны еңбек мигранттары үшін барынша қолайлы ету» Еуразиялық экономикалық комиссияның Экономика және қаржы саясаты министрі Бақыт Сұлтанов 10-11 маусымда Женевада өткен Халықаралық көші-қон ұйымының (ХКҰ) Этикалық жалдау саясатын ілгерілету жөніндегі жаһандық желінің II халықаралық кездесуіне қатысты.  Сапар аясында ЕЭК министрі ХКҰ Бас директоры Эми Поуппен кездесті. Тараптар бірлескен жобаларды іске асыру жөніндегі жоспарды, атап айтқанда, этикалық жалдау саясатын ілгерілету жөніндегі ХКҰ-ның жаһандық желісіне Комиссияның қатысуын, сондай-ақ біліктіліктердің салыстырмалылығына негізделген жұмысшылардың кәсіби дағдыларын тану саласындағы шешімдерді әзірлеуде ХКҰ-ның тәжірибесін пайдалану мәселесін талқылады. Бақыт Сұлтанов атап өткендей, «Комиссияның негізгі міндеттерінің бірі – бірыңғай еңбек ресурстары нарығын дамыту және ЕАЭО-да жұмысқа орналасудың қолайлылығын одан әрі арттыру». Сапар аясында министр Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) Денсаулық сақтау және көші-қон жөніндегі жаһандық бағдарламасының директоры Сантино Северонимен де кездесті. Бақыт Сұлтанов Комиссия мен ДДҰ ынтымақтастығының жоғары деңгейін атап өтті: «ЕЭК ЕАЭО мемлекеттерімен бірлесіп, 2025-Стратегиясында көзделген бірқатар құжаттарды дайындады, оларды әзірлеу кезінде ДДҰ ұсынымдары мен материалдары ескерілді. Бұл жұмыстың нәтижелері ЕАЭО елдерінің мемлекеттік органдарының қызметінде қолданылып келеді және ұлттық стратегиялық құжаттарды дайындау кезінде пайдаланылады». Тараптар ЕЭК-тің ДДҰ-ның әртүрлі бөлімшелерімен және өңірлік бюроларымен байланыс орнатуға, екіжақты ынтымақтастықты тереңдетуге және еуразиялық «бестік» елдерінің денсаулық сақтау министрлерінің қатысуымен бірлескен іс-шаралар өткізуге жәрдемдесу туралы уағдаласты. Этикалық жалдау саясатын ілгерілету жөніндегі ХКҰ ғаламдық желісін Халықаралық көші-қон ұйымының бас директоры және Біріккен Ұлттар Ұйымы жанындағы Швецияның елшісі Женевада 2020 жылдың 3 желтоқсанында құрған болатын. Желінің алғашқы отырысы 2021 жылғы 4 мамырда өтті. ЕЭК ХКҰ-мен 2013 жылғы сәуірде қол қойылған Меморандум негізінде өзара іс-қимыл жасайды, оның аясында көші-қон ахуалына және ЕАЭО мемлекеттерінің аумағында көші-қон заңнамасын қолдану практикасына мониторинг, көші-қонды басқарудың халықаралық тәжірибесін зерделеу және т.б. жүзеге асырылады. 2016 жылдың қыркүйек айында Комиссия ХКҰ кеңесінде бақылаушы мәртебесін алды.

02 майдың 2024 ЕАЭО елдерінде ғылыми дәрежелер өзара таныла бастады 2 мамырда 2023 жылғы 8 маусымда Еуразиялық үкіметаралық кеңестің отырысында қол қойылған Еуразиялық экономикалық одақ мемлекеттеріндегі ғылыми дәрежелер туралы құжаттарды өзара тану туралы келісім күшіне енді. Енді мұндай құжаттардың иелері жұмысқа орналасқан мемлекетте ғылыми дәрежесі үшін белгіленген үстемеақыларды немесе жеңілдіктерді талап ететін жағдайларды қоспағанда, еуразиялық «бестік» елдері азаматтарының ғылыми дәрежесі туралы ұлттық құжаттар Одақтың басқа мемлекетінде еңбек ету үшін автоматты түрде (танудың ұлттық рәсімдерін жүргізбей) танылады. «Келісім жоғары білікті мамандардың икемділігін арттыруға бағытталған және еңбек ресурстарының орын ауыстыру еркіндігін дамытуға ықпал ететін болады», – деп атап өтті Еуразиялық экономикалық комиссияның экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтанов.

15 наурыздың 2024 ЕЭК-те ЕАЭО елдерінен келген "өзін-өзі жұмыспен қамтитындардың" Ресейде болу мәселесі талқыланды Еуразиялық экономикалық комиссия Алқасы жанындағы Көші-қон саясаты жөніндегі консультативтік комитет жанындағы көші-қон жөніндегі жұмыс тобына қатысушылар Ресей Федерациясында "өзін-өзі жұмыспен қамтитындар" ретінде еңбек қызметін жүзеге асыратын Еуразиялық экономикалық одақ мемлекеттері азаматтарының болу мерзіміне қатысты мәселелерді қарады. Отырысқа ЕЭК-тің, Одақ елдері уәкілетті органдарының өкілдері, сондай-ақ көші-қон және әлеуметтік қорғау мәселелері жөніндегі сарапшылар қатысты. Комиссияның Еңбек көші-қоны және әлеуметтік қорғау  департаменті директорының орынбасары Олег Артамонов Ресейде "Кәсіптік табыс салығы" арнайы салық режімін белгілеу жөнінде эксперимент жалғасып жатқанын, соның шеңберінде Одақ елдерінің азаматтары "өзін-өзі жұмыспен қамтитындар" ретінде тіркелуі мүмкін екендігі туралы хабарлады. Ресей ФСҚ деректері бойынша, 2023 жылдың тоғыз айы ішінде ЕАЭО мемлекеттерінің "өзін-өзі жұмыспен қамтитын" 183 мыңнан астам азаматы тіркелген", – деп атап өтті ЕЭК өкілі. Жұмыс тобының қатысушылары – Ресей ІІМ өкілдері Ресей Федерациясында еңбек қызметін "өзін-өзі жұмыспен қамтыған" ретінде, азаматтық-құқықтық келісім-шарт (соның ішінде мердігерлік келісім-шарт немесе ақылы қызмет көрсету шарты және басқа да ұқсас шарттар) бойынша жүргізетін адамның Одақ мемлекеттерінің бірінің азаматы болуы оның Ресей Федерациясының аумағында болу мерзімін ұзартуға негіз бола алатыны туралы айтты. Талқылау қорытындысы бойынша ЕАЭО азаматтарының – кәсіптік табыс салығын төлеушілердің болу мерзімін ұзарту механизмі мәселесіне орайлас жалпы тәсілдемені әзірлеу жөніндегі жұмысты жалғастыру туралы шешім қабылданды.

Жаңалықтар

ЕАЭО ресурстары