Жаңылыктар

09 Oct 2024 Бахыт Султанов: "Эл аралык соода укугун өнүктүрүү үчүн ЮНСИТРАЛ менен кызматташууну күчөтүүнү пландап жатабыз" Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов БУУнун Эл аралык соода укугу боюнча комиссиясынын (ЮНСИТРАЛ) 80-сессиясына катышты, уюмдун Венадагы штаб-квартирасында. Сапардын алкагында ЕЭК министри ЮНСИТРАЛ жетекчилиги жана эксперттери менен уюмдардын өз ара иштешүүсүн кеңейтүү маселелерин талкуулоо үчүн жолугушту. "Биздин уюмдар ортосундагы динамикалуу өнүгүп жаткан мамилелерди расмий тариздөө максатында Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга кол коюу мүмкүнчүлүгүн иштеп чыгуу, ошондой эле 2025 – жылы ЮНСИТРАЛдын кезектеги сессиясынын жүрүшүндө ага кол коюу үчүн зарыл болгон макулдашуу жол-жоболорун баштоо зарыл деп эсептейм", - деди Бахыт Султанов. ЕЭК министринин сөзү боюнча, Комиссия ЮНСИТРАЛдын мыкты тажрыйбаларын Евразия экономикалык бирлигинин укугуна имплементациялоого жана аналитикалык чөйрөдө кызматташтыкты өнүктүрүүгө кызыкдар. Өз кезегинде ЮНСИТРАЛ өкүлдөрү колдо болгон аналитикалык маалымат менен бөлүшүүгө жана ЕАЭБ өлкөлөрү менен тыгыз байланышта болууга даяр экендиктерин билдиришти. Жолугушуунун аягында тараптар кызматташууну мындан ары кеңейтүүгө даярдыгын тастыкташты, аларды Бирлик мамлекеттеринде өткөрүү үчүн келечектеги вебинарлардын сессияларынын темаларын иштеп чыгууну, ошондой эле 2026-жылы ЮНСИТРАЛдын 60 жылдыгына карата ЕАЭБде регионалдык иш-чара уюштурууну макулдашышты. БУУнун Эл аралык соода укугу боюнча комиссиясы (ЮНСИТРАЛ) БУУ тутумунун эл аралык соода укугу жаатындагы негизги органы болуп саналат. ЮНСИТРАЛ эл аралык келишимдик практика, товарларды коштоочу документтер, кудуретсиздик, электрондук соода, ошондой эле талаш-тартыштарды, анын ичинде инвесторлор менен мамлекеттердин ортосундагы талаш-тартыштарды жөнгө салуу сыяктуу бир катар тармактарда мыйзам чыгаруу инструменттерин даярдоо менен алектенет.
09 Oct 2024 ЭСКАТО эксперттери Комиссиянын ТӨМ жана ЕАЭБде жашыл экономиканын принциптерин илгерилетүү боюнча аракеттерин жогору баалашты Евразия экономикалык бирлигинин экономикасы ички суроо-талап, мамлекеттик инвестициялар жана регионалдык сооданын жигердүү өзгөрүүсү менен шартталган туруктуу өсүштү көрсөтүүдө. Бул туурасында Евразия экономикалык комиссиясынын Макроэкономикалык саясат департаментинин директору Аскар Джаппаркулов 9-октябрда Алматыда өткөн VIII Түндүк жана Борбордук Азиянын Туруктуу өнүгүү максаттарын (ТӨМ) ишке ашыруу боюнча көп тараптуу форумунда билдирди. "Туруктуу, ар тараптуу жана туруктуу экономикалык өсүшкө, толук жана өндүрүмдүү иш менен камсыз кылууга жана бардыгы үчүн татыктуу ишке көмөк көрсөтүү" ТӨМ 8ге арналган сессияда Аскар Джаппаркулов, атап айтканда, 2023-жылы ЕАЭБдин ИДӨсү дүйнөлүк экономиканын өсүш арымынан 3,8%га өскөнүн белгиледи. Быйылкы жылы экономикалык өнүгүү арымы андан да жогору болду – жарым жылдын жыйынтыгы боюнча Бирликтин ИДӨсү 4,6%га өстү. Комиссиянын өкүлү Бирлик өлкөлөрүнүн туруктуу өсүшүнө жетишүү инструменттеринин бири болуп ЕАЭБдин жашыл трансформациясы саналарын баса белгиледи. Бул контекстте Бирликте Жашыл экономика принциптерин киргизүү концепциясы ЕЭК тарабынан иштелип чыккан маанилүү документ болуп саналат. Бул документти даярдоо - ТӨМгө жетүүнү тездетүү үчүн интеграциялык потенциалды колдонуунун конкреттүү кадамы. "Концепция жашыл экономиканы өнүктүрүүгө карата бирдиктүү мамилени сунуштайт, ал экологиялык жөнгө салуунун улуттук тутумдарын өз ара таанууга өбөлгө түзөт. Бул өз кезегинде "климаттык тоскоолдуктар" деп аталуучу – экологиялык же климаттык негиздер боюнча киргизилген чектөө чараларынан качууга мүмкүндүк берет", – деп жыйынтыктады Аскар Жаппаркулов. ЭСКАТО өкүлдөрү Түндүк жана Борбордук Азия өлкөлөрүнүн региондорунун алдында 2030-жылга карата ТӨМгө жетишүүдө олуттуу чакырыктар турганын белгилешти. Ошол эле учурда айрым ТӨМдөр боюнча прогресс белгиленет, анын ичинде ЕАЭБдин иштөө максаттары менен шайкеш келген максаттарда, мисалы ТӨМ 8 жана ТӨМ 17. Бирлик өлкөлөрү алар боюнча жакшы жыйынтыктарды көрсөтүүдө. Алсак, Армения ИДӨнүн өсүш арымдары боюнча региондогу лидерлердин катарында турат. ТӨМ 17 боюнча Бирликтин бардык мамлекеттери ТӨМгө жетишүүнүн мониторинги боюнча өздөрүнүн статистикалык мүмкүнчүлүктөрүн жакшыртышты. Ошентип, евразиялык интеграция ЕАЭБ мамлекеттеринин Туруктуу өнүгүү максаттарына жетишүүсүн тездетет деген тезис тастыкталды. Азия жана Тынч океан үчүн экономикалык жана социалдык комиссия (ЭСКАТО) – БУУнун Экономикалык жана Социалдык Кеңешинин беш регионалдык комиссияларынын бири болуп саналат. 1947-жылы катышуучу өлкөлөрдүн экономикалык кызматташтыгын өбөлгөлөө максатында уюштурулган. Азыркы тапта ЭСКАТОнун негизги милдети экологиялык туруктуу өнүгүү, соода жана адам укуктары жаатындагы ааламдашуу процессин башкаруу болуп саналат. ЭСКАТОнун субрегионалдык кеңсеси уюштурган VIII форумга Дүйнөлүк банктын, Азия өнүктүрүү банкынын, Евразия өнүктүрүү банкынын, Эл аралык эмгек уюмунун, ФАО, ЮНИСЕФтин, Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун өкүлдөрү, ошондой эле Азербайжан, Казакстан, Кыргызстан, Россия, Тажикстан, Түркмөнстан, Өзбекстандын делегациялары катышышты.
08 Oct 2024 Бакытжан Сагинтаев КМШнын Мамлекет башчыларынын кеңешинин отурумуна катышты Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев 8-октябрда Москвада Көз карандысыз Мамлекеттер Шериктештигинин Мамлекет башчыларынын кеңешинин отурумуна катышты. Отурумдун жүрүшүндө, атап айтканда, евразиялык мейкиндикте интеграциялык кызматташтыкты бекемдөө боюнча негизги маселелер талкууланды. КМШ менен өз ара иштешүү – Евразия экономикалык комиссиясынын эл аралык күн тартибинин салттуу артыкчылыгы. Шериктештиктин Аткаруу комитети менен биргелешкен иш-чаралардын эки планы ишке ашырылган, учурда үчүнчү биргелешкен план аткарылууда. 2021-жылдан бери ЕАЭБ жана КМШ алкагында иштелип чыгуучу ченемдик актылардын долбоорлорунун ортосундагы карама-каршылыктарды четтетүү бөлүгүндө Евразия экономикалык бирлигинин укугу менен Шериктештиктин ченемдик-укуктук базасын айкалыштыруу боюнча туруктуу иштер жүргүзүлүп келет. Монополияга каршы саясат, стандартташтыруу жана өлчөмдөрдүн бирдиктүүлүгүн камсыздоо, электр энергетикасы, керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо, статистика сыяктуу багыттар боюнча КМШ түзүмдөрү менен тармактык диалог өнүгүп жатат. Евразия мейкиндиги уникалдуу соода-экономикалык жана транспорттук-логистикалык артыкчылыктарга ээ. ЕАЭБ жана КМШ оюнчуларынын дараметтерин айкалыштыруу бул кызматташтыктын таасирин эселеп күчөтүүгө жөндөмдүү. Евразия экономикалык комиссиясынын КМШнын Аткаруу комитети менен диалогу 2012-жылы Өз ара иштешүү жөнүндө меморандумга кол коюу менен башталган. 2018-жылдын ноябрында тараптар Өз ара аракеттешүүнү тереңдетүү жөнүндө меморандумга кол коюшкан.  
08 Oct 2024 III Евразия экономикалык форумунун жыйынтыктары Армениянын борборунда 30-сентябрдан 1-октябрга чейин Евразия экономикалык бирлигинин мүчө мамлекеттеринин жана байкоочу мамлекеттердин өкмөт башчыларынын катышуусунда Евразия өкмөттөр аралык кеңешинин жыйынына арналган III Евразия экономикалык форуму болуп өттү. Иш-чара 2024-жылы Евразия экономикалык бирлигинин органдарында Армения Республикасынын төрагалыгынын алкагында болуп өттү. Форумдун ишине 30дан ашык өлкөдөн 2000ге жакын катышуучу катышты. Бизнес өкүлдөрүнүн өзгөчө кызыгуусу байкалды: Форумга 200гө жакын компания келди. Форумдун алкагында ЕАЭБ-Куба жана ЕАЭБ-Иран бизнес-диалогдору болуп өттү, алардын жүрүшүндө соода-экономикалык кызматташтыкты өнүктүрүүнүн концептуалдык маселелери талкууланды. Форумдун ишкердик программасы 30дан ашык иш-чараларды камтыды. ЕЭФ-2024түн катышуучулары Бирликтин мүчө мамлекеттеринин ЕАЭБдин стратегиялык өнүгүүсү, ар тараптуу кооперация жана технологиялык кызматташтык, санариптештирүү, транспорттук инфраструктураны жана логистиканы өнүктүрүү, ички рыноктун сапаты жана ишкердикти колдоо, ошондой эле эл аралык кызматташтык сыяктуу экономикалык кызматташтыгынын актуалдуу багыттарын талкуулашты. III Евразиялык экономикалык форумдун өзөктүү иш-чарасы – "Заманбап реалдуулукта санариптештирүү – төрт эркиндикти камсыз кылуу үчүн императив" пленардык отуруму болду, ага Евразия экономикалык бирлигинин өкмөт башчылары: Армения Республикасынын Премьер-министри Никол Пашинян, Беларусь Республикасынын Премьер-министри Роман Головченко, Казакстан Республикасынын Премьер-министри Олжас Бектенов, Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасы — Президенттин Администрациясынын жетекчиси Акылбек Жапаров, Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн Төрагасы Михаил Мишустин жана Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев катышышты. Форумга ошондой эле ардактуу коноктор – Өзбекстан Республикасынын Премьер-министри Абдулла Арипов жана Иран Ислам Республикасынын Биринчи Вице–президенти Мохаммад-Реза Ареф катышты. Форумга Ирандан келген көп сандаган делегация катышты. ЕАЭБ-Иран бизнес-диалогу өзүнө панелдик дискуссияны камтыган, анын жүрүшүндө соода-экономикалык кызматташтыкты өнүктүрүүнүн концептуалдык маселелери талкууланды, ошондой эле тармактык тегерек столдор өткөрүлүп, анда айыл чарба, өнөр жай, транспорт жана соодага жана инвестицияга көмөк көрсөтүүнүн каржылык инструменттери жаатындагы практикалык мүнөздөгү милдеттер каралды. Тармактык тегерек столдордун алкагында ЕАЭБдин ишкердик бирикмелеринин жана бизнестин өкүлдөрү ошондой эле өздөрүнүн учурдагы жана перспективалуу долбоорлорун сунушташты. "Жашыл Евразия" эл аралык климаттык конкурсу Форумдун алкагында Стратегиялык демилгелер агенттиги Евразия экономикалык комиссиясы менен биргеликте "жашыл күн тартибинин" технологиялык лидерлерин аныктоого жана климаттын өзгөрүшүнүн кесепеттерине экономиканы климаттык адаптациялоо боюнча натыйжалуу тажрыйбаларды жайылтууга багытталган "Жашыл Евразия" конкурсун экинчи жолу өткөрдү. Эксперттер тарабынан таанылган "Мыкты тажрыйбалар" нускалоого сунушталат. Бул жылы "Жашыл Евразия" дүйнөнүн бардык өлкөлөрүнүн катышуучулары үчүн ачык болду. Конкурс климаттык туруктуулукту бекемдөө боюнча тажрыйба алмашуу үчүн масштабдуу аянтча болмокчу. Жалпысынан конкурска 15 номинация боюнча 300 билдирүү  келип түштү. Россия Федерациясынын, Беларустун, Казакстандын, Кыргызстандын, Ирандын, Египеттин, Индонезиянын жана Өзбекстандын климаттык мыкты 57 тажрыйбасы сынактын жеңүүчүлөрү жана финалисттери болушту.  Сыйлоо аземине Армения Республикасынын вице-премьер-министри Мгер Григорян, Беларусь Республикасынын Премьер-министринин орун басары Игорь Петришенко, Казакстан Республикасынын Премьер-министринин орун басары, соода жана интеграция министри Серик Жумангарин, Кыргыз Республикасынын Министрлер кабинетинин Төрагасынын биринчи орун басары Адылбек Касымалиев, Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн Төрагасынын орун басары Алексей Оверчук, ошондой эле ЕЭКтин соода боюнча министри Андрей Слепнев катышышты. Макулдашуулар 2024-2027-жылдарга Евразия экономикалык комиссиясы менен Регионалдык шериктештиктин байланыш жаатындагы өз ара иштешүүсү боюнча иш-чаралар планына (жол картасына) кол коюлду. Ага ЕЭКтин ички рыноктор, маалыматташтыруу, маалыматтык-коммуникациялык технологиялар боюнча министри Варос Симонян жана Регионалдык шериктештиктин байланыш жаатындагы башкы директору Алексей Бородин кол коюшту.  Татарстан Республикасынын Өнөр жай кластери менен "Казакстан электрэнергетикалык ассоциациясы" юридикалык жактардын бирикмесинин ортосунда Кызматташуу жөнүндө макулдашууга кол коюлду. Документке Татарстан Республикасынын Өнөр жай кластеринин башкармалыгынын төрагасы Сергей Майоров жана "Казакстан электроэнергетикалык ассоциациясы" юридикалык жактардын бирикмесинин төрагасы Талгат Темирханов кол коюшту.  III Евразиялык экономикалык форумдун маалыматтык өнөктөштөрү: ТАСС маалымат агенттиги, Белтелерадиокомпания, Армениянын Коомдук радиосу, "Арменпресс" маалымат агенттиги, Иран Ислам Республикасынын маалымат агенттиги (ИРНА).
08 Oct 2024 Руслан Давыдов: "Комиссия акциздик товарлар менен ыйгарым укуктуу экономикалык операторлордун иштөө шарттарын жеңилдетти" Россия Федерациясынын Соода-өнөр жай палатасы тарабынан уюштурулган алкоголдук продукцияны маркировкалоо маселелери боюнча тегерек столдун отурумунда, Евразия экономикалык комиссиясынын бажы кызматташтыгы боюнча министри Руслан Давыдов ыйгарым укуктуу экономикалык операторлор үчүн атайын жөнөкөйлөтүүлөрдү колдонуу мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүү боюнча ЕЭК тарабынан жүргүзүлүп жаткан иштер жөнүндө айтып берди. Руслан Давыдов белгилеп өткөндөй, атап айтканда, үстүбүздөгү жылдын сентябрь айында Комиссия ТЭИ катышуучуларынын ичинен эң ишенимдүү – ыйгарым укуктуу экономикалык операторлор үчүн алкоголду ташып келүүдөгү жөнөкөйлөтүүлөрдү колдонууга тыюу салууну алып салган. Тыюу 10 жылдан колдонулуп жана бул категориядагы товарлардын жогорку тобокелдиктери менен байланыштуу болгон.  "Бул жөнөкөйлөтүү бизнестин чыгымдарынын олуттуу төмөндөшүнө алып келет, Бирлик өлкөлөрүнүн бюджетине келип түшүүлөрдүн өсүшүнө, ошондой эле ишкердик жигердүүлүктүн өнүгүшүнө өбөлгө түзөт", – деп баса белгиледи ЕЭК министри.  Руслан Давыдовдун сөзү боюнча, ЕАЭБ жигердүү өнүгүүдө, тышкы соода ишмердигин мүнөздөгөн көрсөткүчтөр бирикме иштеген он жыл ичинде орточо 50-60%га өскөн. Ошол эле учурда ЕАЭБ өлкөлөрүнүн тышкы соодасынын Батыштан Чыгышка жана Түштүккө глобалдык бурулушу ЕАЭБдин тездик менен өнүгүүсү үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү түзөт.
03 Oct 2024 Өткөн жылы ЕАЭБ өлкөлөрү керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо боюнча 40 миңге жакын маалыматтык жана агартуучу иш-чараларды өткөрүштү Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясы 2023-жылы керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо боюнча биргелешкен аракеттердин программасын аткаруу боюнча Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн ишине мониторингдин жыйынтыктарын 3-октябрда жактырды. Бул жыйынтыктар Комиссия тарабынан ЕАЭБ мүчө мамлекеттеринин ыйгарым укуктуу органдары менен биргеликте даярдалган Баяндамада камтылган. ЕЭКтин Техникалык жөнгө салуу боюнча министри Валентин Татарицкий баса белгилегендей, пландаштырылган бардык иш-чаралар аткарылды, анын ичинде Комиссиянын Коллегиясы тарабынан бир катар сунуштар кабыл алынды, ЕАЭБде керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо жөнүндө алардын пикирин изилдөөгө арналган социологиялык изилдөө жүргүзүлдү. Бирлик өлкөлөрүндө 40 миңге жакын маалыматтык жана агартуучулук иш-чаралар өткөрүлгөн, аларга ЕАЭБ мамлекеттеринин 60 миллиондон ашык жарандары катышкан. ЕАЭБдин мүчө мамлекеттеринин керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо чөйрөсүндө биргелешкен иш-аракеттер программасы 2022-жылдын июнь айында кабыл алынган жана 2025-жылга чейин күчүндө болот. Программанын иш-чараларын ишке ашырууга мамлекеттик органдар, коомдук уюмдар жана ишкерлер катышат. Программанын алкагында мүчө мамлекеттердин биргелешкен ишинин негизги багыттары болуп керектөөчүлөрдүн кызыкчылыктарын эсепке алуу механизмин түзүү үчүн уюштуруу негиздерин түзүү, бул чөйрөдө өлкөлөрдүн жалпы мамилелерин иштеп чыгуу, ыйгарым укуктуу органдардын ортосунда маалыматтык өз ара аракеттенүүнү өнүктүрүү, жарандарды агартууга, рационалдуу жана туруктуу керектөө көндүмдөрүн калыптандырууга багытталган биргелешкен иш-чараларды өткөрүү, ошондой эле керектөөчүлөрдүн катышуусу менен трансчек аралык талаш-тартыштарды жөнгө салуу механизмдерин түзүү саналат. 2023-жылы Бирликтин мүчө мамлекеттеринде керектөөчүлөрдүн укуктарын коргоо боюнча биргелешкен иш-аракеттердин программасын аткаруу боюнча иштер Комиссиянын Коллегиясы жактырган "Сабаттуу керектөөчү – жооптуу бизнес" деген жалпы теманын алкагында өттү.
03 Oct 2024 ЕАЭБде өнөр жай менчик объектилери жөнүндө маалыматты издөө үчүн сервис түзүлөт Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясы бул өлкөлөрдө корголуучу өнөр жай менчик объектилери жөнүндө маалыматтарды издөөнү жүзөгө ашырууга мүмкүндүк берген сервис жөнүндө макулдашуунун долбоорун мамлекеттик ички макулдашуу үчүн Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн өкмөттөрүнө жөнөтүүнү жактырды. Макулдашуу Бирликтин мамлекеттеринде катталган товардык белгилер, тейлөө белгилери, товарлар чыгарылган жерлердин аталыштары жана географиялык көрсөткүчтөр жөнүндө маалыматтарды камтыган маалыматтык ресурсту түзүүгө мүмкүндүк берет. "Жалпы издөө сервисин пайдаланууга киргизүү "бир терезе" принциби боюнча ЕАЭБ өлкөлөрүндө катталган өнөр жай менчик объектилери жөнүндө маалыматка жеткиликтүүлүктү камсыз кылат. Пайдалануу аралыктан жана акысыз болот, кеңири издөө жүргүзүү жана ар кандай критерийлерди жана фильтрлерди колдонуу мүмкүнчүлүгү берилет", – деп белгиледи ЕЭКтин экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов. Бирликтин алкагында мындай издөө серверин уюштуруу маалыматты издөөдө убакыттык жана каржылык чыгымдарды азайтууга, ошондой эле рыноктун катышуучулары үчүн натыйжалуу маркетингдик стратегияларды түзүүгө өбөлгө түзөт. Макулдашуунун долбоору 2021-жылы Комиссиянын Кеңеши тарабынан жактырылган Стратегия - 2025ти жүзөгө ашыруу боюнча иш-чаралар планын аткаруу үчүн иштелип чыгарылган.
Дагы көрсөтүү