Жаңылыктар

27 июнундагы 2025 ЕАЭБде 2023-2024-жылдары кызмат көрсөтүүлөр менен соода жүргүзүүнү жөнгө салуу эрежелерин сактоонун жыйынтыктары чыгарылды Жогорку Евразия экономикалык кеңеши өлкөлөрдүн өкмөттөрү жана Евразия экономикалык комиссиясы тарабынан даярдалган 2023-2024-жылдары кызмат көрсөтүүлөрдү сатууну, уюштурууну жана ишмердикти жөнгө салуу эрежелеринин жоболорунун Евразия экономикалык бирлигинин мамлекеттери тарабынан аткарылышына жүргүзүлгөн мониторингдин натыйжалары жөнүндө баяндаманы карап чыкты. Баяндамада эрежелерди сактоонун негизги аспектилери, атап айтканда, мамлекеттерде ишкерлер үчүн жагымдуу жол-жоболорду колдонуу чагылдырылган. Анын ичинде – жөнгө салуучу таасирди баалоо (ЖТБ), "унчукпоо — макулдуктун белгиси" принцибин колдонуу жана бизнести текшерүүдө тобокелдикке багытталган ыкманы киргизүү. "Биз катышуучу өлкөлөр тарабынан эрежелерди өз мыйзамдарына имплементациялоонун оң динамикасын көрүп жатабыз. Баяндама документте каралган шарттарды ишке ашыруу 100 пайызга чейин жетип жатканын тастыктайт. Бул Бирликтин алкагында бизнес үчүн ачык-айкын жана ыңгайлуу шарттарды түзүүгө карай маанилүү кадам", — деп белгиледи ЕЭКтин экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов. ЕЭК министри "унчукпоо – макулдуктун белгиси" принцибин киргизүүнүн маанилүүлүгүнө көңүл бурду, ага ылайык мамлекеттин компетенттүү органы белгиленген мөөнөттө арыз ээсине тиешелүү уруксат берүүгө же жүйөлүү баш тартууну берүүгө тийиш, башка учурда арыз ээси аны жүзөгө ашыруу үчүн арыз берилген ишке автоматтык түрдө укук алат. 2023-2024-жылдар үчүн баяндама, ошондой эле мурдагы мезгилдер үчүн баяндамалар менен Комиссиянын сайтынан таанышууга болот.
27 июнундагы 2025 Жогорку Евразия экономикалык кеңеши ЕАЭБде кызмат көрсөтүүлөрдүн айрым секторлорун либералдаштыруу жөнүндө баяндаманы жактырды Жогорку Евразия экономикалык кеңешинин отурумунда ЕАЭБ алкагында кызмат көрсөтүүлөрдүн айрым секторлору боюнча либералдаштыруу пландарын ишке ашыруу жөнүндө баяндама кабыл алынды. Баяндамада туризм, метеорология, маркшейдердик иштер, баалоо иши, курулуш жана кинематография сыяктуу багыттар боюнча 2024-жылга мониторингдин жыйынтыктары көрсөтүлдү. Административдик кызматташтык жөнүндө макулдашууларды иштеп чыгууну аяктоо, ошондой эле бул секторлордо жөнгө салууну айкалыштыруу үчүн методикалык сунуштарды иштеп чыгуу маселелери белгиленген. "Баяндаманы кабыл алуу биздин тоскоолдуктарсыз кызмат көрсөтүүлөрдүн бирдиктүү рыногун түзүүгө болгон умтулуубузду тастыктайт. Негизги секторлорду либералдаштыруу бизнес үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат жана Бирлик өлкөлөрүнүн ортосунда экономикалык өз ара иштешүүнү бекемдейт. Азыр рыноктун бардык катышуучулары үчүн бирдей шарттарды камсыз кылуу үчүн методикалык ыкмаларды макулдашууга көңүл буруу өзгөчө маанилүү", – деп түшүндүрдү Евразия экономикалык комиссиясынын экономика жана каржы саясаты боюнча министри Бахыт Султанов.  
26 июнундагы 2025 Арзыбек Кожошев: "Бүгүнкү күндө транспорт жумушка, билимге, социалдык жашоого жеткиликтин негизги шарты болуп саналат" Евразиянын туруктуу өнүгүүсүн камсыздоого транспорт чөйрөсүндөгү интеграциянын таасири "Чоң Евразия аймагындагы туруктуу транспорт: мобилдүүлүк, мультимодалдуулук жана санариптештирүү" сессиясынын башкы темасы болду. Иш-чара Минскте IV Евразия экономикалык форумунун аянтчасында өттү. "Транспорт жана инфраструктура калктын бардык катмары, анын ичинде алыскы райондордун жашоочулары үчүн адилеттүү баа түзүү менен жеткиликтүү болушу керек", – деп белгиледи Евразия экономикалык комиссиясынын энергетика жана инфраструктура боюнча министри Арзыбек Кожошев. Чыгып сүйлөөлөрдүн жүрүшүндө санариптик технологияларды, инфраструктураны, эл аралык транспорттук коридорлорду, контейнердик жана мультимодалдык ташууларды өнүктүрүү деталдуу каралды. Энергонатыйжалуулукту жогорулатуу, айлана-чөйрөнүн булганышын азайтуу, транспорттогу ашыкча жүктөм маселелери талкууланды. ЕЭК министри белгилегендей, "ЕАЭБ туруктуу транспорт принциптерин ишке ашырууга карай ырааттуу жана динамикалуу жылууда. Бирликтин транзитин пайдалануунун натыйжалуулугун жогорулатууга, интеллектуалдык транспорттук тутумдарды өнүктүрүүгө, инфраструктураны модернизациялоого көңүл бурулган". Дискуссиялык аянтча мамлекеттик органдардын, бизнес-коомдоштуктун жана эл аралык уюмдардын өкүлдөрүн бириктирди. Сессиянын спикерлери Армения Республикасынын Аймактык башкаруу жана инфраструктура министрлигинин, Беларусь Республикасынын Транспорт жана коммуникациялар министрлигинин, Казакстан Республикасынын Транспорт министрлигинин, Кыргыз Республикасынын Транспорт жана коммуникациялар министрлигинин, Россия Федерациясынын Транспорт министрлигинин жана КМШнын катышуучу мамлекеттеринин Координациялык транспорттук кеңешмесинин аткаруу комитетинин жетекчилери, Ирандын өкүлдөрү болушту.
26 июнундагы 2025 Бакытжан Сагинтаев Мьянманын Премьер-министри Мин Аун Хлайн менен сүйлөшүүлөрдү өткөрдү Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев 26-июнда Минскте өткөн Евразия экономикалык форумунун талааларында Мамлекеттик административдик кеңештин Төрагасы, Мьянма Бирлиги Республикасынын Премьер-министри Мин Аун Хлайн менен жумушчу жолугушуу өткөрдү. Тараптар Өз ара иштешүү жөнүндө меморандумга ылайык, Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн жана Мьянманын кызматташуу маселелерин талкуулашты. "Меморандумга кол коюлгандан бери биздин кызматташуубуздун экономикалык күн тартибинин кеңири чөйрөсү боюнча оң динамика байкалууда, – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев. – ЕАЭБ мамлекеттеринин Мьянма менен товар жүгүртүүсү 2019-жылдан 2024-жылга чейин үч эседен ашык көбөйүп, 1,5 млрд доллардан ашты". ЕЭК Коллегиясынын башчысы баса белгилегендей, тараптардын бири-биринин соода-экономикалык мүмкүнчүлүктөрү жөнүндө маалымдуулугун жогорулатуу өз ара иштешүүнү өнүктүрүү үчүн зарыл шарттарды камсыз кылат. Жолугушуунун жыйынтыгы боюнча Бакытжан Сагинтаев жана Мин Аун Хлайн ишкер чөйрөлөрдүн ортосундагы өз ара аракеттенүү ЕАЭБ менен Мьянманын диалогуна кошумча импульс берет деген бир пикирге келишти. Бул кызматташтыктын жаңы перспективалуу багыттарын аныктоого мүмкүндүк берет. ЕАЭБ өлкөлөрүнө мьянмалык экспорттун негизги товарлары болуп күрүч, кофе, пальма майы, какао-буурчактары саналат. Мьянмага импортто минералдык жер семирткичтер, керектөө товарлары, машиналар жана жабдуулар, металлдар, тамак-аш майлары, цемент, дары-дармектер басымдуулук кылат.
26 июнундагы 2025 Бакытжан Сагинтаев: "Биздин милдет – ЕАЭБдеги бардык процесстерди тезирээк, ыңгайлуу жана коопсуз кылуу" 26-июнда Минскте Евразия экономикалык форумунун "Евразия экономикалык интеграциясынын стратегиясы: жыйынтыктар жана перспективалар" пленардык отуруму болуп өттү. Иш-чаранын негизги спикерлери Евразия экономикалык бирлигинин өлкөлөрүнүн мамлекет башчылары: Армения Республикасынын Премьер-министри Никол Пашинян, Беларусь Республикасынын Президенти Александр Лукашенко, Казакстан Республикасынын Президенти Касым-Жомарт Токаев, Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров, Россия Федерациясынын Президенти Владимир Путин, ошондой эле Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев болушту. Форумга ардактуу коноктор – Куба Республикасынын Президенти Мигель Марио Диас-Канель Бермудес, Мьянма Бирлиги Республикасынын Премьер-министри Мин Аун Хлайн, Никарагуа Республикасынын Президентинин Беларусь Республикасы менен иштөө боюнча Атайын өкүлү Лауреано Ортега Мурильо катышышты. ЕЭК Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев форумда Бирликтин ишинин жыйынтыктарын жана интеграцияны андан ары өнүктүрүүнүн перспективаларын сунуштады. "Евразия экономикалык бирлиги түзүлгөндөн бери туруктуу өнүгүү динамикасын көрсөтүп келет, – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев. — Он жылдын ичинде ЕАЭБ өлкөлөрүнүн жалпы ИДӨсү дээрлик 18%га өскөн: 2014-жылы 1,6 трлн доллардан 2024-жылы 2,6 трлн долларга чейин. Дүйнөлүк экономикада Бирликтин үлүшү 4,2%га чейин өскөн. Өз ара товар жүгүртүү эки эсеге көбөйгөн жана 2024-жылдын жыйынтыгы боюнча 100 млрд долларга жеткен. Ошол эле учурда эсептешүүлөрдүн 93% улуттук валютада жүргүзүлүүдө. ЕАЭБ өлкөлөрүнүн ортосунда кызмат көрсөтүүлөрдүн экспорту 86%га өстү. Жумушсуздуктун деңгээли 3%га чейин кыскарды". Интеграциялык бирикменин ишинин маанилүү жыйынтыктарынын катарында ЕЭК Коллегиясынын башчысы эмгек рыногунда либералдаштыруунун жогорку даражасына жетишүүнү, экономиканын 142 секторунда кызмат көрсөтүүлөрдүн бирдиктүү рыногунун аракетин, соодада 100дөн ашык тоскоолдуктарды четтетүүнү, 52 техникалык регламентти кабыл алууну, азык-түлүк менен камсыздоонун 92% деңгээлине жетишүүнү атады. Экономиканын реалдуу секторлорун өнүктүрүү үчүн өнөр жайдагы кооперациялык долбоорлорду каржылык колдоо механизми ишке киргизилди. Экономиканын бардык чөйрөлөрүндө санариптик трансформациянын жогорку темптерин эске алуу менен бирдиктүү санариптик мейкиндикти түзүүнүн үстүндө иштер улантылууда. "Бул мамлекеттик органдардын, бизнестин жана жарандардын ортосундагы өз ара аракеттенүүнү жөнөкөйлөтүүгө кызмат кылат. Биздин милдет — бардык процесстерди тезирээк, ыңгайлуу жана коопсуз кылуу. Бажы процедураларын санариптештирүү, мисалы, товарларды чыгаруу мөөнөтүн алты эсеге кыскартты", — деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев. Он жылдын ичинде эл аралык аренада Евразия экономикалык бирлигинин позициялары кыйла бекемделди. Муну тышкы соода товар жүгүртүүсүнүн дээрлик 40%га өсүшү далилдеп турат. "Биздин алдыбызда Бирликтин жалпы рыногун негизги товарлар жана ресурстар менен камсыздоо; транспорттук-логистикалык потенциалды жана кооперациялык кызматташтыкты өнүктүрүүнү өбөлгөлөө сыяктуу багыттар боюнча өз ара иштешүүнү улантуу милдеттери турат. Биз интеграциялык кызматташтык тажрыйбасын, улуттук кызыкчылыктарды жана ЕАЭБ жөнүндө келишимдин фундаменталдык негиздерин эске алабыз", – деп жыйынтыктады ЕЭК Коллегиясынын Төрагасы.
26 июнундагы 2025 Бакытжан Сагинтаев: "ЕАЭБ алкагында жыл сайын бизнес-түзүмдөрдүн демилгелеринин 60%дан ашыгы кабыл алынат" Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев 26-июнда Минскте Евразия экономикалык форумунун талааларында ЕЭКтин жана ЕАЭБ Ишкер кеңешинин өз ара иштешүү боюнча Консультативдик кеңешинин отурумуна катышты. "Комиссиянын иши жалпысынан биздин өлкөлөрдүн ишкерлери тарабынан Евразия экономикалык бирлигинин интеграциялык потенциалын максималдуу натыйжалуу пайдалануу үчүн шарттарды түзүүгө багытталган. Биз ишкер коомдоштук менен кызматташууну мындан ары кеңейтүүгө кызыкдарбыз", – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев иш-чаранын катышуучуларына саламдашуу сөзүндө. ЕЭК Коллегиясынын башчысы баса белгилегендей, ЕАЭБ алкагында олуттуу ченемдик-укуктук база түзүлгөн, экономиканын ар кандай тармактарында узак мөөнөттүү артыкчылыктар аныкталган, бул бизнес жүргүзүү үчүн жагымдуу шарттарды камсыз кылат. Ошол эле учурда Комиссия Бирликтин өлкөлөрү менен бирдикте түзгөн ишкер чөйрөлөр менен өз ара аракеттенүү механизмдери, анын ичинде Консультативдик кеңеш алардын кызыкчылыктарын максималдуу эске алууга жардам берет. "Консультативдик Кеңештин түзүлүшү "бирдиктүү терезенин" алкагында ишкерлер менен баарлашуунун жаңы форматына өтүүгө өбөлгө түздү. Азыр биздин диалог бизнестин суроо-талаптарына ыкчам жооп берүүгө мүмкүндүк берет. Ушундан улам жыл сайын Бирликтин алкагында бизнес-түзүмдөрдүн демилгелеринин 60%дан ашыгы кабыл алынат жана жөнгө салууга киргизилет", – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев. Отурумдун жүрүшүндө Евразиялык экономикалык интеграциянын актуалдуу маселелери, анын ичинде ишкер чөйрөлөрдүн ЕАЭБдин өнөр жай саясатынын инструменттери жөнүндө маалымдуулугунун деңгээлин жогорулатуу жана ишкерлердин укуктарын коргоону өркүндөтүү талкууланды. Консультативдик кеңештин ишмердигинин максаты- ЕЭКтин компетенцияларынын чөйрөсүндө ишкердикти өнүктүрүүнүн багыттарын жана перспективаларын аныктоодо Комиссиянын жана ЕАЭБ Ишкер кеңешинин натыйжалуу диалогун камсыз кылуу.
26 июнундагы 2025 Бакытжан Сагинтаев: "ЕАЭБ жана АӨИЧК өлкөлөрүнүн соода-экономикалык диалогунун мааниси өсүүдө" Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев 26-июнда Минскте өткөн Евразия экономикалык форумунун талааларында Азиядагы өз ара аракеттенүү жана ишеним чаралары боюнча кеңешменин башкы (АӨИЧК) катчысы Кайрат Сарыбай менен сүйлөшүүлөрдү өткөрдү. Жолугушуунун жүрүшүндө ЕЭК жана АӨИЧКнын мындан аркы диалогу, атап айтканда, Өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумду ишке ашыруунун алкагында иш-чаралар планын даярдоо боюнча маселелер талкууланды. "Биз өз ара кызыкчылыктарды эске алуу менен биргелешкен ишмердигибиздин бардык келечектүү багыттарын планга киргизебиз", – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев. Ошону менен бирге ЕЭК Коллегиясынын башчысы аймакта биргелешкен демилгелерди илгерилетүүгө басым жасоону сунуштады. Евразия экономикалык комиссиясы менен АӨИЧК ортосундагы кызматташтык глобалдык экономикалык процесстердин шарттарында чоң актуалдуулукка ээ болууда. Жолугушуунун жыйынтыгы боюнча тараптар кызматташууну өнүктүрүү үчүн үзгүлтүксүз жумушчу байланыштарды сактоону макулдашышты. ЕЭК менен АӨИЧК Катчылыгынын ортосунда өз ара иштешүү жөнүндө меморандумга 2022-жылы кол коюлган.
26 июнундагы 2025 Бакытжан Сагинтаев: "Экономикалык потенциалдардын айкалышуусу өз ара пайдалуу кызматташтыктын натыйжасын эселеп арттырууга жөндөмдүү" Евразия экономикалык комиссиясынын Коллегиясынын Төрагасы Бакытжан Сагинтаев 26-июнда Минскте Евразия экономикалык форумунун "Мамлекеттер аралык бирикмелердин диалогу: экономикалык потенциалдарды айкалыштыруу жана соода-экономикалык кызматташтыкты тереңдетүү" панелдик сессиясына катышты. "Интеграциялардын диалогу" – дүйнөлүк экономиканын өнүгүүсүнүн башкы тренддеринин бири. Евразия экономикалык бирлигин соода-экономикалык мамилелердин глобалдуу тутумуна киргизүүнүн маанилүүлүгүн Бирликтин бардык беш өлкөсүнүн башчылары дайыма баса белгилешет", – деп белгиледи Бакытжан Сагинтаев.  ЕЭК Коллегиясынын башчысы Комиссия мүчө мамлекеттер менен биргеликте системалуу эл аралык диалог үчүн зарыл инфраструктураны түзгөндүгүн белгиледи. Регионалдык мамлекеттер аралык бирикмелер менен кызматташуу жөнүндө 12 меморандум түзүлгөн. Алар менен диалог мыкты тажрыйба алмашуу жана соода-экономикалык кызматташтыктын темпин арттыруу үчүн негиз болуп саналат. Комиссиянын жана Бирликтин кеңири байланыш тармагы бүткүл дүйнө боюнча, анын ичинде Евразияда, Латын Америкасында, Африкада калыптанган. Диалог ийгиликтүү өнүгүп жаткан негизги өнөктөштөрдүн катарына – КМШ, ШКУ, АСЕАН, МЕРКОСУР, БРИКС, АӨИЧК, Анд коомдоштугу, Түштүк Америка жалпы рыногу, Африка бирлиги, Тынч океан альянсы жана башкалар кирет.   Шериктештиктин географиясын кеңейтүүнүн негизги инструменти соода келишимдери болуп саналат. Алар Вьетнам, Иран, Сербия, Кытай менен түзүлгөн, Индонезия менен макулдашуу түзүү жөнүндө сүйлөшүүлөр – акыркы баскычта. 27-июнда Жогорку Евразиялык экономикалык кеңештин отурумунун алкагында БАЭ жана Монголия менен дагы эки соода келишимине кол коюу пландалууда. "Бүгүнкү күндө ЕАЭБ башка уюмдардын интеграциялык курулушунун позитивдүү тажрыйбасын кабыл алууга гана кызыкдар эмес. Калыптанган бирикме катары биз өнөктөштөргө өзүбүздүн мыкты тажрыйбаларды сунуштоого даярбыз. Биздин экономикалык потенциалдардын айкалышуусу өз ара пайдалуу кызматташтыктын натыйжасын эселеп күчөтүүгө жөндөмдүү", – деп жыйынтыктады ЕЭК Коллегиясынын башчысы.
Дагы көрсөтүү