Издөөнүн жыйынтыктары: 6265

26 июнундагы 2025 ЕЭФ-2025 талааларында Комиссиянын бизнес-коомдоштугу менен диалогунун артыкчылыктуу багыттары талкууланды Евразия экономикалык форуму – 2025тин ишкер программасынын алкагында ЕЭКтин экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султановдун төрагалыгы алдында Евразия экономикалык комиссиясынын жана ЕАЭБ Ишкер кеңешинин өз ара иштешүүсү боюнча Консультативдик кеңешинин онунчу отуруму болуп өттү. Катышуучулар ЕАЭБдин өнөр жай саясаты жөнүндө бизнестин маалымдуулугун жогорулатуу, ишкерлердин укуктарын коргоо жана жөнгө салуу механизмдерин өркүндөтүү сыяктуу негизги маселелерди талкуулашты. Жөнгө салуучу таасирди баалоо (ЖТБ) жол-жоболорун кеңейтүүгө өзгөчө көңүл бурулду. Бизнестин ЖТБга кызыгуусу ЕАЭБ алкагында бул инструментти өнүктүрүүгө өбөлгө түздү. 2024-жылдын февралынан тартып ЖТБ жол-жобосу Бирликтин эл аралык келишимдеринин долбоорлоруна карата колдонулат, ошондой эле ЕЭКтин буга чейин колдонулуп жаткан чечимдерине карата иш жүзүндөгү таасирди баалоо (ИТБ) киргизилген. Казакстандын демилгеси боюнча "Евразия экономикалык жолу" декларациясын ишке ашыруу боюнча планды даярдоонун алкагында ЕАЭБдин эл аралык келишимдерине ИТБны жайылтуу жөнүндө маселе иштелип чыгууда. Жол-жоболор бизнеске тийгизген таасирин баалоодо жөнгө салуунун бардык этаптарын — ченемдерди иштеп чыгуудан тартып колдонууга чейин — толук камтууга багытталган. Ошону менен бирге, катышуучу-өлкөнүн ыйгарым укуктуу органы ИТБ өткөрүү жөнүндө сунуш жөнөтсө, ЕЭК аны кароого милдеттүү. Буга байланыштуу ишкер коомдоштуктун өкүлдөрүн колдонуудагы чечимдерди баалоо боюнча демилгелерди түздөн-түз Комиссияга, ошондой эле улуттук ведомстволор аркылуу жигердүү жөнөтүүгө чакырышты. "Бүгүнкү талкуунун жыйынтыктары биздин приоритеттүү багыттардагы ишибизге жаңы дем берет. Биз ишкердик ишмердикти тең салмактуу жөнгө салууну камсыз кылуу менен ЕАЭБ өлкөлөрүнүн бизнесинин интеграциясын тереңдетүү үчүн шарттарды түзүүнү улантабыз", – деп белгиледи Бахыт Султанов. Бизнес менен жөнгө салуучулардын ортосунда болуп өткөн диалог ЕАЭБде өз ара аракеттенүү механизмдерин бекемдейт, интеграциялык процесстерди тереңдетет жана негизги өнөктөштөр менен экономикалык кызматташтыкты кеңейтет. Консультативдик кеңештин ишмердигинин максаты ЕЭК менен ЕАЭБ Ишкер кеңешинин ЕЭКтин компетенциясына кирген чөйрөлөрдө ишкердик ишмердүүлүктү өнүктүрүүнүн багыттарын жана перспективаларын аныктоо маселелери боюнча диалогун камсыз кылуу болуп саналат. Консультативдик кеңеш ЕЭК Коллегиясынын 2016-жылдын 25-октябрындагы № 121 чечими менен ЕЭК жана ЕАЭБ Ишкер кеңешинин ортосунда Өз ара иштешүү жөнүндө меморандумду ишке ашыруунун алкагында түзүлгөн. Консультативдик кеңештин курамына Комиссиянын Коллегиясынын мүчөлөрү жана алар аныктаган Комиссиянын кызмат адамдары жана кызматкерлери, ЕАЭБ Ишкер кеңешинин Президиумунун мүчөлөрү жана алардын ыйгарым укуктуу өкүлдөрү, ошондой эле Комиссиянын компетенциясына кирген өз ара аракеттенүүнүн өзүнчө чөйрөлөрү боюнча ар бир бизнес-коомдоштуктан 20дан өкүл кирет. 

26 июнундагы 2025 ЕЭФ-2025те Евразия экономикалык бирлигиндеги эмгек миграциясынын келечеги талкууланды ЕАЭБдин бирдиктүү эмгек рыногунун иштешин, учурдагы кыйынчылыктарды жана өнүгүүнүн стратегиялык багыттарын Минскте өткөн Евразия экономикалык форуму – 2025 талаасында өткөн "Бирдиктүү эмгек рыногу: чакырыктар жана перспективалар" тематикалык сессиясынын катышуучулары талкуулашты. Сессиянын модератору Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов болду.  Дискуссияны ачып жатып, ЕЭК министри мындай деп белгиледи: "ЕАЭБ үчүн бирдиктүү эмгек рыногу – евразиялык интеграция процесстеринин натыйжалуулугунун өзгөчө индикатору, анткени анын иштөө сапаты көп жагынан жарандар интеграциянын реалдуу артыкчылыктарын канчалык сезээрин жана аларга ишенерин аныктайт". Бахыт Султановдун айтуусу боюнча, Бирлик иштеген 10 жылдын ичинде ЕАЭБ өлкөлөрүнүн жарандары үчүн эмгек ишмердүүлүгүнө бирдей жеткиликтүүлүк, жумушка орношууда билими тууралуу документтерди түздөн-түз таануу камсыз кылынган, эмгекчи мигранттарды социалдык жана пенсиялык камсыздоо маселелери чечилген.  "Бул чаралар мобилдүүлүктүн олуттуу өсүшүнө алып келди: эмгек мигранттарынын жылдык агымы 2016- жылы 770 миңден 2024-жылы 1 миллионго чейин өстү", – деп билдирди Бахыт Султанов. Сессиянын алкагында бирдиктүү эмгек рыногун андан ары өнүктүрүү, анын ичинде укуктук талааны жакшыртуу багыттары каралды. Комиссия туруктуу негизде ЕАЭБ өлкөлөрүнүн улуттук мыйзамдарындагы өзгөртүүлөрдү Бирликтин эмгек миграциясы чөйрөсүндөгү укуктарына ылайык келүү предметине мониторингдейт. Эмгек миграциясы чөйрөсүндөгү процесстерди санариптештирүү өнүгүүнүн маанилүү багыты деп аталды. Катышуучулар санариптик чечимдерди биргелешип илгерилетүү жана киргизүү зарыл деген пикирге келишти. Санариптештирүү процесстерди оптималдаштырууга гана мүмкүндүк бербестен, ЕАЭБ жарандарын жумушка орношуу мүмкүнчүлүктөрү жана болуу шарттары жөнүндө толук жана ыкчам маалымат менен камсыз кылып, мыйзамсыз миграциядагы тоскоолдуктарды жана тобокелдиктерди минималдаштыра тургандыгы белгиленген. Сессияда "платформалык жумуштуулукка" өзгөчө көңүл бурулду, ал жигердүү өнүгүп жатат, бирок азырынча ЕАЭБде улуттуктан жогорку жөнгө салууга ээ эмес жана Бирликтин мүчө мамлекеттеринде жумуштуулуктун мындай формасын жөнгө салуу өнүгүү процессинде турат. "Биздин мындан аркы ийгилигибиз өзгөрүүлөргө ыкчам жооп кайтаруу, иштиктүү чараларды сунуштоо жана Бирлик өлкөлөрүнүн жарандарынын суроо-талаптарын эске алуу жөндөмүнөн көз каранды болот. Ошол эле учурда бул ишке кызыкдар тараптардын кеңири чөйрөсүн тартуу маанилүү", – деп баса белгиледи ЕЭК министри. Дискуссияга мамлекеттик органдардын, бизнестин, профсоюздардын жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрү катышты. Сессияда айтылган көптөгөн демилгелер ЕЭК тарабынан бирдиктүү эмгек рыногун андан ары өнүктүрүү жана анын натыйжалуулугун жогорулатуу үчүн ЕАЭБ өлкөлөрү менен биргеликте иштелип чыгат.

26 июнундагы 2025 ЕЭФ-2025те Минскте ядролук технологиялар чөйрөсүндөгү кооперациянын келечектүү багыттары талкууланды 26-июнда Минскте IV Евразия экономикалык форумунда "2030-жылга чейин Евразия экономикалык бирлигинде өнөр жай кызматташтыгынын негизги багыттарынын алкагында ядролук технологияларды өнүктүрүү: ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин кооперациялык өз ара иштешүүсүнүн перспективалары" тегерек столу болуп өттү. Тегерек столго Евразия экономикалык комиссиясынын өнөр жай жана агроөнөр жай комплекси боюнча министри Гоар Барсегян катышты. Иш-чара Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүндө жана Өзбекстанда ядролук технологияларды өнүктүрүүгө жооптуу мамлекеттик органдардын жана уюмдардын жетекчилеринин, илимий чөйрөлөрдүн өкүлдөрүнүн кызыгуусун жаратты. ЕЭК министри Комиссиянын Евразия технологиялык платформалары жана өнөр жай операциясына финансылык көмөк көрсөтүү механизми сыяктуу өнөр жай кооперациясын өбөлгөлөө боюнча инструменттерин жигердүү пайдаланууга чакырды. "Ядролук жана радиациялык машина куруу чөйрөсүндө евразиялык технологиялык платформаны түзүү тармактын негизги уюмдарынын кооперациялык кызматташтыгын өнүктүрүү үчүн кошумча түрткү болуп кызмат кылат жана Бирликтин алкагында мамлекеттик органдардын, бизнестин жана илимдин кызыкчылыктарын топтоого мүмкүндүк берет", – деп белгиледи Гоар Барсегян. Тегерек столдун катышуучулары Бирлик өлкөлөрүнүн жана ЕАЭБге караштуу байкоочу – мамлекеттин – Өзбекстандын ядролук медицина, өнөр жайда ядролук технологияларды өнүктүрүү чөйрөсүндөгү негизги компетенциялары жана жетишкендиктери жөнүндө айтып беришти. Радиофармацевтикалык каражаттарды инновациялык өндүрүүдөн тартып, ядролук тармакта бир катар биргелешкен демилгелерди, анын ичинде Кыргызстанда ядролук медицина борборун түзүү боюнча россиялык-кыргыз долбоорун ишке ашырууга чейинки маселелердин кеңири чөйрөсү козголду. "Росатом" мамлекеттик корпорациясы көп максаттуу МБИР изилдөө реакторун түзүү боюнча долбоорду презентациялады, ал Бирлик мамлекеттеринин илимий кызматташтыгын өнүктүрүү үчүн маанилүү. Иш-чаранын катышуучулары улуттуктан жогорку деңгээлде экономикалык жана илимий-техникалык диалогдун деңгээлин жогорулатууга, ядролук технологиялар чөйрөсүндө биргелешкен колдонмо долбоорлорду ишке ашырууга, медицинадан тартып АЭС үчүн жабдууларга чейин инновациялык иштеп чыгуулар менен алмашууга ниеттерин билдиришти.

26 июнундагы 2025 Квалификациялык талаптардын жакындашуусу – ЕАЭБде эмгек миграциясын өнүктүрүүнүн маанилүү факторлорунун бири 26-июнда Минскте IV Евразия экономикалык форумунун талааларында Евразия экономикалык комиссиясы жана Стратегиялык демилгелер агенттиги (СДА) тарабынан жаңы долбоорлорду илгерилетүү боюнча уюштурулган "Жашыл Евразия" үчүнчү эл аралык климаттык конкурсунун жыйынтыктары чыгарылды. Конкурстун негизги милдеттери – Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттерин туруктуу өнүктүрүүгө багытталган жашыл күн тартибинин технологиялык лидерлерин аныктоо жана климаттык митигация жана адаптациялоо боюнча натыйжалуу тажрыйбаларды жайылтуу болгон. "Конкурстун күч алышы бизди кубандырат. Бул жылы конкурска ЕАЭБден жана Евразия континентинен гана эмес, 16 өлкө катышты. Атап айтканда, конкурска бир нече Африка мамлекеттери катышкан", – деп белгиледи ЕЭКтин соода боюнча министри Андрей Слепнев. Ал белгилегендей, мелдештин негизин демилгенин, экологиялуулуктун жана экономикалык натыйжалуулуктун айкалышы түзөт, ошондуктан климаттык тажрыйбалар экономикалык өнүгүү идеяларына шайкеш келет. Конкурстун маанилүү шарты – катышуучулар тарабынан сунушталган чечимдер жалпы энчи болуу менен көбөйтүлүшү мүмкүн болушу. 2025-жылы 41 катышуучу конкурстун лауреаттары болду: Россиядан – 25, Беларустан – беш, Кытайдан жана Индиядан – экиден, Казакстан, Кыргызстан, Өзбекстан, Иран, Молдова, Эфиопия жана Сенегалдан бирден. Уюштуруучулар кошумча түрдө "Евразия перспективасы" өтмө категориясындагы эки практиканы бөлүп көрсөтүшүп, эл аралык кооперациялык түзүүчүсү бар долбоорлорду белгилешти, аларды ишке ашырууга бир нече мамлекеттер катышты. Ушул эле күнү "Жашыл Евразия" конкурсунун долбоорлорунун бет ачары болуп, анын алкагында эксперттик курам жеңүүчүлөрдүн жана байге ээлеринин тажрыйбаларын баалашты. Үчүнчү "Жашыл Евразия" сынагына Армения, Беларусь, Болгария, Индия, Иран, Казакстан, Кыргызстан, Кытай, Молдова, Россия, Сенегал, Тажикстан, Түркмөнстан, Өзбекстан, Эфиопия, Түштүк Африка өлкөлөрүнөн 295 билдирме катышты. Климаттык митигация жана адаптация боюнча эң натыйжалуу тажрыйбаларды эксперттик баалоо жана тандоо 10 номинация боюнча өттү.

26 июнундагы 2025 Минскте IV Евразиялык экономикалык форуму ачылды 26-июнда Минск эл аралык көргөзмө борборунда IV Евразия экономикалык форуму ачылды. Анын башкы темасы — "Евразия экономикалык интеграциясынын стратегиясы: жыйынтыктар жана перспективалар" болду. Иш-чара ЕАЭБ мамлекеттеринин башчыларынын катышуусу менен өтүп, Жогорку Евразия экономикалык кеңешинин отурумуна арналган. Иш-чаранын салтанаттуу ачылыш аземине Беларусь Республикасынын Премьер-министри, Евразия өкмөттөр аралык кеңешинин Төрагасы Александр Турчин жана Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев катышышты. Беларустун Өкмөтүнүн башчысы жана ЕЭК Коллегиясынын Төрагасы форумдун катышуучуларына жемиштүү иш каалап, саламдашуу сөздөрү менен кайрылышты.      "Жылдан жылга Форум Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн бизнес-коомдоштугу менен бийлик органдарынын ортосунда ачык диалог үчүн маанилүү эл аралык аянтча болуп бара жатат", – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев. ЕЭФ-2025 ишкердик программасы ЕАЭБ мамлекеттеринин лидерлеринин жана эл аралык делегациялардын башчыларынын катышуусу менен пленардык отурумду, ошондой эле отуздан ашык тематикалык иш-чараларды камтыйт.

Дагы көрсөтүү