Жаңылыктар

30 сентябрындагы 2024 Ереванда ЕАЭБдин бирдиктүү эмгек рыногун өнүктүрүүнүн перспективалары талкууланды Ереванда өткөн Евразия экономикалык форумунун аянтчасында Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн алдыңкы эксперттерин чогулткан "Бирдиктүү эмгек рыногу: өнүгүү перспективалары" тематикалык сессиясы болуп өттү. Сессиянын ишине эмгек жана социалдык коргоо министрликтеринин, ЕАЭБ мамлекеттеринин бизнес-ассоциацияларынын, профсоюздарынын, эл аралык уюмдардын өкүлдөрү катышышты. Алар эмгек рыногунун керектөөлөрүн болжолдоо, кесиптик көндүмдөрдү таануу, чек ара аралык кесиптик өнүгүү маселелерин, коомдук уюмдардын ролун, ошондой эле эмгек мигранттарынын жана алардын үй-бүлө мүчөлөрүнүн ден соолугун коргоо маселесин талкуулашты. Сессиянын модератору Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов болду. Министр Бирликтин укугу менен мамлекеттер аралык ишке орноштуруу процесси жөнөкөйлөтүлгөнүн жана ЕАЭБде мыйзамдуу жана коопсуз эмгек миграциясы үчүн шарттар түзүлгөнүн баса белгиледи. "Бирликте бирдиктүү эмгек рыногунун алкагында эмгекчилерди пенсиялык камсыздоо маселелери чечилген, мамлекеттер аралык ишке орноштуруу үчүн пайдалуу санариптик сервистер түзүлүүдө, педагогдордун, юристтердин билими жөнүндө документтерди, окумуштуулук даражаларды таануу маселелеринде алып коюулар четтетилди, болуу өлкөсүндө административдик жол-жоболорду жөнөкөйлөтүүнүн перспективалары талкууланууда", – деп белгиледи ЕЭК министри. ЕАЭБ ичинде эмгек миграциясынын орточо жылдык агымы миллионго жакын адамды түзөт. Эмгек мигранттарынын эң көп саны курулушта (23% же 230 миң адам), дүң жана чекене соодада (15% же 150 миң адам), товарларды ташууда жана сактоодо (8% же 80 миң адам), кайра иштетүүчү өндүрүштө (5% же 50 миң адам) жана айыл чарбасында (2% же 20 миң адам) иштешет. "Сессияда айтылган бардык сунуштарды жана демилгелерди кылдат иштеп чыгууну пландаштырып жатабыз. Биздин максат – бирдиктүү эмгек рыногунун ишин жакшыртуу жана Бирликте эмгек миграциясы үчүн кыйла жагымдуу шарттарды түзүү", – деп жыйынтыктады Бахыт Султанов.
26 июнундагы 2024 ЕЭК калктын саламаттыгын сактоо маселелери боюнча аймактык жана өлкөлүк кызматташтыкты колдойт Евразия экономикалык комиссиясынын Эмгек миграциясы жана социалдык коргоо департаментинин директору Алтынай Өмүрбекова Бишкекте өткөн Борбор Азияда саламаттыкты сактоого инвестициялар боюнча эл аралык форумда Евразия экономикалык бирлигинде эмгек мигранттарынын саламаттыгын сактоо жаатындагы тажрыйба менен бөлүштү. Форумга Борбордук Азия өлкөлөрүнүн, анын ичинде ЕАЭБдин мүчө мамлекеттеринин, Бириккен Улуттар Уюмунун агенттиктеринин жана Европа Бирлигинин мекемелеринин, өнүктүрүү боюнча агенттиктердин, регионалдык жана эл аралык түзүмдөрдүн, өнүктүрүү банктарынын жана башка уюмдардын өкүлдөрү катышышты. Иш-чаранын катышуучулары саламаттыкты сактоого капиталдык салымдарды көбөйтүү, жугуштуу жана жугуштуу эмес оорулар менен күрөшүү менен байланышкан туруктуу өнүгүү максаттарына жетүүгө көмөк көрсөтүү, эмгек мигранттарынын саламаттыгын сактоо маселелерин талкуулашты. "ЕАЭБде эмгек миграциясынын агымынын көбөйүшү жарандардын ден соолугун чыңдоо жана коргоо, эмгекчилерге жана алардын үй-бүлө мүчөлөрүнө медициналык жардам көрсөтүү менен байланышкан көйгөйлөрдү чечүү максатында Бирлик өлкөлөрүнүн тиешелүү органдарынын тыгыз өз ара аракеттенүүсүнүн зарылдыгын көрсөтүүдө", — деп белгиледи Алтынай Өмүрбекова. ЕЭК Департаментинин директору Форумдун катышуучуларын Комиссиянын Стратегия-2025тин иш-чараларын жүзөгө ашыруу боюнча саламаттыкты сактоо чөйрөсүндө иши жөнүндө маалымдады. Форумдун талааларында Алтынай Өмүрбекова Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун (ДССУ) өкүлдөрү – региондогу өзгөчө кырдаалдарга каршы аракеттенүү боюнча директордун милдетин аткаруучу Гундо Вейлер жана өлкөнү колдоо тобунун жетекчиси Кристина Майер-Стендер менен жолугушту. Тараптар эки тараптуу кызматташтыкты тереңдетүү, анын ичинде ДССУнун ар кандай бөлүмдөрү жана регионалдык бюролору менен Комиссиянын диалогун жөнгө салуу жөнүндө макулдашышты. 2024-жылдын октябрында ЕАЭБ өлкөлөрүнүн биринде жумушка орношкон мамлекетте эмгек мигранттарынын жана алардын үй-бүлө мүчөлөрүнүн ден-соолугун коргоо боюнча биргелешкен иш-чара өткөрүү жөнүндө макулдашууга жетишилген. Борбордук Азияда саламаттык сактоого инвестициялар боюнча эл аралык форум Кыргыз Республикасынын Саламаттыкты сактоо министрлиги менен биргеликте ДССУнун Европалык регионалдык бюросу тарабынан Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаровдун патронажы астында уюштурулган. ЕЭК менен ДССУнун өз ара иштешүүсү 2021-жылдын 13-октябрында Минскте кол коюлган Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумдун негизинде жүзөгө ашырылат.
ЕЭК жана БУУ ЭСКАТО эмгек миграциясы жана социалдык коргоо маселелерин талкуулашты 14 июнундагы 2024 ЕЭК жана БУУ ЭСКАТО эмгек миграциясы жана социалдык коргоо маселелерин талкуулашты Бириккен Улуттар Уюмунун Азия жана Тынч океан үчүн экономикалык жана социалдык комиссиясы (БУУ ЭСКАТО) тарабынан уюштурулган "Түндүк жана Борбордук Азияда миграция боюнча фактологиялык базаны бекемдөө: маалыматтар, гендердик аспектилердин таасири жана акча которуулар" семинарынын жана эксперттер тобунун кеңешмесинин катышуучулары эмгек миграциясын өнүктүрүү жана социалдык коргоо маселелерин талкуулашты. Евразия экономикалык комиссиясынын эмгек миграциясы жана социалдык коргоо департаментинин директору Алтынай Өмүрбекова Евразия экономикалык бирлигинин бирдиктүү эмгек рыногунун абалы жана өнүгүү перспективалары жөнүндө баяндама менен чыгып сүйлөдү. Ал ЕЭК менен БУУ ЭСКАТО кызматташтыгынын өзгөчө маанилүүлүгүн белгиледи:  "Биздин өз ара аракеттешүүбүз эмгек миграциясы жана социалдык коргоо боюнча аймактык стратегияларды өнүктүрүү үчүн жаңы перспективаларды ачат. Тажрыйба жана билим алмашуу заманбап дүйнөнүн чакырыктарына натыйжалуу жооп берүүгө жана Бирлик өлкөлөрүнүн бардык жарандары үчүн жагымдуу шарттарды түзүүгө жардам берет". Иш-чаранын катышуучулары ЕАЭБде акча которуулар тутумун өнүктүрүү келечегин талкуулап, укуктук базаны жакшыртуу, акча операцияларынын ачыктыгын жана коопсуздугун жогорулатуу зарылдыгын белгилешти. ЭСКАТО – БУУнун Азия жана Тынч океан үчүн экономикалык жана социалдык комиссиясы – БУУнун беш аймактык комиссияларынын бири болуп саналат. ЭСКАТО штаб-квартирасы Таиланд Королдугунун Бангкок шаарында жайгашкан. ЭСКАТОНУН курамына 53 мамлекет (анын ичинде Армения Республикасы, Казакстан Республикасы, Кыргыз Республикасы жана Россия Федерациясы), ошондой эле ассоциацияланган 9 катышуучу кирет. ЕЭК жана БУУ ЭСКАТО өз ара иштешүүсү 2019-жылдын 17-майында Казакстанда кол коюлган Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга негизделген.
11 июнундагы 2024 Бахыт Султанов: "ЕАЭБде бирдиктүү эмгек рыногун өнүктүрүүдө Комиссиянын милдети - аны эмгек мигранттары үчүн максималдуу ыңгайлуу кылуу" Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов 10-11-июнда Женевада өткөн Миграция боюнча эл аралык уюмдун (МЭУ) этикалык жалдоо саясатын илгерилетүү боюнча Глобалдык тармактын II Эл аралык жыйынына катышты.  Сапардын алкагында ЕЭК министри МЭУ башкы директору Эми Поуп менен жолугушту. Тараптар биргелешкен долбоорлорду ишке ашыруу боюнча планды, атап айтканда, МЭУнун этикалык жалдоо саясатын илгерилетүү боюнча Глобалдык тармагына катышуусун, ошондой эле МЭУнун тажрыйбасын эмгекчилердин кесиптик көндүмдөрүн таануу жаатында, квалификациялардын салыштырмалуулугуна негизделген чечимдерди иштеп чыгууда колдонуу маселесин талкуулашты. Бахыт Султанов баса белгилегендей, "эмгек ресурстарынын бирдиктүү рыногун өнүктүрүүнүн жана ЕАЭБде ишке орношуунун ыңгайлуулугун андан ары жогорулатуунун үстүндө иштөө Комиссиянын негизги милдеттеринин бири болуп саналат". Сапардын алкагында министр Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун (ДССУ) Саламаттык сактоо жана миграция боюнча глобалдык программасынын директору Сантино Северони менен да жолугушту. Бахыт Султанов Комиссиянын жана ДССУнун кызматташтыгынын жогорку деңгээлин белгилеп өттү: "ЕЭК ЕАЭБ мамлекеттери менен биргеликте Стратегия-2025те каралган бир катар документтерди даярдады, аларды иштеп чыгууда ДССУнун сунуштамалары жана материалдары эске алынды. Бул иштин натыйжалары ЕАЭБ өлкөлөрүнүн мамлекеттик органдарынын ишмердигинде чагылдырылат жана улуттук стратегиялык документтерди даярдоодо колдонулат". Тараптар ЕЭКтин ДССУнун ар кандай бөлүмдөрү жана регионалдык бюролору менен байланыштарды түзүүгө, эки тараптуу кызматташтыкты тереңдетүүгө жана евразиялык "бешилтиктин" өлкөлөрүнүн саламаттык сактоо министрлеринин катышуусу менен биргелешкен иш-чараларды өткөрүүгө көмөктөшүү жөнүндө макулдашышты. МЭУнун этикалык жалдоо саясатын илгерилетүү боюнча Глобалдык тармак Миграция боюнча эл аралык уюмдун башкы директору жана Швециянын Бириккен Улуттар Уюмундагы элчиси тарабынан Женевада 2020-жылдын 3-декабрында негизделген. Тармактын биринчи отуруму 2021-жылдын 4-майында өткөн. ЕЭК МЭУ менен 2013-жылдын апрелинде кол коюлган Меморандумдун негизинде өз ара аракеттенет, анын алкагында миграциялык кырдаалга жана ЕАЭБ мамлекеттеринин аймагында миграциялык мыйзамдарды колдонуу практикасына мониторинг жүргүзүү, миграцияны башкаруунун эл аралык тажрыйбасын изилдөө жана башкалар жүзөгө ашырылат. 2016-жылдын сентябрында Комиссия МЭУ Кеңешинде байкоочу статусун алган.
02 майындагы 2024 ЕАЭБ өлкөлөрүндө окумуштуулук даражалар өз ара тааныла баштады 2-майда Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттеринде окумуштуулук даражалар жөнүндө документтерди өз ара таануу жөнүндө макулдашуу күчүнө кирди, ага 2023-жылдын 8-июнунда Евразия өкмөттөр аралык кеңешинин отурумунда кол коюлган. Эми евразиялык "бешилтик" өлкөлөрүнүн жарандарынын окумуштуулук даражасы жөнүндө улуттук документтер Бирликтин башка мамлекетинде эмгек ишмердүүлүгүн жүзөгө ашыруу үчүн автоматтык түрдө (таануунун улуттук жол-жоболорун жүргүзбөстөн) таанылат, буга мындай документтердин ээлери иш берүүчү мамлекетте окумуштуулук даражасы үчүн белгиленген үстөктөргө же жеңилдиктерге талапкер болгон учурлар кирбейт. "Макулдашуу жогорку квалификациялуу адистердин мобилдүүлүгүн жогорулатууга багытталган жана эмгек ресурстарынын эркин жылышынын өнүгүүсүнө өбөлгө түзөт", – деп белгиледи Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов.  
ЕЭКте ЕАЭБ өлкөлөрүнөн 15 мартындагы 2024 ЕЭКте ЕАЭБ өлкөлөрүнөн "өз алдынча иштегендердин" Россияда жүрүү маселелери талкууланды Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясына караштуу Миграциялык саясат боюнча консультативдик комитеттин алдындагы миграция боюнча жумушчу топтун катышуучулары эмгек ишмердигин Россия Федерациясында "өз алдынча иштегендер" катары жүзөгө ашырышкан Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттеринин жарандарынын болуу мөөнөттөрүнө тиешелүү маселелерди карашты. Отурумга ЕЭКтин, Бирлик өлкөлөрүнүн ыйгарым укуктуу органдарынын өкүлдөрү, ошондой эле миграция жана социалдык коргоо маселелери боюнча эксперттер катышышты. Комиссиянын Эмгек миграциясы жана социалдык коргоо департаментинин директорунун орун басары Олег Артамонов маалымдагандай, Россияда "Кесиптик кирешеге салык" атайын салык режимин орнотуу боюнча эксперимент улантылууда, анын алкагында Бирлик өлкөлөрүнүн жарандары "жеке ишкерлер" катары каттала алышат. "Россиянын ФСК маалыматы боюнча, 2023-жылдын тогуз айында өлкөдө ЕАЭБ мамлекеттеринен 183 миңден ашуун "өз алдынча иштеген" жарандар катталган", – деп белгиледи ЕЭК өкүлү. Жумушчу топтун катышуучулары – Россиянын ИИМнин өкүлдөрү айтып беришкендей, РФте "өз алдынча иштеген" катары эмгек ишмердигин жүргүзгөн Бирликтин мамлекеттеринин биринин жаранынын жарандык-укуктук келишими (анын ичинде подряд келишими, же акы төлөө менен кызмат көрсөтүү келишими жана башка ушул сыяктуу келишимдер) болушу анын Россия Федерациясынын аймагында болуу мөөнөтүн узартуу үчүн негиз болушу мүмкүн. Талкуунун жыйынтыгы боюнча ЕАЭБ жарандарынын – кесиптик кирешеге салык төлөөчүлөрдүн болуу мөөнөтүн узартуу механизминин маселесине карата жалпы мамилени иштеп чыгуу боюнча ишти улантуу чечими кабыл алынды.