Жаңылыктар

5-мартта Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Михаил Мясникович жана ЕЭКтин өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Артак Камалян "ЕАЭБдин алкагында айыл чарба өсүмдүктөрүнүн жалпы рыногунун өнүгүү перспективалары" деп аталган тегерек столду өткөрүштү. Иш-чара Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн айыл чарба министрликтеринин жетекчилеринин, илимий жана билим берүү мекемелеринин жана бизнесинин өкүлдөрүнүн катышуусунда Могилёв областынын Горки шаарындагы алдыңкы Белорус мамлекеттик айыл чарба академиясынын аянтчасында болуп өттү.

"Агроөнөр жай комплекси ЕАЭБдин экономикасынын стратегиялык тармактарынын бири болуп саналат, – деп Михаил Мясникович баса белгиледи. – Бирликтин калкын сапаттуу жана коопсуз азык-түлүк менен үзгүлтүксүз камсыз кылуу маселеси COVID-19 пандемиясынын жана эл аралык рыноктордун туруксуздугунун фонунда айрыкча курч болду. Бирликте бул сыноолорго жооп катары азык-түлүк коопсуздугун камсыз кылууга карата жалпы принциптер жана мамилелер бекитилди. Бул азык-түлүк рыногун стабилдештирүүнүн реалдуу механизмдерин түзүү, кепилденген өз ара жеткирүүлөрдү камсыз кылуу, ошондой эле ЕАЭБдин жалпы агрардык рыногундагы тоскоолдуктарды жана чектөөлөрдү жоюу боюнча маанилүү кадам болуп саналат".

ЕЭК Коллегиясынын Төрагасы белгилеп өткөндөй, агроөнөр жай комплексинин ишинин натыйжалары ЕАЭБдин айыл чарба жана азык-түлүк өнүмдөрүнүн негизги түрлөрү менен камсыз болуу деңгээлинин жогорулашына өбөлгө түздү. 2021-жылы бул көрсөткүч 93% түздү. "Бешилтиктин" өлкөлөрү жеке өндүрүштүн эсебинен данга, чочко этине, жашылчаларга жана картошкага, өсүмдүк майларына, кантка жана жумурткага болгон ички керектөөлөрдү толугу менен камсыз кылышат. Мөмө-жемиштердин жана жер жемиштердин гана жетишсиздиги байкалат. Учурда ЕАЭБде өзүн өзү камсыз кылуунун эң жогорку деңгээли Беларуста катталган (94%). Бул өлкө өзүнүн калкын гана азык-түлүк менен камсыз кылбастан, Бирликтин жалпы агрардык рыногуна эт жана сүт продукциясынын эң маанилүү жеткирүүчүсү болуп саналат.

Тегерек столдун катышуучулары Бирликке өсүмдүк өстүрүүчүлүк жана мал чарбачылык үчүн жогору технологиялык өндүрүш каражаттары олуттуу көлөмдөрдө алып келинип жаткандыгын тастыкташты. 2021-жылда мындай товарлар 5 млрд доллардан ашуун суммага импорттолгон.

"Өткөн жылда ЕАЭБ мамлекеттеринин башчылары бул чөйрөдөгү андан аркы бир түргө келтирүүнүн 2026-жылга чейинки багыттарын аныктоо менен, үрөндөрдүн бирдиктүү рыногунун өнүгүүсүнүн жаңы баскычына башат коюшту, – деди Артак Камалян. – Бирликте Үрөндөрдү жүгүртүү жөнүндө макулдашуу аракеттенет, ал импорттон көз карандылыкты азайтууга жеке өндүрүш каражаттары менен камсыз болууну жогорулатууга мүмкүндүк берет".

ЕЭК министринин айтуусу боюнча, Бирликте үрөндөр менен өз ара сооданын өсүү тенденциясы байкалууда, 2021-жылда ал 100 млн долларына жетти. Ошол эле мезгилде үрөндөрдүн, айрыкча кант кызылчасынын, жүгөрүнүн, май чыгуучу өсүмдүктөрдүн ж.б. импортунан көз карандылык бир кыйла жогорку деңгээлде сакталууда.

Мүчө мамлекеттердин селекционерлеринин жана үрөн өстүрүүчүлөрүнүн атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн андан ары жогорулатуу үчүн ЕАЭБдин алкагында бул тармактын өнүгүүсүн координациялоо зарыл. Буга байланыштуу Евразиялык экономикалык интеграцияны өнүктүрүүнүн 2025-жылга чейинки стратегиялык багыттарында үрөнчүлүк чарбасындагы биргелешкен чаралар боюнча сунуштарды иштеп чыгуу каралган.

"2021-жылдан бери биз үрөнчүлүк бизнесинин өкүлдөрү менен үзгүлтүксүз консультацияларды өткөрүп келебиз, ошондой эле илимий коомдоштуктардын Бирликтин өлкөлөрүндөгү үрөн рыногунун учурдагы абалы боюнча изилдөөнү даярдоого активдүү катышуусун күтөбүз. Биздин мамлекеттер үрөнчүлүк чарбасын өнүктүрүүгө жардам берүүчү андан аркы чечимдерди кабыл алышы үчүн, келечекте бул маселени ЕАЭБ органдарынын отурумдарында тутумдук негизде кароо пландаштырылууда", – деп ЕЭКтин өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Артак Камалян корутундулады.