Жаңалықтар

10 шілденің 2025 Бақыт Сұлтанов жасанды интеллект және авторлық құқық мәселелері бойынша келіссөздер жүргізді Еуразиялық экономикалық комиссияның Экономика және қаржы саясаты жөніндегі министрі Бақыт Сұлтанов Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының (ДЗМҰ) Женевадағы штаб-пәтерінде ДЗМҰ-ға мүше мемлекеттер ассамблеясының бірқатар отырысына қатысты. Жасанды интеллекті дамытуға және авторлық құқықты, тауар белгілерін, географиялық көрсеткіштерді және зияткерлік меншіктің басқа да объектілерін қорғау саласындағы құқықтық реттеуді жетілдіруге қатысты мәселелер қаралды. Ассамблея алаңында ЕЭК министрінің ДЗМҰ Өтпелі және дамыған экономикасы бар елдер департаментінің директоры Хабиб Асанмен кездесуі болып өтті. Тараптар бұрын қол жеткізілген уағдаластықтар шеңберінде Комиссия мен ДЗМҰ өзара іс-қимылының нәтижелерін талқылады. Соның ішінде ДЗМҰ өкілдерінің алдағы 2025 жылғы қазандағы "Антиконтрафакт" халықаралық форумына, сондай-ақ Комиссия өкілдерінің ДЗМҰ тұрақты комитеттері мен жұмыс топтарының жұмысына қатысу мүмкіндігі расталды. "ЕАЭО елдерінде зияткерлік меншіктің тиімді жүйесін қалыптастыру жөніндегі жұмыста Комиссия бүкіл әлем бойынша зияткерлік меншік құқықтарын сақтауға жәрдемдесетін халықаралық ұйым ретінде ДЗМҰ-ның ауқымды тәжірибесіне сүйенеді", — деп атап өтті Бақыт Сұлтанов. Бұдан басқа, ЕЭК министрінің Беларусь Республикасы Ұлттық зияткерлік меншік орталығының бас директоры Алексей Курманмен және Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Зияткерлік меншік құқықтары комитетінің төрағасы Шолпан Әбдіреевамен кездесуі болып өтті. Тараптар зияткерлік меншік саласында жүйелі өзара іс-қимыл құру, сондай-ақ ЕАЭО елдерінің алдында тұрған міндеттерге сәйкес, соның ішінде "Еуразиялық экономикалық жол" декларациясын іске асыру шеңберінде интеграциялық әлеуетті ілгерілету мәселелерін талқылады. ДЗМҰ – Біріккен Ұлттар Ұйымы жүйесінің мамандандырылған мекемесі, 194 мемлекет оның мүшесі болып табылады. ДЗМҰ қызметі зияткерлік меншіктің теңдестірілген және тиімді халықаралық жүйесін дамытуға арналған. Зияткерлік меншік саласындағы ағымдағы жаһандық жағдайды қарау мақсатында жыл сайын Ассамблея отырыстары өткізіліп тұрады. 2019 жылы ЕЭК пен ДЗМҰ арасында Өзара түсіністік туралы меморандум жасасылды.
10 шілденің 2025 ЕАЭО мен Индонезия еркін сауда туралы келіссөздерді аяқтады Еуразиялық экономикалық комиссияның Сауда жөніндегі министрі Андрей Слепнев пен Индонезия Республикасының экономикалық мәселелер жөніндегі үйлестіруші министрі Айрлангга Хартарто еркін сауда туралы келісім жасасу жөніндегі келіссөздердің аяқталғаны жайында хабарлады. Тараптардың диалогы БКБ режимінде өтті. "Еуразиялық экономикалық одақ қарымды достас елдермен экономикалық әріптестік желісін дамытуды жалғастыруда. Ал Индонезияның БРИКС мүшесі әрі Оңтүстік Шығыс Азияның халқы 300 млн адамға жақындайтын ірі экономикасының бірі болып табылатыны белгілі", – деп атап өтті Андрей Слепнев. ЕЭК министрі әріптестің тарапынан Еуразиялық "бестік"мемлекеттерімен ынтымақтастыққа деген дәстүрлі қызығушылық бар екенін еске салды. Атап айтқанда, 2023 жылы II Еуразиялық экономикалық форум аясында Мәскеуде "ЕАЭО-Индонезия" ауқымды бизнес-диалогы болып өтті. "Баждардың төмендеуі абсолютті түрде ЕАЭО-ның Индонезиямен саудасының шамамен 3 миллиард долларына әсер етеді. Келісім күшіне енгеннен кейін таяудағы 3-5 жыл ішінде біздің елдеріміз арасындағы тауар айналымы екі есе артады деп санаймыз. Индонезияға ауыл шаруашылығы және өнеркәсіп топтарының тауарлары бойынша жеткізілімдердің айтарлықтай өсуін күтеміз", — деп атап көрсетті ЕЭК Сауда жөніндегі министрі. Андрей Слепневтің сөзінше, ЕАЭО Индонезия нарығында, мысалы, полимерлер, тыңайтқыштар, энергия тасымалдаушылар, карьерлік самосвалдар, құбырлар, металдар және түсті металдардан жасалған өнімдер сияқты позицияларға, электр және механикалық жабдықтардың кең номенклатурасына преференциялы қол жеткізе алады. Сөз бидай, ұн, құрғақ сүт, кондитерлік өнімдер, ірі қара малдың халал еті, құс жеткізу жайында да болып отыр. Келісім оған қол қойылғанға дейін мемлекетішілік келісудің тиісті рәсімдерінен өтуге тиіс.
09 шілденің 2025 Гоар Барсегян: "ЕЭК өнеркәсіптік кооперацияны тереңдетуді дәйекті түрде жақтайды" Еуразиялық экономикалық комиссияның Өнеркәсіп және агроөнеркәсіптік кешен жөніндегі министрі Гоар Барсегян  Екатеринбургте "Иннопром" халықаралық өнеркәсіптік көрмесін аралап, оның жұмысына, соның ішінде "Технологиялық көшбасшылық: индустриялық серпіліс" бас стратегиялық сессиясына қатысты. Ресейдің Өнеркәсіп және сауда министрі Антон Алихановтың және ірі өнеркәсіп компаниялары басшыларының қатысуымен өткен іскерлік таңғы аста Гоар Барсегян: "Еуразиялық экономикалық одақ елдері бизнесінің үйлесімді жұмысы түйінді рөл атқарады. Тұтынушыға бағдарлану және нарықтағы өзгерістерге жедел ден қою қабілеті бизнес-қоғамдастыққа ЕАЭО шеңберінде ауқымды міндеттерді шешуге көмектеседі. Комиссия кәсіпкерлердің өз әлеуетін жақсырақ аша алатын жағдай жасау жолында дәйекті түрде жұмыс істеуде", — деп атап өтті. Шанхай ынтымақтастық ұйымы елдерінің Өнеркәсіп министрлерінің кеңесінде Еуразиялық кеңістіктегі бірлескен жұмыстың келешегі талқыланды. "Комиссия өнеркәсіптік кооперацияны тереңдетуді, технологиялар алмасуды және тиімді интеграциялық байланыстарды қалыптастыруды дәйекті түрде жақтайды. Біз салалық бастамаларды ілгерілетуге, бірлескен жобаларды іске асыруға және ШЫҰ елдерімен технологиялық тәжірибе ауысуға мүдделіміз", — деп атап көрсетті Гоар Барсегян. Ол сондай-ақ Беларусь Өнеркәсіп министрі Андрей Кузнецовпен ЕАЭО-да қаржылық қолдау механизмін және бірлескен жобаларды іске асыру мәселелері бойынша жұмыс кездесуін өткізді. Сонымен қатар, "Иннопром" іс-шаралары шеңберінде Гоар Барсегян жарықтандыру тіректері мен шырағдандар шығаратын "Энерго-Арсенал" зауытына барды. Кәсіпорын Одақта 2024 жылы іске қосылған кооперациялық жобаларды қолдаудың ұлтүсті бағдарламасының әлеуетті қатысушысының бірі болып табылады. "Иннопром" 2025 жылғы 29 қыркүйек — 1 қазан аралығында өз жұмысын Минскіде жалғастырады. Сол жерде ЕАЭО Өнеркәсіптік саясат жөніндегі кеңесінің отырысы өтеді.
09 шілденің 2025 ЕАЭО өндірушілері өнеркәсіптік тауарларының мемлекеттік сатыпалымға қол жеткізу мүмкіндігі кеңейтілді Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесі 2020 жылы ЕЭК Кеңесі бекіткен Мемлекеттік (муниципалдық) сатыпалым мақсаттары үшін тауардың жекелеген түрлерінің шығарылған елін айқындау қағидаларына өзгерістер енгізді. Атап айтқанда, Қағидалар құбырлар, лазерлер, микродисплейлер үшін өндіріс талаптарымен, медициналық бұйымдардың, оптикалық құралдардың, жылжымалы теміржол құрамы мен инфрақұрылымы компоненттерінің жаңа тауарлық атауларымен, химия өнеркәсібі тауарларымен толықтырылды. Атап өтсек, бұл ЕАЭО елдерінде енгізілген преференциялар, шектеулер мен тыйымдар жағдайында мемлекеттік сатыпалымдағы ұлттық режимді кеңейтуге бағытталған 2025 жылғы өзгерістердің екінші пакеті (Қағидалар мамыр айында мемлекеттік сатыпалымға қатысуға қолжетімділікті қамтамасыз ету үшін 51 тауар атауымен толықтырылды). Қабылданған актілер ЕАЭО мемлекеттерінің өндірушілерінің өздері және өз тауарлары туралы мәліметтерді Еуразиялық өнеркәсіптік тауарлар тізіліміне кіргізуіне және мемлекеттік сатыпалымға кедергісіз қатысына мүмкіндік береді. Қағидаларда мемлекеттік сатыпалым мақсаттары үшін тауарлардың шығарылған елін айқындауға және растауға қатысты бірыңғай тәсілдеме енгізілді. Мемлекет отандық жеткізушілер үшін преференциялар белгілеген немесе шетелдік тауарлар үшін шектеулер енгізілген жағдайларда бұлар мемлекеттік сатыпалымда ұлттық режимді қамтамасыз етуге көмектеседі. ЕЭК Кеңесінің шешімі ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік 30 күн өткен соң өзгерістер күшіне енеді. Комиссия сайтында "Бәсекелестік саясат және мемлекеттік сатыпалым саласындағы саясат департаменті" бөліміндегі "Жиі қойылатын сұрақтарға сұрақ-жауап" қосымша парағында тауар және оның өндірушісі туралы мәліметтерді Еуразиялық өнеркәсіп тауарлары тізіліміне кіргізу тәртібі, Комиссияның осындай мәліметтерді кіргізуге өтінімді қарау алгоритмі туралы анықтамалық ақпарат жарияланған.
Комиссияның құпиялы ақпаратты ведомстволық бағыныстылығы бойынша беру рәсімі оңайлатылды 09 шілденің 2025 Комиссияның құпиялы ақпаратты ведомстволық бағыныстылығы бойынша беру рәсімі оңайлатылды Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесі ЕЭК-те таралуы шектеулі құжаттармен жұмыс істеу тәртібіне өзгерістер енгізді. Бұл құжат, соның ішінде Еуразиялық экономикалық одақ шеңберіндегі бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу мәселелеріне қатысты. Енді бәсекелестіктің жалпы қағидаларын бұзу туралы өтініште немесе осыған байланысты жүргізіліп жатқан тергеп-тексеру материалдарында қамтылуы мүмкін құпиялы ақпарат Комиссияның бейінді министрінің шешімі бойынша мүше мемлекеттердің монополияға қарсы органдарына берілетін болады. Бұған дейін мұндай шешімді ЕЭК Алқасы қабылдайтын, бұл ЕАЭО елдерінің монополияға қарсы органдарына ведомстволық бағыныстылығы бойынша материалдарды әрдайым жедел беруге мүмкіндік бермеді. Бұл Одақтың бәсекелестік құқығының бұзылу белгілеріне жедел ден қою процесін баяулатты. Комиссияның бәсекелестіктің жалпы қағидаларының сақталуын бақылау жөніндегі өкілеттіктерін жүзеге асыруы кезінде құпиялы ақпаратты қорғау тәртібі 2014 жылғы Құпиялы ақпаратты қорғау тәртібі және оны жария еткені үшін жауапкершілік туралы келісіммен қамтамасыз етіледі. Ведомстволық бағыныстылығы бойынша материалдарды беру Бәсекелестіктің жалпы қағидаттары мен қағидалары туралы хаттаманың (ЕАЭО туралы шартқа № 19 қосымша) тармағында көзделген.
09 шілденің 2025 Максим Ермолович БҰҰ-ның Бәсекелестік жөніндегі конференциясында ЕЭК қызметін таныстырды Еуразиялық экономикалық комиссияның Бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу жөніндегі министрі Максим Ермолович басқарған Еуразиялық комиссияның делегациясы Женевада БҰҰ-ның Көпжақты негізде келісілген әділ қағидаттар мен шектеулі іскерлік практиканы бақылау қағидаларын қарау жөніндегі 9-шы конференциясының жұмысына қатысты. Максим Ермолович Комиссияның қызметімен әрі оның "Бәсекелестік және өңірлік экономикалық ұйымдар" сессиясында бәсекелестік мәселелері бойынша өңірлік интеграциялық бірлестіктердің диалогы туралы бастамасымен таныстырды. "Өңірлік ұйымдардың кездесулері шеңберінде біз бәсекелестікті өңірлік деңгейде реттеудің өзекті мәселелерін талқылаймыз. Бұрын өткізілген бес кездесудің нәтижелері осындай диалогтың сұранысты екенін және оны кеңейту қажеттігін көрсетіп отыр. Қорытындысы бойынша біз бәсекелестікті реттеуге шолуды өңірлік деңгейде жүргізуге келістік", — деп атап өтті Максим Ермолович. ЕЭК министрі Конференцияда диалогқа қатысушылардың атынан осы саладағы өзара іс-қимылды жалғастырудың маңыздылығы, Комиссияның өңірлік ұйымдардың кездесулерін тұрақты өткізуінің қажеттігі, осы тақырыпты халықаралық алаңдарда бірлесіп ілгерілету туралы мәлімдеді. Ол сондай-ақ өңірлік деңгейде бәсекелестікті реттеуге жүргізілген шолудың алдын ала белгілі нәтижелерін ұсынды. Конференция шеңберінде Комиссия делегациясы ЮНКТАД Халықаралық сауда және шикізат тауарлары бөлімшесінің басшысы Лус Мария де ла Морамен кездесу өткізді, оның барысында бұдан арғы ынтымақтастық перспективалары талқыланды. БҰҰ Конференциясы бәсекелестік мәселелері бойынша жоғары деңгейлі іс-шара болып табылады, ол бес жылда бір рет өткізіледі. Мұнда БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің бейінді органдарының басшылары, жоғары лауазымды тұлғалары, соның ішінде, осы саладағы құқық қолдануды күшейтуді талқылайды.
08 шілденің 2025 2025 жылғы 8 шілдедегі ЕЭК Кеңесі отырысының қорытындылары 8 шілдеде Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің отырысы болып өтті. Еуразиялық интеграцияның, соның ішінде сауда, кедендік ынтымақтастық, техникалық реттеу, қаржы саясаты, энергетика және инфрақұрылым, цифрландыру, бәсекелестік және монополияға қарсы реттеу саласындағы 30-дан астам мәселе қаралды. Атап айтқанда, ЕЭК Кеңесі Еуразиялық экономикалық одақ елдері үшін бекіренің және албырт балықтардың уылдырығын, велосипед жақтауларын, жағармайдың жекелеген түрлерін, майлау материалдары мен арнайы автомобиль сұйықтықтарын, микробқа қарсы әсері бар косметикалық өнімдерді, дезинфекциялау құралдарын қоса, тауарлардың бірқатар жаңа санатына қатысты цифрлық таңбалаудың ортақ қағидаларын белгіледі. Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесі Еуразиялық экономикалық одақта тасымалдарды қадағалап отыру үшін навигациялық пломбаларды қолдану туралы келісімге сәйкес тасымалдарды қадағалап отыру үшін осындай пломбалар қолданылатын тауарлардың қосымша санаттарын айқындау туралы да шешім қабылдады. Бұл шешімді іске асыру құрамында никотин бар заңсыз өнімнің ЕАЭО-да таралуын болдырмауға көмектеседі. ЕЭК Кеңесі Медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін тіркеу және сараптау қағидаларына өзгерістер енгізді. Қабылданған түзетулер ЕАЭО құқығымен белгіленген медициналық бұйымдарды тіркеу және сараптау рәсімін оңтайландыруға бағытталған. Бұдан басқа, ЕАЭО-ның "Энергия тұтынатын құрылғылардың энергетикалық тиімділігіне қойылатын талаптар туралы" техникалық регламентінің күшіне ену мерзімі 2028 жылғы 1 қыркүйекке ауыстырылды. Бұл Одақтың техникалық регламенттерін әзірлеу және оларға өзгерістер енгізу жоспарына сәйкес әзірленіп жатқан түзетулер шеңберінде құжаттың бірқатар талабын өзектілендіруге және техникалық регламентті іске асыру үшін қажетті екінші деңгейдегі актілерді – стандарттар тізбесін және энергия тұтынатын құрылғылардың энергетикалық тиімділігінің заттаңбаларын әзірлеуді және қабылдауды аяқтауға мүмкіндік береді.
08 шілденің 2025 ЕАЭО-дағы таңбалаудыңбіріздендірілген қағидалары қызыл және қара уылдырыққа, велосипедтерге, жағармайларға, антисептиктерге қолданылады Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесі Ресей Федерациясының ұсыныстарын қарап, тауарлардың бірқатар жаңа санатына қатысты цифрлық таңбалаудың жалпы қағидаларын белгілеу туралы шешім қабылдады. Атап айтқанда, сөзбекіренің және албырт балықтардың уылдырығы, велосипедтер мен велосипед жақтаулары, жағармайдың жекелеген түрлері, майлау материалдары және арнайы автомобиль сұйықтықтары, микробқа қарсы әсері бар косметикалық өнімдер, сондай-ақ дезинфекциялау құралдары туралы болып отыр. "Таңбаланатын тауарлар санын кеңейтутұтынушылардың өнімнің түпнұсқалығына көз жеткізуіне, сондай-ақзаңсыз айналымды азайту есебінен нарықтың адал қатысушыларының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік беретін Одақтың жалпы таңбалау жүйесін дамытудыайғақтайды", — деп атап өтті ЕЭК Сауда жөніндегі министрі Андрей Слепнев. Ол тауарлардың жаңа топтарын таңбалау бұрынғыдай біріздендірілген қағидалар бойынша жүргізілетінін атап көрсетті. Бұл ретте Комиссия Кеңесінің 2019 жылғышешімімен бекітілген ЕАЭО-да тауарларды сәйкестендіру құралдарымен таңбалау жүйесінің базалық технологиялық ұйымдық моделінің ережелері ескеріледі. Сөйтіп, таңбалау кодтарын өзара тану қамтамасыз етіледі, бұл тауарлардың Одақ аумағындағы айналысы кезінде оларды қайта таңбалау қажеттігін болдырмайды.
Тағы да көрсету